‏🔺🇮🇷🇨🇳🇷🇺رابرت کاپلان و احیای امپراتوری‌های باستانی؛ ایران کجای معادله قرار دارد؟ نظریات متعدد و جالب توجهی در غرب وجود دارد که هر کدام به نحوی ظهور شرق را برای غرب به عنوان یک مخاطره و چالش می‌بیند. از مجموع نظریات ژئوپلیتیک، انرژی و امنیتی چنین بر می‌آید که ظهور شرق به عنوان قدرت جهانی یا یک بلوک، می‌تواند یک وحشت و هراس دائمی برای غرب باشد. یکی از این نظریه پردازان رابرت کاپلان است؛ خلاصه و چکیده نظریه کاپلان این است که امپراتوری‌های باستانی و کهن در حال احیا شدن هستند. کشورهایی مانند ایران و چین دو نمونه از بزرگترین امپراتوری‌های باستانی هستند که تا حدودی توانسته‌اند خود را احیا کنند. اگرچه برخی از نظریه پردازان ترکیه را نیز در زمره امپراتوری‌های باستانی قرار داده‌اند اما با تعریف کاپلان از امپراتوری‌های باستانی نمی‌توان ترکیه را در این دسته قرار داد. از سوی دیگر نظریه ریملند اهمیت سرزمین‌های حاشیه دریا را به جای هارتلند مورد تأکید قرار داده است و در این زمینه ایران و چین دو سرزمین ریملندی و ایران با منابع انرژی محسوب می‌شوند. نگرانی عمده غرب که در نظریات تئوریسن‌های ژئوپلیتیک وجود دارد این است که محور اتحاد روسیه، چین و ایران شکل بگیرد و در این صورت، ژئوپلیتیک انرژی به ابزاری برای به چالش کشیدن غرب بدل خواهد شد از این رو، به هر نحو مقتضی می‌بایست جلو این اتحاد گرفته شود. ‏🇮🇷جایگاه ایران در این تئوری‌ها کجاست؟ در نظریه‌های ژئوپلیتیک غربی، ایران حلقه واسط و اتصال دو امپراتوری گذشته چین و روسیه است که خودش نیز سابقه امپراتوری‌های بزرگ و کهن را دارد. در واقع از دیدی تئوریسین‌های غربی در طول تاریخ هیچ تمدن و امپراتوری برای مجموعه غرب مانند ایران دردسر درست نکرده است بنابراین، ظهور ایران و احیای این کشور به عنوان یک امپراتوری، آن گونه که رابرت کاپلان گفته است، مهم‌ترین چالش غرب در هزاره جدید است. سابقه تمدنی و امپراتوری ایران در کنار دارا بودن منابع انرژی و همچنین قرار گرفتن در محل اتصال و تلاقی منافع روسیه و چین موجب شده است ایران یک فرصت منحصر به فرد تاریخی را برای احیای قدرت خود به دست آورد. اما این تمام ماجرا نیست؛ ایران به واسطه ماهیت حکومتش و همچنین ایدئولوژی منحصر به فردی که دارد توانسته است نیروهای فراملی و منطقه‌ای را به خود جذب کند و این امر ایران را بیشتر برای غرب تهدیدزا نشان می‌دهد. اگر چین و روسیه می‌توانند یک امپراتوری ملی محسوب شوند؛ اما ایران می‌تواند به یک امپراتوری چند ملیتی و چند زبانی تبدیل شود که ویژگی بارز آن مبتنی بر امت اسلامی است و با همین مضمون است که گروه‌های سنی فلسطینی نیز از گروه‌های نزدیک ایران محسوب می‌شوند. در مجموع سه مؤلفه نظریات احیای امپراتوری‌های باستانی رابرت کاپلان، نظریه ریملند اسپایکمن، نظریه برژینسکی و کیسینجر به همراه ایدئولوژی جمهوری اسلامی در کنار افزایش توان نظامی این کشور، نگرانی و هراس غرب را نسبت به احیای این امپراتوری باستانی بیش از پیش افزایش داده است؛ اگرچه احیای چین و روسیه نیز برای غرب نگران کننده است. #مطالعات_اروپا_و_بریتانیا