🌀 لوازم آزاداندیشی: نیفتادن در دام افراط و تفریط
📝 هشداری به طلاب انقلابی و دغدغهمند
🖋 مهدی سعادتجو
🔹 آزاداندیشی یعنی آزادی در حوزه اندیشه و فکر، نه در اقدام و عمل. در عمل ما موظف به حرکت بر مدار مسلمات و محکمات هستیم. سالیانی است به برکت بیانات پرفروغ رهبر انقلاب حفظه الله مبنی بر ترویج آزاداندیشی در حوزه و دانشگاه و همچنین تحول در حوزه، شعار تحول بر سر زبانها افتاده و افراد مختلف حوزوی، خواسته یا ناخواسته در این زمینه سخنرانی، قلمفرسایی یا اقدام عملی انجام میهند.
طلاب حوزه نیز کم و بیش درگیر این بحثها هستند و تحول در حوزه، نقل محافل و مجالسشان شده است. طبیعی است ضرورت پرداختن به بحث تحول بر کسی پوشیده نیست، همچنین ضرورت برگزاری کرسیهای آزاداندیشی و گفتمانسازی جزو ضروریات تحول درست است؛ اما آنچه لازم است در این میان مغفول نماند، متأثر نشدن عملی طلاب از نظریات و ایدههای مختلفی است که هنوز درستی و نادرستی آن ثابت نشده است.
🔹 یکی از مسائل مهم در بحث تحول در حوزه، تغییر در کتب درسی و نظام آموزشی حوزه است. لازمه آزاداندیشی در حوزه این است که در اینباره نیز اجازه مطرحشدن نظرات مختلف داده شود اما این بدان معنا نیست که هرکسی نظر و ایده جدیدی مطرح کرد که به مذاق ما خوش آمد به ناگاه در روند تحصیلیمان تغییر مسیر داده و آن را سرلوحه کارمان قرار دهیم. طبیعی است اینگونه عمل کردن برای طلاب مبتدی، جز خسارت و سرخوردگی چیزی در پی نخواهد داشت.
🔹 اما سئوال اینجاست، حال که ما میدانیم کتب درسی و نظام آموزشی فعلی حوزه نیاز به تغییر و تحول دارد، و از طرفی اهتمام جدی به تغییر سریع در آنها نیست وظیفهی طلاب چیست؟ پاسخ به این سوال همان است که در مطلع بحث اشاره شد به اینکه، حرکت همواره باید بر مدار مسلمات و محکمات باشد. آنچه برای ما مسلمّ و قطعی است آن است که تا وقتی کتب موجود تغییر نیافته همینها را خوب بخوانیم. چون کتب موجود و نظام فعلی حوزه تا حدی کارآمدی خود را نشان داده و سالهاست عدهای با همین کتب تربیت یافتهاند و به قلهی علمی حوزه که همان اجتهاد است دست یافتهاند. لذا جایگزین آن نیازمند حجت محکمی است که تا آن حجت اقامه نشود، طلبهی دغدغهمند مجاز به تغییر این مسیر نیست.
🔹 از این روست که امام خامنهای (حفظهالله) اگرچه سالیان درازی است مطالبه جدی مبنی بر تغییر کتب دارند؛ ولی کماکان بر این نظر استوارند که تا کتب موجود تغییر نیافته همینها را خوب بخوانید. بعضی بر این بیانات جفا نموده و آن را حمل بر مصلحتسنجی مینمایند در حالی که اولاً در صورتی که خلافش مد نظر آقا بود ایشان به هیچ وجه ابایی از گفتن آن ندارند ثانیاً بیانات متعدد دیگر در سالیان مختلف مؤید این مدعاست. که میفرمایند:
1⃣ درس خواندن را جدّى بگيريد عزيزان! نگوييد چون اين برنامه فلان عيب را دارد، پس برنامه هيچ؛ نه. تا برنامه تغيير نكرده است، همين برنامهاى كه وجود دارد، بايد با جديّت دنبال شود. بايد درس بخوانيد. (۱۴ مهر ۱۳۷۹)
2⃣ مادامى كه همين كتابها وجود دارد، بايد آنها را بخوانند. يك وقت هست كه يك دست قدرتمندِ توانائى ميتواند بنشيند يك رسائل جديد، يك مكاسب جديد را با همان امتيازات و بدون آن عيوب تهيه كند- كه البته هدف اين است، ايده آل اين است- اما تا مادامى كه آن نشده، همين كتابهایى را كه فعلًا موجود است، بايستى طلبهها خوب بخوانند.(۴ آبان ۱۳۸۹)
🔹 لذا توصیه به طلاب ولایتمداری که دغدغه تحول در حوزه را دارند آن است که مبادا نظریه پردازیهای مختلف در این مسیر شما را از گامنهادن در مسیر محکم بازدارد یا حتی قدمهایتان را در پیمودن آن سست کند. چراکه نتیجهای جز ضعیفشدن بنیه علمی طلاب انقلابی و دغدغهمند در حوزه در برنخواهد داشت و راه را در آینده برای عدهای دیگر که بیگانه از انقلابند باز خواهد کرد. عدهای که حوزه را در خدمت انقلاب نمیدانند و در نتیجه هیچ اعتقادی به تحول صحیح در حوزه نخواهند داشت.
🔹 پس اگر قلبمان برای انقلاب و تحول در حوزه میتپد، باید همین دروس موجود را خوب بخوانیم و با ایجاد گفتمان صحیح کمک کنیم تا صاحبنظران فن در جهت تغییر کتب درسی دست به کار شوند. و در آینده قطعا بسیاری از قدمهای تحول را خود شما طلاب تحولخواه باید بردارید البته بشرط ملّاشدن. که آقا فرمودند: بیمایه فطیر است.
〰〰〰〰〰
🗂 پرونده
#ادب_آزاداندیشی
#مناهج
@Manahejj