. علاوه بر اصول مزبور، در اسلام براى برقرارى روابط اولویت هایى تعیین شده است. جمهورى اسلامى، کشورهاى اسلامى، شرکت هاى مسلمان و اشخاص مسلمان و کشورهاى همسایه و ممالکى که انگیزه و سابقه سلطه جویى نداشته باشند، در شرایط مساوى بر دیگران مقدم مى داردو به خاطر پاسدارى از اصول مکتبى خود منافع اقتصادى فراوان را نادیده مى گیرد و زیانهاى مادى را تحمّل مى کند و این شعار را از امام على علیه السلامآموخته است که: اَلْمَنیَّهُ وَلاَ الدَّنِیَّهُ، التَّقَلُّلُ وَلاَ التَّوسُّلُ.[ ـ نهج البلاغه، حکمت / ۳۹۶] مرگ آرى، زبونى هرگز، فقر آرى، وابستگى هرگز! بازرگانان مسلمان و دست اندرکاران تجارت در دیگر کشورهاى اسلامى هم همین انتظار مى رود که اهداف عالى قوانین ارزشمند اسلام را در نظر داشته باشند و کار تجارت را در چهارچوب اصول مکتبى و قوانین اسلامى انجام دهند، بلکه همچون بازرگانان صدر اسلام تجارت را راهى براى تبلیغ اسلام و رهایى بشریت از چنگال شرک و فساد بشناسند. در این دفتر آیه اى از قرآن کریم، وچهل حدیث درباره تجارت تقدیم مى گردد. باشد که سخنان رسول خدا صلی الله علیه و آلهو امامان معصوم علیه السلام بر سقف بازار همچون چهلچراغ بدرخشد. ان شاءاللّه تجارت ازدیدگاه قرآن قالَ اللّه ُ تَبارِکَ وَتَعالى: یا أَیُّهَا الَّذَینَ آمَنُوا لا تَأْکُلُوا أَمَوالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْباطِلِ اِلاّ أَنْ تَکُونَ تِجارَهً عَنْ تَراضٍ مِنْکُمْ. خداوند متعال فرمود: هان اى مؤمنان ! اموال یکدیگر را بى جهت مصرف نکنید مگر تجارتى که با رضایت طرفین باشد… سوره نساء / آیه ۲۹   فروش قبل از تحویل  ۱- قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: اِذَا اشْـتَرَیْتَ بَیْـعا فَلا تَبِعْهُ حَتَّى تَقْبِضَهُ. [کنزالعمال، جلد ۴/۱۵] رسول خدا صلی الله علیه و آلهفرمود: وقتى چیـزى خـریدى پیش از آنکه آن را تحویل بگیرى نفروش.   فروش کالاى معیوب  ۲- قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: اَلْمُسْلِمُ اَخُوا لْمُسْلِمِ وَلایَحِلُّ لِمُسْلِمٍ باعَ مِنْ اَخِیهِ بَیْعا فِیهِ عَیْبٌ اِلاّبَیَّنَهُ. [کنز العمال جلد ۴/۵۹] رسول خدا صلی الله علیه و آلهفرمود: مسلمان با مسلمان بـرادر است و جایز نیست به برادرش چیز معیوبى را بفروشد مگر آنکه به او اعـلام نماید.   غشّ در معامله  ۳- قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: یا صَاحِبَ الطَّعامِ، اَسْفَلُ هذا مِثْلُ اَعْلاهُ؟ مَن غَشَّ الْمُسْلِمینَ، فَلَیْسَ مِنْهُمْ. [کنز العمال جلد ۴/۶۰] رسول خدا صلی الله علیه و آلهفرمود: اى خواروبارفروش، زیر این کالا همانند روى آن است؟ هرکس به مسلمانان خیانت کند مسلمان نیست.   دخالت درمعامله مؤمن  ۴- قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: لایَبِعْ بَعْضُکُمْ عَلى بَیْعِ اَخِیهِ. [کنزالعمال، جلد ۴/۶۹] رسول خدا صلی الله علیه و آلهفرمود: هیچ یک از شما وارد معامله برادر دینى خود نشود.   آرزوى گرانى  ۵- قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: مَنْ تَمَنّى عَلى اُمَّتِى الْغَلاءَ لَیْلَهً وَاحِدَهً اَحْبَطَ اللّه ُ عَمَلَهُ اَرْبَعینَ سَنَهً. [کنزالعمال جلد ۴/۹۸] رسول خدا صلی الله علیه و آلهفرمود: هرکس یک شب در آرزوى گرانى براى امت من باشد خداوند اعمال چهل ساله او را تباه خواهد کرد.   بازرگان راستگو  ۶- قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: اَلتّـاجِرُ الصَّـدُوقُ تَحْتَ ظِلِّ الْعَرْشِ یَوْمَ الْقِیامَهِ. [میزان الحکمه جلد ۱/۵۲۸] پیامبر خدا صلی الله علیه و آلهفرمود: بـازرگان راستـگو روز قیامت در سایه حمایت خداست.   تجارت وشهادت  ۷- قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: اَلتّاجِرُ الاَْمینُ الصَّدُوقُ الْمُسْلِمُ مَعَ الشُّهَـداءِ یَوْمَ الْقیـامَهِ. [میزان الحکمه جلد ۱/۵۲۸] پیامبر خدا صلی الله علیه و آلهفرمود: بازرگان امین و راستگو و مسلمان روز قیامت با شهیدان خواهد بود.   توزین و کالا  ۸- قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: یا وَزّانُ، زِنْ وَارْجَـحْ. [میزان الحکمه جلد ۱/۵۲۳] پیامبر خدا صلی الله علیه و آلهفرمود: اى توزین گر! وزن کن و اندکى بیفزاى.   خطر در کمین تجّار  ۹- قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: یا مَعْشَرَ التُّجَارِ إنَّ التُّجَارَ یُبْعَثُونَ فُجّارا اِلاّ مَنِ اتَّقَى اللّه َ وَ بَرَّ وَصَدَقَ. [میزان الحکمه جلد ۱/۵۲۷] پیامبر خدا صلی الله علیه و آلهفرمود: هان اى بازرگانان! همانا بازرگانان در قیامت گنهکار برانگیخته مى شوند مگر کسى که تقـواى الهى پیشـه کند، نیکویى کند و راستگو باشد.   فسخ معامله  ۱۰- قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: مَنْ اَقالَ نادِما اَقالَهُ اللّه ُ یَوْمَ الْقِیامَهِ. [میزان الحکمه جلد ۱/۵۲۳] پیامبر خدا صلی الله علیه و آلهفرمود: هرکس معامله شخص پشیمانى را فسخ کند، خـداونـد روز قیـامت از گنـاهان او بـگذرد.