👆👆...ادامه: تربیت در سیره و سخن امام حسن‌مجتبی(علیه‌السلام) (صفحه2) ب: دوستان امام مجتبی(ع) به فرزندشان: «یا بُنیّ لا تواخ احدا حتی تعرف موارده و مصادره فاذا استنبطت الخبرة و رضیت العشرة فآخه علی اقالة العثرة و المواساة فی العسرة; (4) فرزندم! با هیچ کس دوستی نکن مگر این که از رفت و آمد (و خصوصیات روحی واخلاقی) او آگاه گردی، هنگامی که دقیقا بررسی نمودی و معاشرت با او را برگزیدی، آنگاه با او براساس گذشت و چشم پوشی از لغزش ها و یاری کردن در سختی ها دوستی کن.» ج - تشکل ها و محافل اجتماعی امام مجتبی(ع): «من ادام الاختلاف الی المسجد اصاب احدی ثمان: آیة محکمة و اخا مستفادا و علما مستطرفا و رحمة منتظرة و کلمة تدله علی الهدی او ترده عن ردی; هر کس پیوسته به مساجد برود یکی از هشت بهره را خواهد برد: آیه و نشانه ای محکم، برادری سودمند، علمی نو، رحمتی مورد انتظار، سخنانی که او را به راه راست هدایت میکند و یا سخنی که او را از هلاکت میرهاند.» (5) «بخش دوم: شیوه های تربیت» 1 - استفاده از حس کمال جویی امام مجتبی(ع) روزی فرزندان خود و فرزندان برادر خود را دعوت کرده و به آنان فرمودند: «همه شما کودکان اجتماع امروز هستید و امید می رود که بزرگان جامعه فردا باشید، دانش بیاموزید و در کسب علم کوشش کنید، هر کدام که نمی‌توانید در مجلس درس مطالب استاد را حفظ کنید آنها را بنویسید و نوشته ها را در منزل نگهداری نمایید تا در موقع لزوم مراجعه‌کنید.» (6) 2 - معرفی اسوه های تربیت آن حضرت بعد از شهادت امام‌علی(ع) خطابه بلیغی ایراد کرد و در ضمن آن به معرفی شخصیت ممتاز علی علیه السلام پرداخته و می فرماید: «ای مردم! در این شب مردی از دنیا رفت که در هیچ کار نیکی، پیشینیان بر او سبقت نگرفتند و بندگان خدا در هیچ سعادتی نمی توانند به او برسند، او به همراه پیامبر صلی الله علیه و آله جهاد می کرد و جان خود را فدای او می نمود.» آن گاه با شمردن صفات دیگر امیرمؤمنان علیه السلام او را به عنوان امام و الگوی مردم مطرح می کند. (7) 3 - مطابقت رفتار با گفتار: امام مجتبی(ع) یکی از دوستان خود را که شایسته تمجید آن بزرگوار بود با صفات زیبائی معرفی کرد و در ضمن خصلت های پسندیده او می‌فرمود: « کان لا یقول ما لا یفعل و یفعل ما لا یقول; (8) او آن چه را که عمل نمی‌کرد، نمی‌گفت و کارهایی را که نگفته‌بود انجام‌می‌داد.» 4 - ایجاد خودباوری و عزت نفس در کودکان برخی از شیوه‌ها: یک) احترام به کودک پیامبر اسلام(ص) بارها امام حسن(ع) و امام حسین(ع) را در ایام کودکی احترام می‌نمودند. روزی پیامبراکرم (ص) نشسته‌بودند که آن دو کودک واردشدند، پیامبر به احترام آن ها از جای برخواسته و به‌انتظارایستاد، لحظاتی طول کشید، آنها نرسیدند. رسول اکرم(ص) به طرف کودکان پیش رفت و از آنان استقبال نمود، بغل باز کرد و هر دو را بر دوش خود سوار نمود و به راه افتاد و به آنان فرمود: «فرزندان عزیز، مرکب شما چه خوب مرکبی است و شما چه سواران خوبی هستید!» (9) در روایت دیگری عبدالله بن عباس میگوید: «با پیامبر(ص) به خانه فاطمه(س)رفتیم. حسن(ع) (که کودکی بیش نبود) صورتش را شسته و تمیز و پاکیزه از منزل بیرون آمد. رسول خدا(ص) حسن علیه السلام را در آغوش گرفته و بوسید و سپس فرمود: «این پسر من آقاست.» (10) دو) همبازی شدن با او(11) سه) انتخاب نام زیبا برای کودک (12) چهار) مشورت با فرزندان معاویة بن خدیج به عنوان خواستگار به منزل آن حضرت آمد، امام مجتبی(ع) به او فرمودند:« انا قوم لا نزوج نساءنا حتی نستامرهن; (13) ما قومی هستیم که دختران خود را بدون نظرخواهی و مشورت با خودشان، شوهر نمی‌دهیم.» پنج) سلام کردن به کودکان «هر کس قبل از سلام کردن به سخن آغاز کند، او را جواب ندهید.» (14) پیامبر اکرم(ص) فرمود: «پنج چیز را تا لحظه مرگ ترک نمی کنم...یکی از آن ها سلام دادن به کودکان است.» (15) @mhatir @Samedoun_ir پی نوشت ها: 1) الدعوات، قطب الدین راوندی، قم، مدرسة الامام المهدی، 1407 ه . ق، ص 144 و 145. 2) مکارم الاخلاق، ص 233. 3) احتجاج طبرسی، ج 1، ص 279. 4) تحف العقول، ص 233. 5) تحف العقول، ص 235. 6) منیة المرید، ص 340. 7) منتهی الآمال، ج 1، ص 225. 8) تحف العقول، ص 234. 9) کودک فلسفی، ج 1، ص 115. 10) اعلام الوری، ص 211. 11) کودک فلسفی، ج 2، ص 133. 12) الارشاد، ج 2، ص 16. 13) حیاة الحسن علیه السلام، ج 1، ص 329. 14) مسند الامام المجتبی علیه السلام، ص 688. 15) الخصال، ج 1، ص 271.