مردان جنگ هشت ساله، رسواگر فرمانروایان قاجار و پهلوی
¤ علی شیرازی
یکی از تفاوت های اصلی حکومت های طاغوتی با حکومت دینی، تفاوت در دفاع از تمامیت ارضی و جغرافیایی است.
در دوران قاجار و پهلوی، سهم عمده ای از سرزمین ایران به دیگران واگذار شد. ما در این نوشتار به بخشی از آن حاتم بخشی ها اشاره می کنیم:
۱. درعصر قاجار و در تاریخ دوشنبه ۲ آبان ۱۱۹۲ در پی جنگهای ایران و روسیه، عهد نامه ای بین این دو کشور در روستای گلستان امضا شد.
به دنبال قرارداد گلستان، حاکمیت بر بخشهایی از شمال ایران شامل قفقاز، جمهوری آذربایجان؛ ارمنستان،گرجستان در ساحل دریای سیاه و محال گروزیه (کورنه) شامل چچن و اینگوش امروزی از ایران سلب شده و به امپراتوری روسیه واگذار شد.
طی این قرارداد در مجموع ۱۴ ولایت قفقازی ایران؛ ایالت گنجه و قرهباغ، ولایتهای شکی، شیروان، قبه، دربند، بادکوبه، داغستان و گرجستان، محال شورهگل، آچوقباشی، گروزیه، منگریل و آبخاز به همراه بخشی از خانات تالش و سواحل ارزشمند دریای کاسپین از دست ایران خارج شد و حاکمیت ایران بر دریای کاسپین نیز خدشهدار گردید.
طی قرار داد گلستان، در مجموع حدود ۲۳۰هزار کیلومتر مربع از سرزمین های شمالی ایران در اختیار روسیه قرار گرفت.
۲. در دوران فتحعلی شاه قاجار، پیماننامهٔ ترکمانچای، در روز پنجشنبه، ۱ اسفند ۱۲۰۶ در پی جنگهای ایران و روسیه، بین این دو کشور در روستای ترکمانچای از توابع شهرستان میانه امضا شد.
بر اساس این قرارداد، سه ایالت دیگر قفقاز، یعنی ایروان، نخجوان و بخشهای دیگری از تالش زیر سلطهٔ روسها قرار گرفت، و حاکمیت ایران بر دریای خزر محدودتر شد.
۳. در دوره ناصرالدین شاه، انگلیسی ها مناطقی از جنوب ایران؛ از جمله بوشهر را به تصرف خود درآوردند.
در پی آن فرخ خان امین الدوله که در پاریس به دنبال انجام مذاکرات با انگلیسی ها با وساطت دولت فرانسه بود، تحت فشار دولت انگلیس، در سال ۱۲۶۹ قمری «معاهده پاریس» را با دولت انگلیس امضاء کرد و طبق آن هرات که بخشی از ایالت خراسان بزرگ و از شهرهای مهم ایران محسوب می شد، برای همیشه از ایران جدا شد.
۴. در قرارداد آلتای که بین رضاخان و افغانستان به امضا رسید، کوه شمتیغ و چشمه زنگلاب در جنوب خط مکلین، به افغانستان واگذار شد. بخشی از موسیآباد که محل سکونت زمستانی عشایر بود و کلاته نظرخان در خاور منطقه یزدان نیز به مالکیت افغانستان درآمد.
در بخش جنوبی خط مرزی ناشی از رأی آلتای نیز کلیه تصرفات افغانستان که از دیدگاه ایرانیها همواره غاصبانه تلقی میشد، متعلق به افغانستان شناخته شد و افزون بر این، منطقه چکاب که املاک خاندان خزیمه بود و همیشه در حاکمیت ایران قرار داشت هم به مالکیت افغانستان درآمد.
۵. در ۳۰ شهریور ۱۲۶۰ معاهده آخال میان امپراتوری روسیه و ایران قاجار، برای تعیین مرزهای دو کشور بسته شد که از نظر مساحت رکورددار قراردادهای جدایی از ایران است.
پیرو انعقاد این پیمان، آسیای میانه، خوارزم، خیوه، شرق مازندران و مرو، سمرقند و بخارا از خاک ایران جدا شد.
این اراضی شامل سرزمین ترکمنستان و بخشهای بزرگی از تاجیکستان، ازبکستان، قرقیزستان و قزاقستان امروزی است و در مجموع بیش از یک میلیون و ۲۲۶ هزار کیلومتر مربع مساحت دارد.
۶. در دوران ناصرالدین شاه قاجار نیز قرارداد گلداسمیت؛ بین ایران و انگلیس منعقد شد و به موجب آن، بخش بزرگی از بلوچستان ایران به انگلستان واگذار گردید و مدتها تحت عنوان بلوچستان انگلیس شناخته میشد.
انگليس براي اجراي اين سياست ابتدا با انعقاد معاهده پاريس، هرات را از ايران جدا کرد و سپس در سال ۱۸۷۰ طي کميسيوني با شرکت نمايندگان دولت ايران و استان کلات و گلداسميت، گلداسميت را مامور تحديد سرحدات بلوچستان کرد.
۷. پیمان سعدآباد نیز در دوران رضا پهلوی و در تاریخ ۱۷ تیر ۱۳۱۶ در کاخ سعدآباد تهران، میان چهار کشور ایران، عراق، افغانستان و ترکیه به امضا رسید.
این پیمان، هم از لحاظ مادی و هم از نظر سیاسی به زیان دولت ایران و به نفع کشورهای ترکیه، افغانستان و عراق بود.
الف: ترکیه قسمتی از ارتفاعات آرارات را که دارای موقعیت سوق الجیشی بود به دست آورد.
ب: خط مرزی ایران و عراق نیز به زیان ایران تعیین شد و رضا شاه منابع نفتی غرب ایران و اداره کامل اروند رود را به عراق واگذار کرد و پذیرفت که بابت عبور کشتی های نفتکش از آبادان مبالغ هنگفتی به عراق بپردازد.
ج: افغانستان هم با امضای این پیمان از تلاش احتمالی حرکت ناسیونالیستی ایران برای بازگرداندن مناطق تاجیک نشین این کشور در امان ماند.
۸. در دوران محمد رضا پهلوی و در ۲۴ اردیبهشتماه ۱۳۴۹ نمایندگان مجلس شورای ملی، پس از استماع گزارش نمایندگان سازمان ملل، به جدا شدن بحرین