✅ تفاوت تاویل با تفسیر قرآن؛ ➖ قرآن فراتر از تفسیر، تاویل دارد اينكه مي‌گويد ﴿إِنِّي أَرَانِي أَعْصِرُ خَمْراً﴾ و آ‌نكه مي‌گويد من مي‌بينم كه طبقي نان بر بالاي سر دارم و پرنده‌ها از اين نان استفاده مي‌كنند اين شخصي كه گفت من خواب ديدم طبقي نان بر بالاي سر من است كه ﴿تَأْكُلُ الطَّيْرُ مِنْهُ﴾ اين نه به دلالت مطابقه، نه به دلالت ذم، نه به دلالت التزام، نه به دلالت ايمان، نه به دلالت اشاره به هيچ دلالتي از دلالات، دلالت بر اعدام ندارد اين از سنخ لفظ و مفهوم و استدلال و استنباط مي‌گذرد. معنايي است كه به هيچ وجه نمي‌شود از اين لفظ استفاده کرد. آن معوّل و آن معبّر كه مي‌گويد تو را اعدام مي‌كنند او از اين لفظ استفاده نكرد چون لفظ به هيچ وجه دلالت بر آن معنا ندارد. رابطه اين چيزي كه داراي تعبير يا تأويل است با آن شيئي كه تأويل اين است رابطه مثال و ممثّل است، رابطه صورت و معنا است نه لفظ و معنا، مثل كسيكه علم نصيبش مي‌شود در عالم رؤيا خواب مي‌بيند كه در استخر زلال شنا مي‌كند اگر بگويد من در استخر زلال شنا كردم اين كلمه و اين جمله به هيچ دلالتي از دلالات دلالت ندارد كه او عالم خواهد شد اين كار لفظ نيست، كار لغت نيست، كار المعجم و المنجد نيست، كار محاورات عرفي نيست اين راهي است كه انسان از مثال به ممثّل بگذرد اين را مي‌گويند تعبير رؤيا، تأويل رؤيا و قرآن گذشته از اينكه تفسير دارد، گذشته از اينكه تطبيق دارد تأويل هم دارد يعني قرآن گذشته از اينكه لفظ است و طبق محاورات عرفي با مردم سخن گفته است اديب از او استفاده ادبي مي‌كند، فقيه اصولي از او استفاده فقهي و اصولي مي‌كند، حكيم و عارف از او استفاده فلسفي و عرفاني مي‌كند گذشته از اينكه همه اين علوم مدرسه را تامين و تحصيل مي‌كند يك چيز ديگري هم دارد و آن تأويل است، آن را با درس خواندن نمي‌شود فهميد ، آن كار فلسفه و عرفان نيست، كار فقه و اصول نيست، كار ادبيات نيست و كار لغت نيست و امثال ذلك. چون اگر كسي بخواهد از اين آيه عبور بكند بايد راه بلد باشد كه اين آيه از چه حقيقتي حكايت مي‌كند اين تأويل است، اين را خدا مي‌داند و راسخين در علم، اين با درس و بحث حل نمي‌شود چه حالا كسي فيلسوف باشد يا عارف باشد بخواهد قرآن بفهمد اين نيست، كسي فقيه يا اصولي باشد بخواهد قرآ‌ن بفهمد اين نيست. مفسّر قرآن شدن آسان است اما معبّر قرآن شدن و معوّل قرآن شدن كار آساني نيست اين را مي‌گويند تأويل كه لفظ به هيچ وجه دلالت ندارد، از لفظ به هيچ وجه نمي‌شود فهميد اما اين صورت، صورت همان معنا است آن معنا به اين صورت ظهور كرده است. فرمود قرآن تاويلي دارد و تأويل قرآن در قيامت ظهور مي‌كند و تأويل قرآن پيش خداست، در روايات هم آمده است كه ائمه(عليهم السلام) كه راسخين راستين قرآن كريم‌اند عالم به تأويل قرآ‌ن‌اند. 💬 آیت‌الله جوادی آملی، تفسیر تسنیم، سوره مبارکه آل‌عمران، آیه ۷ https://eitaa.com/mesagh