باسمه تعالی
تاریخ تحلیلی اسلام (قسمت ۱۴۳)
... در دوره خلافت کوتاه یزید و پس از مرگ او کلبیان که خویشاوندان خلیفه بودند اندک اندک قدرت را در دست گرفتند و قیسیان را از صحنه سیاست راندند. چنین دراز دستی از جانب قحطانیان بر عدنانیان گران افتاد و ضحاک بن قیس که به روزگار معاویه و یزید همه کاره شام بود جانب مُضریان را گرفت و مردمان را به خلافت عبدالله بن زبیر خواند و خلافت او را در دمشق اعلام کرد.
کار عبدالله تا آنجا رونق گرفت که حجاز، مصر و عراق مهتری او را پذیرفتند. اما کلبیان هم آرام ننشستند و با گروهی از امویان در جابیه گرد آمدند و مروان بن حکم را خلیفه خواندند. و خالد پسر یزید را که کودک بود ولیعهد وی ساختند. با این انتخاب معلوم بود که درگیری قیسی و کلبی از نو آغاز شده است. مروان با هواداران کلبی روی به دمشق نهاد و ضحاک ابن قیس به مقابله با او برخاست و در مَرج راهط به سال ۶۴ هجری بین این دو نیرو جنگی درگرفت که پس از ۲۰ روز با تلفات فراوان سرانجام به سود کلبیان پایان یافت و مروان خلیفه شناخته شد. شاعران دو تیره قیسی و کلبی درباره این درگیری شعرها و حماسهنامههای ساختهاند که ایام العرب یا درگیریهای قبیلهها را پیش از آمدن اسلام در ذهن خواننده مجسم میسازد.
مروان در ذوالقعده سال ۶۴ هجری به خلافت رسید و مقرر شد که پس از او خالد بن ولید و پس از وی عمر بن سعید بن عاص خلافت را عهدهدار شود.
با روی کار آمدن مروان دوره حکومت خاندان دیگری از امیه که به مروانیان معروف شدهاند (در مقابل سفیانیان) آغاز شد. هر چند در این درگیری کلبیان پیروز گشتند اما کینه توزی دو نژاد سختتر شد. چه در آیین قبیلهای رسمی معروف است که خون را باید با خون شست. بدین رو خواهیم دید اگر در جنگ مَرج راهِط قیسیان هواخواه پسر زبیر شدند پس از آن جنگ دستهبندی قیسی و یمانی در سراسر خلافت امویان ادامه یافت. مروان پس از آنکه سراسر شام را مسخر کرد به مصر پرداخت و پس از آنکه کار آنجا را منظم ساخت به شام برگشت و خالد پسر یزید را که ولیعهد او بود برکنار نمود و پسر خود عبدالملک و پس از او پسر دیگرش عبدالعزیز را ولیعهد خواند. رفتار مروان بر خانواده اموی گران افتاد و چنان که نوشتهاند مادر خالد وی را خفه کرد (رمضان سال شصت و پنجم هجری). پس از مرگ مروان طبق وصیت او عبدالملک که در این وقت ۳۹ ساله بود به خلافت رسید. عبدالملک در دشوارترین شرایط سیاسی و اجتماعی عهدهدار حکومت گردید. چنان که نوشتیم عبدالله پسر زبیر در مکه خود را خلیفه خواند و حجاز را پایگاه خلافت قرار داد و دامنه قدرت خویش را بر عراق و قسمتی از شرق اسلامی گسترانید. خوارج در شهرها به شورش برخاسته و امنیت را از راهها برداشته بودند. امپراطوری روم از به هم خوردن وضع داخل عربستان استفاده کرده لشکری به شام روانه ساخته بود...
ادامه دارد....
#کتاب_بخوانیم 📚
@mesbah_313_ir