🛑📢«معروف» چيست؟ 🔹#معروف از ماده «عرفان» يعنى چيز #شناخته شده و #منكر از ماده «انكار» يعنى چيز #ناشناخته است. راغب در «مفردات» مى گويد: «معروف؛ اسم است براى هر فعلى كه با عقل و شرع، نيكى و خوبى آن شناخته مى شود، و منكر؛ اسم است براى هر فعلى كه با اين دو، حُسن و خوبى آن انكار مى شود». [۱] به عمل نيك، #معروف و شناخته شده گويند؛ زيرا خدا روح انسان را چنان آفريده كه براى او صفات خوب شناخته شده است؛ تقوى، ايثار، عدالت، سخاوت و ديگر فضائل عناصر شناخته شده براى انسان است، گويى مثلا در عالمى ديگر با آنها انس گرفته است، و در مقابل، كار زشت و بد را #منكر گويند؛ زيرا چهره ظلم و بى عدالتى و تضييع حق مردم و اعمال شنيع، چهره اى ناشناخته است. 🔹#قرآن در هر زمينه اى به #معروف دعوت مى كند. «فَاتِّبَاعُ بِالمَعرُوفِ» (باید از راه پسندیده پیروی کنند). [سوره بقره، آيه ۱۷۸]؛ «فَاِمسَاكُ بِمَعرُوفٍ...». ([(در طلاق رجعی) شوهر در هر مرتبه از رجوع] باید [همسرش را] به طور شایسته و متعارف نگه دارد...) [همان سوره، آيه ۲۲۹]؛ «...مَتَاعٌ بِالمَعرُوفِ». (...هدیه مناسبی بدهند) [همان سوره، آيه ۲۴۱]؛ «قَولٌ مَعرُوفٌ». (گفتار پسندیده [در برابر نیازمندان]) [همان سوره، آيه ۲۶۳]؛ «فَليَأكُل بِالمَعرُوفِ». (به طور شایسته [و مطابق زحمتی که می کشد] از آن مصرف کند). [سوره نساء، آيه ۶]؛ «وَ عَاشِرُوهُنَّ بِالمَعرُوفِ». (و با آنان به طور شایسته رفتار کنید) [همان سوره، آيه ۱۹]؛ 🔹«لَا يَعصِينَكَ فِى مَعرُوفٍ». (و در هیچ کار شایسته ای مخالفت فرمان تو را نکنند). [سوره ممتحنه، آيه ۱۲]؛ «تَأمُرُونَ بِالمَعرُوفِ». (امر به معروف می کنید). [سوره آل عمران، آيه ۱۱۰] در روايات نيز #معروف به آقایی و سيادت معرفى شده: «اَلمَعرُوفُ سِيَادَهٌ» [۲] و در روايتى با شرافت ترين سيادت معرفى گرديده است: «اَلمَعرُوفُ اَشرَفُ سِيَادَةٍ». [۳] عمل #معروف تنها چيزى است كه از آثار انسان باقى مى ماند. حضرت عيسى (عليه السلام) به يارانش مى فرمود: «اِستَكثِرُوا مِنَ الشّىءِ الَّذِى لَا يَأكُلُهُ النَّارُ قَالَوا: وَ مَا هُوَ؟ قَالَ: اَلمَعرُوفُ». [۴] (زياد كنيد چيزى را كه آتش آن را نمى خورد و از بين نمى برد. گفتند: آن چيست؟ فرمود: معروف [عمل شايسته و نيك]). 🔹اميرالمؤمنين امام علی (عليه السلام) نيز مى فرمايند: «اَلمَعرُوفُ ذَخِيرَةُ الَأَبَدِ». [۵] (عمل نيك، ذخيره و توشه هميشگى است). و در قيامت مى توان از آن استفاده برد. در جاى ديگر مى فرمايند: «عَلَيكُم بِصَنَايِعِ المَعرُوفِ فَاِنّهَا نِعْمَ الزَّادُ اِلَى‌ المَعَادِ »؛ [۶]؛ (بر شما است كارهاى نيك انجام دهيد؛ زيرا آنها بهترين توشه به سوى معاد و قيامت است!). امام صادق (عليه السلام) فرمودند: «اَوّلُ مَنْ يَدخُلُ الجَنَّةُ اَهلُ المَعرُوفِ » [۷]؛ (نخستين كسى كه داخل بهشت مى شود اهل معروف هستند). اميرالمؤمنين (عليه السلام) فرمودند: «مَنْ كَثُرَت عَوَارِفُهُ كَثُرَت مَعارِفُهُ» [۸]؛ (كسى كه كارهاى نيك و شايسته او زياد شود، ياران او زياد مى شوند). «عوارف» جمع «عارفه» به معنى كار نيك و مَعارِفُ الرجل يعنى دوستان و ياران آن مرد. پی نوشت‌ها؛ [۱] المفردات فی غريب القرآن، راغب اصفهانى، دارالعلم - الدار الشامية، چ ۱، ص ۵۶۱ [۲] غرر الحكم و درر الكلم‏، تميمى آمدى، دار الكتاب الإسلامی، چ ۲، ص ۱۸، حکمت ۵۰ [۳] همان، ص۴۹، حکمت ۹۰۷ [۴] بحارالأنوار، دار إحياء التراث العربی، چ ۲، ج ‏۱۴، ص ۳۳۰، باب ۲۱؛ و... [۵] غررالحكم و دررالكلم‏، همان، ص ۵۴، حکمت ۱۰۲۳ [۶] مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل‏، نورى، مؤسسة آل البيت (ع)، چ ۱، ج ‏۱۲، ص ۳۴۶، باب ۱ [۷] الأمالی، طوسى، دار الثقافة، ‏چ ۱، ص ۶۰۳ [۸] تصنيف غرر الحكم و درر الكلم‏، تميمى آمدى، دفتر تبليغات‏، چ ۱، ص ۳۱۸ 📕اخلاق اسلامى در نهج البلاغه، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: اكبر خادم الذاكرين‏، نسل جوان‏، قم‏، ۱۳۸۵ش، چ ۱، ج ۲، ص ۴۸۰ منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت) #معروف #منکر