شاهکار مهندسی
آسیابهای بادی که انرژی باد را تبدیل به انرژی مکانیکی می کرد( آسیاب های نشتیفان در استان خراسان )
آسیابهای نشتیفان، بادی چوبیاند و ساختار سادهای دارند، اما از حیث مهندسی ساخت و قدمت و عملکرد، بسیار شاخص و ستودنی هستند.
از شگفتیهای این آسیاب ، وجود ابزاری ساده و ابتدایی است که در حفره زیرین سنگ اسیاب قرار دارد و همچون اهرم، برای نگاهداشتن سنگ آسیاب از حرکت، عمل میکند. از دیگر شگفتیهای مهندسی صفویان در ساخت این آساب بادی وجود “تخت وحشت” است. این ابزار از قسمت پایین و از داخل، کار کنترل و کند کردن سنگ آسیاب را بر عهده دارد. پس از انکه تخت وحشت کار خود را انجام داد، بدون درنگ چرخ و پره را در قست فوقانی با اهرمی به نام “نیباد” متوقف کرده و کار تعطیل میشود.
تنها چیزی که میتواند مانع از انجام کار آسیاب بادی نشتیفان شود، نبودن و نوزیدن باد است. در واقع هر چه باد بیشتری شروع به وزیدن کند، آسیاب نیز با سرعت بیشتری حرکت میکند و بر عکس. امروزه، قسمتهای تخریب شده این آسیاب مرمت شدهاست و از آنها استفاده میگردد.
🆔
@tonnel_zaman