*گزارش جلسه علی باقری با مدیران رسانه ای*
علی باقری:
اول مقدمه ای عرض میکنم بعدن به اصل بحث وارد می شوم. ما با یک واقعیت داخلی و بین المللی مواجه بودیم و هستیم. وقتی دولت جدید شکل گرفت یکی از اولین مسائلی که مطرح بود که باید در موردش تصمیم گیری می شد مذاکرات بود. دولت اما مذاکرات را به مسئله اصلی و اول تبدیل نکرد. البته به طور جدی دولت به مسئله توجه کرد و حتی خود رئیس جمهور به طور جدی درگیر ماجرا بود. آقای رئیسی خودش به من میگفت هر موقع شما کاری داشتید مستقیم به خود من زنگ بزنید. با این حال این موضوع به مسئله اصلی کشور به جهات اقتصادی و رسانه ای و سیاسی و ... تبدیل نشد. این معناش بی تاثیر بودن تحریم ها نیست اما یک مدیریت بود که انجام شد.
انصافا دولت اقدامات مهمی در حوزه سیاست خارجی انجام داد. شما وقتی تحت شدیدترین تحریم ها قراردادهای بلند مدت با روسیه و ونزوئلا و ... می بندید خیلی اتفاق مهمی است. قطعا می توانستیم بهره برداری بیشتری داشته باشیم.
دولت اعتماد به نفس بالایی هم دارد. در همین ماجرای ارز 4200 تومانی خیلی ها به ما گفتند که به دولت بگوییم اجرای این طرح به دلیل تبعات آن روی مذاکرات کنار بگذارد. ما که چنین چیزی نگفتیم، دولت هم با اقتدار این طرح را اجرا کرد و نتیجه اتفاقا این بود که اثر مثبت گذاشت روی مذاکرات. مورا در یکی از مکاتباتش اذعان کرد که ما متوجهیم که دولت شما در این شرایط طرح مهمی را اجرا کرد و هر کشور دیگری بود احتیاط می کرد. البته این حرف ادامه نداشت ولی یک اعتراف بود.
نکته دیگر اینکه هر کنش و واکنش ما می تواند بازخوردی داشته باشد. مثلا در دور قبل می گفتند موشک ها روی مذاکرات اثر گذاشت و ... در این دولت ما هیچ توصیه ای نکردیم که چنین اتفاقاتی نیافتد. هر زمان هم از ما پرسیدند ( مثلا در ماجرا پرتاب ماهواره خیام) ما پاسخ دادیم اتفاقا چنین مسائلی برای ما فضا باز می کند. لذا در این دوره موشک زدیم و سپاه رسما اطلاعیه داد و اعلام کرد ما زدیم.
مسئله بعدی ابتکار عمل های هوشمندانه در حوزه صنعت هسته ای بود. تارگت 60 درصد اتفاقی بود که بسیار موثر بود. در متن آمده که اورانیوم تارگت 60 درصد داخل ایران می ماند.
نکته دیگر مقابله به مثل هوشمند، به موقع و موثر است. در همین تحریم هایی که 6 یا 7 کشتی و تعدادی از اشخاص تحریم شدند مورا پیام داد که این تحریم ها در چارچوب برجام برداشته می شود اما ما گفتیم مسئله مهمی است و ما در نظر میگیریم. من زنگ زدم به آقای شمخانی و گفتم ماجرا را؛ ایشان هم با آقای اسلامی صحبت کرده بودند. وقتی تحریم ها اعلام شد کمتر از یک ساعت تزریق گاز به 500 سانترفیوژ انجام شد.
یک مسئله بعدی هم اینکه ما واقعا در مذاکرات به ضرب العجل های طرف مقابل بی اعتنا بودیم. من یک بار دقت کردم دیدم 11 بار ضرب العجل داده شد و ما اصلا اعتنا نکردیم و اتفاقی هم نیافتاد و کار پیش رفت. یک بار رابرت مالی ضرب العجل داده بود که یا این مورد را میپذیرید یا من از مذاکرات می روم. رفتن او هم واقعا معنای مذاکرات را از بین می برد اما اعتنایی نکردیم. مالی هم جایی نرفت.
مورد دیگر قانون مجلس بود که این قانون راهبردی برای ما یک ظرفیت باز کرد برای مذاکره و اتفاق خوبی بود.
موضوع دیگری که دوستان انتقاداتی داشتند مسئله رسانه ای شدن مسائل مذاکرات بود. من سرباز نظام بودم تا ماموریتی را پیش ببرم. مذاکرات مسئله کشور است و بعدن مسئله مردم. یعنی نتیجه اش برای مردم است. ما نباید این را مسئله مردم می کردیم. رسانه ای شدن لحظه به لحظه مذاکرات به دشمن فضا می داد. از طرفی به من هم انتقاد می شد و فشارها برای چیزی که هنوز قطعی نبود و در حال مذاکره است افزایش می یافت. پس دوتا مسئله است: اول اینکه موضوع مذاکره نباید موضوع جامعه بشود و دوم اینکه بده بستان در خود مذاکره بهم میخورد. نمونه این موضوع مسئله FTO بود که اسرائیلی ها خواستند یک حالی از بایدن بگیرند و علنی کردند. اتفاقی که افتاد این بود که وقتی ما در رسانه حرف نزدیم رابرت مالی هم دیگه حرف نزد. البته ما عرصه رسانه را ترک نکردیم. هر روز یک گزاره برگ توسط وزارت خارجه آماده می شد و باید در اختیار رسانه ها قرار میگرفت که اگر قرار نگرفته این مشکل به ما بر میگردد و انتقاد به جایی است.
اما کمی از محتوای مذاکرات بگوییم:
مذاکرات موشکی و نظامی و منطقه ای از مطالبات طرف مقابل بود. گفت و گوهای منطقه ای را به طور جدی تا اسفند سال قبل پیگیری می کردند. 3 کشور اروپایی به طرز عجیبی با هم هماهنگ عمل می کردند. انگلیس شروع می کرد و پاس می داد به فرانسه و او هم پاس می داد به آلمان. به طور بسیار سنگینی این را پیگیری میکردند.
یک مسئله دیگر هم که بسیار برایشان اهمیت داشت مسئله گریز هسته ای بود. جالب بود که میگفتند آن مدت زمان هایی که در برجام گنجانده بودیم از این جهت بود. من بهشان گفتم شما از کجا این برآوردهای زمانی را تعیین کر