🌾علامه طباطبایى رحمه الله در بیان معنا، تقدیر کلام را این چنین بیان مى‏کنند که تعبیرى واضح است: «آیا غیر اسلام را مى‏جویند؟ با این که اسلام دین خداست، چون هر کس که در آسمان و زمین است، تسلیم او و منقاد امر اوست. پس اگر به امر او رضایت دهند، انقیادشان طوعى (رضایت) است از ناحیه خود آنان و اگر آنچه را خدا مى‏خواهد کراهت داشته و غیر آن را بخواهند، امر، امر اوست و امر خود را به کَره (کراهت) جارى مى‏فرماید. «وَ الَیْهِ یُرْجَعوُن» اشاره به این است که برگشت همه به سوى خداست نه به سوى کفر و شرک"4 «و هر کس غیر از اسلام دینى اختیار کند هرگز از وى پذیرفته نیست و او در آخرت از زیانکاران است». 🍁🍁این آیه فصل الخطاب قرآن بر همه عالمیان و ادیان است. 🌿ابن جریر از على‏بن ابیطالب رضى الله عنه روایت کرده است که فرمود: «از آدم تا کنون خدایتعالى هیچ پیغمبرى را مبعوث نکرد، مگر اینکه درباره محمد صلى الله علیه و آله از او پیمان گرفت که اگر در زمان او این پیامبر بزرگ مبعوث شد باید به او ایمان آورد و یارى‏اش کند و دستور داد که او نیز این پیمان را از امّت خود بگیرد، آنگاه امام علیه السلام این آیه را تلاوت فرمود: «وَإذْ أخَذَ اللَّهُ مِیثَاقَ النَّبِیِّینَ لَمَا آتَیْتُکُمْ مِنْ کِتَابٍ وَحِکْمَةٍ ...»5 🌴همچنین امام صادق علیه السلام در ذیل این آیه مى‏فرمایند: «بیاد آر زمانى را که خداى تعالى میثاق امت انبیاء را گرفت، به اینکه هر امتى پیغمبر خود را تصدیق نموده به آنچه آن پیغمبر آورده عمل کنند. لیکن امتها به این عهد وفا نکرده و بسیارى از شرایع آن را ترک نموده، بسیارى از آنها را تحریف نمودن." 6 در توصیف دین اسلام در آیه 125 سوره نساء قرآن کریم مى‏فرماید: «کیست آنکه به جان، مطیع خدا شده و نیکوکار است و آیین معتدل ابراهیم را پیروى کرده است خوبتر باشد؟ در حالى که خدا ابراهیم را دوست خود گرفته» علامه طباطبایى رحمه الله در ذیل این آیه مى‏فرماید: خداوند با این استفهام از طریق اصطلاحى (ارسال مسلِم) این معنا را مسلم داشت که اسلام بهترین دین است. 🍀در آیه 112 سوره بقره دو ویژگى براى مسلمان بیان شده است، هم از بعد اعتقادى دین‏اش دین اسلام است و از بعد رفتار نیکوکار است: «بلى هر کس که از هر جهت تسلیم حکم خدا گردید و نیکوکار گشت، مسلماً نزد خدا اجرش محفوظ خواهد بود و اندوه و ترسى نخواهد داشت». 🌺مجموع آیات فوق بر برترى و انحصار راه هدایت و صراط مستقیم در این دین دلالت دارد. گوهر اساسى و ماهیت دین در آن است که مى‏تواند وجود انسان را متحول ساخته و انسان را از خود محورى و هوا پرستى به خدا محورى و خداپرستى و طریق حق برساند. فراز هایی از کتاب عد سازگاری اسلام و ایده جامعه مدنی به قلم منصوره وطنی پاورقی ها: 1. عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 80 و المیزان،تفسیر عیاشى، ج 1، ص 166، حدیث 22. 2. مناقب، ج 3، ص 95. 3.. اصول کافى، ج 2، ص 45.الدر المنشور، ج 2، ص 47. 4. المیزان، ج 3، ص 519. 5. الدرالمنثور، ج2، ص 47 6.مجمع البیان، ج 2، ص 468.. mansurevatani@🌷