#یادداشت
🔰افزایش افسارگسیخته تورم با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی /آیا این گزاره درست است؟
🔸با گذشت بیش از سه سال از تولد ارز ۴۲۰۰ تومانی در مصوبه هیئت دولت در ۲۰ فروردین ۹۷ و آسیبهای وارده آن به اقتصاد کشور از جمله ایجاد رانت و افزایش فساد در واردات، خروج سرمایه از کشور و تضعیف تولید و ... کمتر کارشناسی است که به اشتباه بودن مسیر طی شده ارزی و فسادزا بودن ارز چند نرخی اذعان نکند اما آنچه که کارشناسان را به دو دسته موافق و مخالف حذف ارز ترجیحی تبدیل کرده است تبعات ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰ در این بحران اقتصادی است.
🔰آیا حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی باعث تورم می شود؟
🔸در حال حاضر به کالاهای محدودی ارز تعلق میگیرد. به عنوان مثال کنجاله سویا مشمول دریافت ارز است. کنجاله سویا با توجه به این که خوراک دام و طیور است، حذف ارز آن میتواند چالشهای بیشتری را نسبت به کالاهای دیگر به دنبال داشته باشد. جو، ذرت و چند کالای اساسی دیگر هم ارز دریافت میکنند . با توجه به اینکه ارز ۴۲۰۰ تومانی به چند قلم کالای محدود تخصیص داده میشود حذف آن هم باعث گرانی همان اقلام و همچنین کالاها و خدمات وابسته به آن اقلام میشود. به عنوان مثال حذف ارز کنجاله سویا بر روی قیمت گوشت، تخم مرغ و لبنیات هم تاثیر میگذارد. پیشبینی میشود این گرانیها باعث ایجاد تورم ۶ تا ۸ درصدی شود.
🔰آیا کاهش واردات ناشی از حذف تخصیص ارز باعث ایجاد تورم میشود؟
🔸بدیهی است اختلال در زنجیره عرضه میتواند گرانی را به دنبال داشته باشد اما بخش قابل توجهی از این کاهش، کوتاه شدن دست رانت خواران و شرکتهایی است که از این رانت بینظیر حداکثر استفاده را کردند و سود کلانی را به جیب زدند. واردات با ارز ترجیحی به حدی برای واردکنندگان جذابیت دارد که به عنوان مثال تعداد شرکتهای فعال در واردات نهادههای دامی از زمان تخصیص این ارز به این حوزه از مرز ۴۰۰ شرکت گذشته است. این در حالی است که شرکتهای فعال در این حوزه تا پیش از این به ۱۵ عدد نمیرسید. کاهش واردات واقعی هم با ورود دولت میتواند جبران شود.
🔰حذف ارز از کالاهایی مانند گوشت و برنج چه نتیجه ای را به دنبال داشت؟
🔸همانطور که پیش از این اشاره شد در حال حاضر اقلام خاصی هستند که ارز میگیرند. اقلامی مانند گوشت و برنج دیگر مشمول دریافت ارز ۴۲۰۰ تومانی نیستند. با حذف ارز از این اقلام با وجود اینکه عدهای اعتقاد داشتند این تصمیم باعث کمبود شدید یا افزایش بیسابقه قیمت این دست
اقلام شود، اما حذف ارز دولتی این اقلام گرچه قیمت آنها را افزایش داد، اما این گرانیهای موقت و البته به مراتب کمتر از پیشبینیهای انجام شده، در ادامه منجر به ثبات قیمت آنها با توجه به رشد تولید داخل و کوتاه شدن دست رانتخواران خواهد شد. ضمن اینکه فراموش نمیکنیم واردات گسترده گوشت با نرخ دولتی در سال ۹۷ نه صفهای گوشت را کوتاه کرد و نه قیمتها را کاهش داد.
🔰سیاست های جایگزین ارز ۴۲۰۰ تومانی
🔸تخصیص یارانه به صورت ارز دولتی به ابتدای زنجیره، علاوه بر ایجاد رانت و فساد، مشکلات دیگری را هم در پی خواهد داشت. به عنوان مثال دهکهای با درآمد بالا به دلیل مصرف بیشتر بهرهمندی بیشتری از این یارانه خواهند داشت. راهکار، انتقال این یارانه به انتهای زنجیره و تخصیص به صورت مستقیم به خود مردم است که باعث میشود این یارانه به صورت مساوی بین مردم تقسیم شود. به عنوان مثال یارانه ارزی دارو به بیمهها منتقل شود و ارز کالاهای اساسی به صورت یارانه نقدی یا کارت اعتباری خرید به مردم پرداخت شود.
💬اگرچه امکان دارد حذف ارز دولتی در ابتدا مشکلاتی را به وجود بیاورد اما تورم افسار گسیخته را به دنبال نخواهد داشت و صرفا یکبار باعث گرانی خواهد شد.
#فساد_فی_الارز
✅کانال واحد اقتصاد مؤسسه مصاف
@masaf_eco