📌شماره شبهه: ۵۳۳۲
🔘 متن شبهه:
اجبار در پذیرش دین ممنوع
محمدجعفر سعیدیان فر
🔸آموزهای کوتاه از یک حدیث اخلاقی از امام حسین(ع)
امام حسین(ع) از امام علی(ع) روایت نموده است: مسلمانان به پیامبر خدا(ص) گفتند: ای پیامبر خدا اگر کسانی از مردم را که میتوانستی، بر اسلام آوردن مجبور میکردی، تعدادمان فراوان میشد و در برابر دشمنانمان نیرومند میشدیم. پیامبر خدا(ص) فرمود: «خدای عزوجل را با بدعتی که اختیار آن به من واگذار نشده است، دیدار نمیکنم و من، از کسانی نیستم که چیزی را ساخته، به خدا نسبت دهم.» پس خداوند تبارک و تعالی نازل کرد: «ای محمّد! «و اگر پروردگارت میخواست، همه آنان که در زمین هستند، همگی ایمان میآوردند (سوره یونس، آیه ۹۹»، در همین دنیا و به شکل اجبار و اضطرار، همان گونه که به گاهِ دیدار (مرگ) و مشاهده سختی آخرت، ایمان میآورند. اگر چنین میکردم، نه سزاوار پاداشی از من میشدند و نه مدحی؛ بلکه من از آنها میخواهم که از سرِ اختیار، و نه اضطرار، به من ایمان بیاورند تا شایسته نزدیکی به من و کرامت من و سزاوار ماندن در بهشت جاودان شوند. «آیا تو مردم را مجبور میکنی که مؤمن شوند؟ (سوره یونس، آیه ۹۹)
(عیون أخبار الرضا: ج۱ ص۱۳۵ ح۳۳)
در این کلام امام حسین(ع) با روایت امام علی(ع) از سیره عملی پیامبر(ص) ۳ نکته را مطرح می کند: ۱) عقل و انتخاب گوهر وجودی انسان است ودین و ایمان با اختیار و انتخاب ارزشمند است. ۲) اجبار در دین و استفاده ابزاری معطوف به قدرت بدعت است و پیامبر(ص) میفرماید من از بدعت گذاران در دین نیستم. ۳) اراده خداوند بر ایمان انتخابی است و ایمان اجباری در اراده تکوینی خلقت انسان از طرف خداوند نیست و این گونه ایمان بیارزش است و در تضاد با کرامت انسان و خداوند این مسئله را این گونه به پیامبر اعلام می کند [ای محمّد] «و اگر پروردگارت میخواست، همه آنان که در زمین هستند، همگی ایمان میآوردند آیا تومردم را مجبور میکنی که مؤمن شوند؟
🔆 پاسخ شبهه:
١_ روایت ارسال شده بسیار زیبا و آموزنده است.
برداشتهایی که از این حدیث شده نیز صحیح است. اما برداشت دوم به شکلی نوشته شده که ممکن است از آن سوء استفاده شود.
٢- در پذیرش اصل دین همانگونه که قرآن کریم هم فرموده است اجباری وجود ندارد.
لَا إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ قَد تَّبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ/ در دين هيچ اجبارى نيست. و راه از بيراهه بخوبى آشكار شده است.(بقره، ۲۵۶)
٣- اصلا پذیرش اصل دین که مبتنی بر ایمان قلبی و باور به خداست قابل اجبار و اکراه نیست و به زور نمیتوان کسی را مسلمان و مؤمن کرد.
بله میتوان با زور و فشار کاری کرد که شخصی به دروغ اظهار مسلمانی و ایمان نماید و در ظاهر بعضی از تکالیف دینی را انجام دهد.
۴- گر چه در اصل پذیرش دین هیچ اجباری نیست اما وقتی کسی مسلمان شد و ایمان آورد مجبور است تکالیف دینی را انجام دهد. یعنی در انجام اعمال دینی اجبار وجود دارد و باید هم باشد. مسلمانان باید نماز بخوانند، روزه بگیرند، حجاب داشته باشند، خمس و زکات بدهند، شراب نخورند و ...
۵- بدعتی که مد نظر رسول خدا صلی الله علیه و آله بود این است که دیگران را مجبور به پذیرش اسلام نمایند. یعنی اجبار در اصل دین و پذیرش آن بدعت است. استفادهی ابزاری از قدرت برای اجبار مردم به مسلمان شدن بدعت است. چرا که خداوند میخواهد مردم با اختیار و ارادهی آزاد خویش ایمان بیاورند.
۶- اما اجبار مسلمانان به رعایت احکام شرعی نه تنها بدعت نیست، بلکه متن دین اسلام است و ضمانت اجرای احکام شرعی در دین اسلام به دست حاکمیت است.
#أَیْنَ_الطّالِبُ_بِدَمِ_الْمَقْتُولِ_بِکَرْبَلاءَ
#لبیک_یا_خامنه_ای