✍️محمد جعفری
🔷 چند روز قبل فایل صوتی جدیدی از جناب اقای مصطفی ملکیان گوش کردم. ایشان در 10 تیر در نشستی با عنوان "تأملی در نواندیشی و روشنفکری دینی در ایران معاصر" سخنرانی نموده بودند. انتظارم این بود که ایشان که از منتقدان روشنفکری دینی هستند، در این جلسه که با حضور آنلاین و سخنرانی دکتر عبدالکریم سروش هم همراه بود، با مطالبی نو و نگاهی نقادانه، به ارزیابی این جریان فکری در طی چند دهه گذشته بپردازند. اما ایشان به جای نقادی این جریان، لیست بلند بالایی از چالش‌ها و اشکالاتی را که در مورد دین طی سالیان اخیر مطرح نموده بودند ، مجددا تکرار کردند؛ اشکالاتی که ملکیان بارها در جلسات عمومی و تخصصی آنها را مطرح کرده و البته پاسخهای متعددی هم از ناحیه دین اندیشان به آنها داده شده بود.
🔷آن چه واقعا مایه شگفتی است، طرح مجدد ادعای تعارضات و تناقضات درونی قرآن در این جلسه از ناحیه ایشان بود. بنده چند سال قبل به سه اشکال عمده‌ای که جناب ملکیان در مورد قرآن مطرح کرده اند، پاسخ داده بودم که در کانالهای تلگرامی حامی ایشان هم در همان زمان منتشر شد.
کمترین انتطار از یک فیلسوف اخلاق مانند استاد ملکیان که همواره از اخلاق نقد و باور دم می زند، آن است که دست کم نگاهی به پاسخ سوالات یا شبهات مورد نظر خودشان بفرمایند. البته شاگردان قدیمی جناب ملکیان اذعان می کنند که در سالیان دهه 60 و 70 هم هنگامی که پاسخ نقدهای ایشان به معارف دینی و فلسفی داده می شد، ایشان بدون این که جوابی نسبت به آنها داشته باشند ، باز هم بعدا بر همان نظریه خودشان ایستادگی می کردند!
🔷 حال سخن در مورد قرآن است؛ کتابی که مبنای تفکر دو میلیارد مسلمان است که بسیاری از آنان، اندیشمندانی متبحر در علوم تجربی و فلسفی و انسانی هستند و این کتاب را ، کتابی آسمانی و پیراسته از لغو و تناقض و تضاد درونی می دانند و جناب ایشان دست کم باید احتمال بدهند که تعارضات مورد نظر ایشان ، صرفا ظاهری است و با تامل ژرف تر در حقایق این کتاب عظیم، توهم تعارض برطرف می شود .
🔷 امام حسن عسکری در پاسخ به ادعای تعارض درونی قرآن به آن شخص مدعی گفتند که : « آيا ممكن است گوينده قرآن از گفتار خود معانى اى غير از آنچه شما حدس مى زنيد اراده كرده باشد؟ » و او در پاسخ گفت که بلى، ممكن است چنين منظورى داشته باشد. امام در ادامه فرمودند که " شايد گوينده قرآن معانى ديگرى غير از آنچه شما حدس مى زنيد، اراده كرده باشد و شما الفاظ او را در غير معناى خود به كار برده ايد؟" ( ابن شهر اشوب، کتاب «مناقب» ، ج4، ص424).
ان شاالله صوتی های پاسخ به تعارضات مورد ادعای آقای ملکیان را خواهیم گذاشت.
🆔@mjafari_ir