✅ #روزبرگ_شیعه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدیِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
موضوع: «#یکشنبهها_با_نهجالبلاغه»
✍️ مناسبت روز: امروز
#یکشنبه است و طبق روایات این روز، متعلق به امیرالمومنین (ع) و حضرت زهرا (س) میباشد؛ لذا طبق روال هفتههای قبل، امروز نیز مبحثی را تحت عنوان «یکشنبهها با نهجالبلاغه» تقدیم حضور شما مینمائیم و امیدواریم با همت شما عزیزان و بیان این مبحث بعد از اقامه نماز مغرب و عشاء، همهی مؤمنین در کل مساجد کشور حداقل در هر یکشنبه، دقایقی در محضر مولای متقیان قرار گیرند.
📗 عنوان: حکمت ٢٠٨
🧿 «مَنْ حَاسَبَ نَفْسَهُ رَبِحَ، وَ مَنْ غَفَلَ عَنْهَا خَسِرَ، وَ مَنْ خَافَ أَمِنَ، وَ مَنِ اعْتَبَرَ أَبْصَرَ، وَ مَنْ أَبْصَرَ فَهِمَ، وَ مَنْ فَهِمَ عَلِمَ»
امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: «هر کس به حساب خود برسد، سود میبرد؛ و آن کس که غافل بماند، زیان میبیند؛ و کسی که از خدا پروا کند، ایمن میگردد؛ و کسی که عبرت گیرد، بینا میشود؛ و آن کس که بینا گردد، حقایق را میفهمد؛ و آن کس که (حقایق را) بفهمد، دانا میشود»
در این کلام حکیمانه امیر بیان، شش جمله وجود دارد که سه جمله از آن مستقل از یکدیگر و سه جمله دیگر مرتبط با جملات دیگر هستند و البته هر کدام به نکته مهمی اشاره میکنند که در سخن امروز به جملات اول و دوم میپردازیم:
✍️
«مَنْ حَاسَبَ نَفْسَهُ رَبِح، وَ مَنْ غَفَلَ عَنْهَا خَسِرَ»؛ امیر بیان، در جمله اول و دوم اشاره به موضوع
«حسابرسی» مینمایند؛ مسئلهای که در زندگی مادی مردم نیز وسیلهای برای رسیدن به سود و پرهیز از زیان میباشد و آدمی از قدیم الایام، وسایل مختلفی را برای ثبت و ضبط آن فراهم نموده است تا با بررسی مداوم حسابها، هرگاه احساس زیان نماید بلافاصله به سراغ نقطه آسیبپذیر رفته و آن را اصلاح کرده و زیان را تبدیل به سود نماید!
بر همین اساس اسلام در امور معنوی نیز به محاسبه دقیق حساب خویش دستور داده تا انسان مراقب اعمال خویش باشد و حسابرسی مداوم و دقیق انجام دهد تا همواره از ضرر جلوگیری کرده و سود معنوی ببرد و مسلماً کسی که از آن غافل گردد، دچار خسران و زیان در دنیا و آخرت می شود؛ چنانچه رسول خدا (ص) میفرمایند:
«لا يَكونُ العَبدُ مؤمنا حتّى يُحاسِبَ نفسَهُ أشَدَّ مِن مُحاسَبَةِ الشَّريكِ شَريكَهُ و السَّيّدِ عَبْدَهُ»: «بنده، مؤمن نباشد مگر آنگاه كه سختتر از حسابرسى شريك از شريكش و خواجه از غلامش، از نفْس خود حساب بكشد» (بحارالأنوار، ٧٠/٧٢/٢٢)
لذا انسان عاقل و آیندهنگر در مسائل معنوی و امور اخروی، حسابگری شدیدتر و دقیقتر مینماید، چراکه میداند که خداوند حسابگرانی ویژه برای حساب دقیق اعمال هر فرد قرار داده، چنانچه در
آیات ١٠ الی ١٢ سوره انفطار میفرماید:
«وَ إِنَّ عَلَيْكُمْ لَحٰافِظِينَ كِرٰاماً كٰاتِبِينَ يَعْلَمُونَ مٰا تَفْعَلُونَ»: «و
به یقین نگاهبانانی بر شما گمارده شده که نویسندگانی والامقام هستند و میدانند شما چه می کنید» و
در ٢٩ سوره جاثیه نیز میفرماید:
«هٰذا كِتابُنا يَنطِقُ عَلَيكُم بِالحَقِّ ۚ إِنّا كُنّا نَستَنسِخُ ما كُنتُم تَعمَلونَ»: «این نامه اعمال شماست که ما نوشتهایم و به حق بر ضدّ شما سخن میگوید؛ و بدانید قطعاً آنچه را شما انجام میدادید، ما مینوشتیم»
✍️ علاوه بر آیات قرآن کریم، در روایات اسلامی نیز بر حسابرسی دقیق و مداوم و همه روزه تأکید شده و
به آدمی توصیه گردیده که همانگونه که طبق معمول در پایان هر روز کاری، بازرگانان و تجار و کسبه، حساب روز خود را محاسبه و در دفاتر مربوطه ثبت مینمایند، انسان در امور معنوی نیز میبایست هر شب به اعمالی که در روز انجام داده است، نگاهی حسابگرانه افکنده و اگر خطایی کرده، توبه نموده و اگر کار خوبی انجام داده، شکر الهی به جا آورده و تصمیم بر تکرار آن بگیرد؛ چنانچه امام کاظم (ع) میفرمایند:
«لَيس مِنّا مَن لَم يُحاسِبْ نَفْسَهُ في كُلِّ يَومٍ ، فإنْ عَمِلَ خَيرا اسْتَزادَ اللّه َ مِنهُ وحَمِدَ اللّه َ علَيهِ ، وإنْ عَمِلَ شَيئا شَرّا اسْتَغْفَرَ اللّه َ وتابَ إلَيهِ»: «از ما نيست كسى كه هر روز به حساب خود رسيدگى نكند و ببيند كه اگر كار نيكى انجام داده است از خداوند توفيق انجام بيشتر آن را بخواهد و خدا را بر آن سپاس گويد و اگر كار بدى انجام داده است از خدا آمرزش بخواهد و توبه كند» (الاختصاص، ص٢۶)
در پایان این بخش از حکمت ٢٠٨
#نهجالبلاغه باید بدانیم که
علماء و ارباب سیر و سلوک نیز برای پیمودن مسیر قرب الهی از نخستین توصیههایی که به رهروان سیر الی الله میکنند، مراقبه و محاسبه اعمال است؛ چرا که بدون آن، پیمودن این راه خطیر امکانپذیر نمیباشد.
✍️ انشاالله به شرط حیات، ادامه مبحث حکمت ٢٠٨ نهجالبلاغه را در یکشنبه بعدی تقدیم حضور شما گرامیان خواهیم نمود.
https://eitaa.com/ROOZBARG