✍حجت الاسلام حسین‌پور، کارشناس مهدوی به مناسبت سالروز وفات حضرت خدیجه(س) توضحیاتی درباره برخی اقوال تاریخی درباره آن حضرت(ع) ارائه کرد که در ذیل مرور می شود:
🔸از مسائل مطرح درباره حضرت خدیجه(س) این است که آیا ایشان قبل از پیامبر(ص) ازدواج کرده بودند یا خیر؟ در برخی کتب تاریخ اسم دو همسر برای ایشان آمده است؛ این مطلب در کتب ما مشهور است اما هر مشهوری صحیح نیست؛ اصل بر آن است که حضرت خدیجه(س) قبل از ازدواج با پیامبر(ص) همسری نداشته اند بلکه آن دو مردی که در تواریخ نام برده شده اند، همسران خواهران حضرت خدیجه(س) و دختران نام برده شده برای ایشان دختران خواهرشان هستند که چون پدر از دست داده بودند حضرت خدیجه(س) سرپرستی آنها را پذیرفت و بعد از ازدواج آنها را همراه خود برد و آنها ربیبه یعنی دخترخوانده پیامبر(ص) بودند.
🔹یک اشتباه تاریخی هم این است که مورخان مکتب خلفا درصدد بودند حضرت خدیجه(س) به عنوان بهترین همسر پیامبر(ص) معرفی نشود برای مثال در تاریخ جعل کرده اند که ایشان قبل از رسول خدا(ص) دو همسر داشته اند اما مورخان اهل تحقیق همچون علامه سیدجعفر عاملی در کتاب «الصحیح من سیرة النبی الاعظم» و نیز سیدمرتضی در «شافی» و این شهرآشوب در «مناقب» گفته اند حضرت خدیجه(س) ازدواج نکرده بود و دخترانی نداشت.
ابوالقاسم علی بن احمد بن موسی، ابن امام جواد(ع) نیز در کتاب خود استدلال جالبی دارد و می گوید: اگر حضرت خدیجه(س) پیش از پیامبر(ص) دو ازدواج کرده بود دیگر در ازدواج سوم آنقدر مورد اعتراض قریش قرار نمی گرفت!
🔸تاریخ درباره حضرت خدیجه(س) کم سخن گفته اما در همین سخنان کم هم مطالب خوبی پیدا می شود؛ چنان که نقل است: ایشان در دوران جاهلیت که هم مردان و هم زنان اهل مراعات نبودند، ملقب به طاهره بودند، بحارالانوار آورده ایشان را طاهره می گفتند و نیز به سیده یعنی بانو شهرت داشتند.
طبری در جلد اول تاریخ خود صفحه 521 آورده: خدیجه(س) زنی عاقل و باشرافت بود؛ کشف الغمه، جلد 1، ص 509 آورده: حضرت خدیجه(س) زنی خردمند بود. علاوه بر این، در کتاب «رَیاحینُ الشَّریعَه» جلد 2، ص 204 آورده حضرت خدیجه(س) همه صفات خوب را با هم داشت و از نظر جمال، عقل و رای و اندیشه در کمال بود.
🔹تاریخ آورده در عصر رسالت در مکه فقط 16 نفر و در مدینه 17 نفر سواد داشتند که یکی از آنها حضرت خدیجه(س) بود، لذا به ایشان لقب فاضله دادند.
پیامبر(ص) بعد از ازدواج با ایشان مشورت می کرد، آن بانو کریم بود و به کارگزاران پول مکفی و به‌موقع می داد و به آنها سالی دو شتر هبه می کرد.
از اشتباهات تاریخی مربوط به سن ازدواج حضرت خدیجه(س) است، معروف است که در آن هنگام 40 ساله بودند این هم اشتباه است و مورخانی همچون سیدجعفر عاملی در «الصحیح من سیرة النبی الاعظم» آورده که ایشان هنگام ازدواج 28 بودند یعنی سه سال بزرگ تر از پیامبر(ص)!
🔸یکی از مسائل مشهور درباره حضرت خدیجه(س)، ثروت ایشان است، ایشان بسیار ثروتمند بودند، محدث قمی در «منتهی الآمال» آورده ایشان 80 هزار شتر داشته و اینها شتربان و خدمه داشته اند یعنی چند هزار نفر در طول سالیان متمادی سر سفره ایشان روزی می خوردند.
حضرت خدیجه(س) کنار مسجدالاحرام منزل داشتند و آن منزل گنبدی از حریر سبز داشت ایشان از پولشان به مردم خیر می رساند و برای زنان بی همسر و ایتام سفره می گستراند و به ایشان ام الفقرا لقب داده بودند!
🔹اینکه گفته می شود، اسلام در ابتدا با ثروت خدیجه(س) و شمشمیر علی(ع) رشد کرد به معنای سوءاستفاده از زر و زور نیست؛ شهید مطهری می گوید این ثروت و شمشمیر وجود داشت اما به جایش استفاده می شد مثل رسیدگی به مسلمانان در تحریم ها و کمک به زنده ماندن آنها.
تاریخ نوشته حضرت خدیجه(س) در شب ازدواج صندوقچه حاوی مدارک تجاری را به پیامبر(ص) تحویل داد و تا انتهای عمر هیچ گاه بر پیامبر(ص) منتی نگذاشت.
🔸ابن عباس ذیل آیه «وَ وَجَدَكَ عائِلًا فَأَغْنى» آورده خدا با ثروت خدیجه(س)، پیامبر(ص) را بی نیاز کرد. همانطور که در تحریم اقتصادی و در شعب ابیطالب ثروت حضرت خدیجه(س) به داد مسلمانان رسید و از سختی و مشقات آنها کاست.
نکته مهم آنکه حضرت خدیجه(س) هرگز برای بذل این ثروت و مال در راه اسلام و پیامبر(ص)، بر حضرت رسول(ص) منتی نگذاشت و تنها هنگام وفات از ایشان خواهشی کرد؛ برای آنهم حضرت زهرا(س) را واسطه کرد تا پیراهنی که هنگام وحی بر تن پیامبر(ص) بود در شب اول قبر همراه ایشان باشد.
📰 خبرگزاری شبستان
@marefatemahdavi