بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ صَلّیَ اللهُ عَلَى خَیرِ خَلْقِهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِین سیما علی امیر المؤمنین
💠داستان ایجاد انگیزه
امام محمد باقر(ع) فرمود:در زمان خلافت امیر المؤمنین ، جسد كشتهاى را در یك خرابه پیدا كردند، كه در كنارش نیز مردى با یك چاقوى خونین بود. آن مرد را دستگیر كردند و نزد على (ع)آوردند.
مرد گفت: من قاتلم.در این هنگام، مرد دیگرى از راه رسید و گفت:من قاتلم، این مرد را رها كنید.مرد دوم را نیز گرفتند و هر دو را نزد على(ع)بردند.و همه ماجرا را بیان كردند.
امام به مرد اول فرمود: چرا خود را قاتل خواندى؟وى پاسخ داد: من قصّابم و در كنار خرابه، گوسفندى ذبح مىكردم كه در خرابه مصادف با این قضیه شدم. و چون كاردمخونین بود، هیچ چارهاى نداشتم كه بگویم من قاتلم، تا از شرّ آزار مردم در امان باشم، تا حكم صادر شود.
حضرت رو به مرد دوم كرد و فرمود: تو چه مىگویى؟او گفت: من قاتلم.
پس امام فرمود: پسرم حسن ! را قاضى قرار دهید تا او حكم كند.
امام حسن(ع)، پس از شنیدن ماجرا فرمود: [امّا مرد اول بىگناه است].امّا مرد دوم، قاتل است. چون یكى را كشته، ولى دیگرى را به سبب اقرار به گناهش، از مرگ نجات داده است. پس، از آنجایى كه خداوند مىفرماید: «كسى كه یك نفر را حیات بخشد، مانند كسى است كه به همه مردم زندگى بخشیده است» او را آزاد كنید. و دیه مقتول را از بیت المال مسلمانان به اولیاء وى بدهید.(۱)
🟢طرح موضوع
قضاوت عجولانه درباره دیگران،بدبینی و منفینگری و سوء ظن یکی از رذایل اخلاقی و صفات روانی بد میباشد و با اثر بدی که روی خود شخص و اطرافیانش میگذارد، نه تنها از نظر اسلام، گناه محسوب میشود؛ بلکه زندگی را در کام انسان تلخ و غیر قابل تحمل میکند.
یکی از دستورات و سفارش های مهم دینی حسن ظن به مسلمانان است. روایات بسیاری درباره حسنظن وارد شده است.
➖پیغمبر اکرم و ائمه اطهار: فرمودهاند:« ضِع اَمرَ اَخیکَ عَلی اَحسَنِه».(۲)
یعنی اگر از مسلمانی کاری سر زد و نمیدانی وضع این کار چگونه است حتماً باید بگویی این کار خوب است یا اگر مسلمانی کار خیری انجام میدهد و یا به مسجد میآید حق نداریم با احتمالاتی بگوییم این شخص ریاکار است.
➖رسول خدا (ص) می فرماید: حتی اگر وجه حسن و توجیه نیکی عیان نباشد بایستی در جستجوی آن کوشید و آن را یافت.
«اطْلُبْ لِاخیک عُذراً فَانْ لَمْ تَجِدْ لَهُ عُذراً فَالَتمِسْ لَهُ عُذْراً»(۳)
برای کار برادرت بهانه ای بتراش و اگر یافت نشود در جستجوی آن باش.
👌به عنوان مثال اگر مهمان قبل از ظهر بر تو وارد شد و بعد از شام خارج گشت و در این مدت او را در حال نماز ندیدی، بایستی بگوئی هنگام بردن و آوردن غذا نماز خود را گذارده است.
➖اگر بگوییم سوءظن کردهایم بدترین گناه در دین مقدس اسلام است حرفی به گزاف نگفته ایم چرا که یکی از گناهان مربوط به حقالناس است. و اگر حقالناس برعهده انسان باشد مشکل است.
🌺شعر
مرا پیر دانای مرشد شهاب
دو اندرز فرمود بر روی آب
یکی آنکه بر خویش خوش بین مباش
دگر آنکه بر خلق بدبین مباش
🔹یک استثنا
گاهی به جهت شرایط بسیار گناه نبود سو ظن کلی و احتیاط توصیه شده است؛
امام هادی(ع):«اذا کانَ زَمانُ الْعَدْلِ فیهِ اغْلَبُ مِنَ الْجَوْرِ فَحَرامٌ انْ یظُنَّ بِاحَدٍ سُوءً حَتّی یعْلَمَ ذلِک مِنْهُ، وَاذا کانَ زَمانُ الْجَوْرِ اغْلَبُ فیهِ مِنَ الْعَدْلِ فَلَیسَ لِاحَدٍ انْ یظُنَّ بِاحَدٍ خَیراً مالَمْ یعْلَمْ ذلِک مِنْهُ»(۴)
وقتی عدالت بر ستم بچربد، سوءظن به کسی تا اینکه علم به خطای او نداشته باشی حرام است. و زمانی که ستم نسبت به عدالت رواج بیشتری داشته باشد، جایز نیست کسی به دیگری حسن ظن یابد مگر اینکه به نیک بودن عمل او یقین داشته باشد.
🔻 ادامه دارد 👇👇
https://eitaa.com/masjedolaghsa