﷽ رُوِيَ عَن رَسُولِ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ الِهِ وَسَلَّم قالَ: «مَن اَکثَرَ الاِستِغفارَ، جَعَلَ اللهُ لَهُ مِن کُلِّ هَمٍّ فَرَجاً وَ مِن کُلِّ ضیقٍ مَخرَجًا وَ رَزَقَهُ (یَرزُقُهُ)مِن حَیثُ لایَحتَسِبُ» ترجمه: هر کسی زیاد استغفار و طلب بخشش از خداوند نماید، خداوند برای او سه چیز قرار می‌دهد: یکی این که هر گونه همّ و گرفتاری و اندوه او را بر طرف کرده و برای او گشایش قرار می‌دهد. دیگر از این که او را از هر ضیق و تنگنایی رهایی می‌بخشد و سوم؛ آن که روزی او را از راهی و جایی که فکرش را نکرده و یا نمی‌تواند بکند قرار می دهد. شرح: روایت از پیغمبر اکرم (ص) منقول است که حضرت فرمودند: هر کس که زیاد استغفار بکند. خداوند برای او قرار می‌دهد؛ این سه چیز را که حضرت می‌فرماید. اول: «مِن کُلِّ هَمٍّ فَرَجاً» از هر اندوهی برای او گشایش قرار می‌دهد.«وَ مِن کُلِّ ضیقٍ مَخرَجًا» و از هر تنگنایی که دارد؛ رهایی پیدا می‌کند. رهایی قرار می‌دهد.َ سوم: «وَیَرزُقُهُ مِن حَیث ُلا یَحتَسِب» خداوند به او روزی عنایت می‌کند از یک راهی که اصلا فکرش را نمی‌کرد. به تعبیر من؛ ساده‌اش کردم. من اوّل یک نکته‌ای را عرض کنم: ما در باب اذکار و آثار ذکرها، خب، داریم. اذکار زیاد که هست و آثار این ها. یکی از اذکاری را که از نظر اثر، آثار زیادی بر او مترتّب است؛ استغفار است. و ما هم زیاد داریم. روایات بسیار داریم، نسبت به او. آثار بسیاری برش مترتّب است که در این روایت، پیغمبر اکرم (ص) به سه تا اثر اشاره می‌فرماید: اوّل: «مِن کُلِّ هَمٍّ» در آن جا، از هر اندوهی چیه؟« فَرَجا» گشایش است. دو: در هرتنگنایی که قرار گرفته است، رهایی می‌بخشد او را. سوّم: نسبت به روزی است. گشایش نسبت به روزی است، آن وقت چی؟! از راهی که هیچ گمانش را نمی‌کرده است. فهمیدی؟! به خاطرش خطور نمی‌کرده است. در باب استغفار، من این را بگویم؛ چون« مَن اَکثَرَ الاِستِغفار» اوّلش. زیاد استغفار کنید. هر کسی که زیاد استغفار بکند. حالا من، یک روایت دیگر را عرض بکنم که به ذهنم است. از امام صادق (ع) هست که حضرت فرمودند؛ به این که: هرکس، در هر روز، صد مرتبه استغفار بکند، خداوند هفتصد گناه او را می‌بخشد. یعنی هر استغفار، هفت تا چی؟! گناه. البته روایت مفصّل است، ذیل هم دارد. حالا من، بخش اوّلش را من بخاطر این، اکثر استغفار خواستم بگویم. کثرت را خواستم بگویم. حتّی ما در روایت داریم؛ پیغمبر اکرم (ص)، ایشان هم استغفار می‌کردند. از کسانی بودند که در مراحل متعدد در روز، هفتاد تا بوده یا در شبانه روز صدتا بوده؛ روایات مختلف ما داریم. غرضم این است و او این که انسان همه کار می‌کند. درست است یا نه؟ گرفتاری هم که فراوان است. برای هر کسی هست. درست است یا نه؟! همه جور، صحبت مادّی هم نیست. گرفتاری و گره‌های کوری که با پول هم، هان؟! باز نمی‌شود. تمام عالم را بدهی، آن گره باز نمی‌‌شود. گره‌گشا یکی دیگر است. این تعبیرات که در روایت بود، من نظرم این بود، خواندم روایت را. «مِن کُلِّ هَمٍّ فَرَجاً» از هر اندوهی گشایش است. «وَ مِن کُلِّ ضیقٍ مَخرَجاً» هر تنگنایی قرار گرفتی‌ها! شد؟! او رهایی می‌بخشد. توجه کنید، یعنی در دست اوست. بله؛ رزق یک بحث دیگری است، گوش می‌دهید. بله، آن جنبه‌های مادّی پیدا می‌کند. توجّه کنید چه عرض کردم، ولی آن دو تا قبلی که پیغمبر اکرم (ص)، آن ها را جلو انداخته است. توجّه می‌کنید چه عرض کردم؟ آن ها است که نعوذ بالله، انسان می‌رسد به جایی در زندگی به چه کنم، چه کنم‌ها می‌افتد. می‌بیند که هیچ راهی هم خودش، از نظر فکری هیچ ندارد و هیچ کس هم نمی‌تواند، گره‌گشایی بکند. گشایش دست اوست، کلید او هم، بر حسب روایات، و آن ذکری که ابعاد مختلف دارد از نظر آثار، عبارت از چی است؟ استغفار، اما اکثار در استغفار،کثرت، توجه می‌کنید چه می‌گویم. آن هم هر روز. ________________________________________ 1- وسایل الشیعه جلد 7 صفحه 177- بحار جلد 74 صفحه172 وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) مَنْ أَكْثَرَ الِاسْتِغْفَارَ جَعَلَ اللَّهُ لَهُ مِنْ كُلِّ هَمٍّ فَرَجاً وَ مِنْ‌ كُلِ‌ ضِيقٍ‌ مَخْرَجاً وَ رَزَقَهُ‌ مِنْ‌ حَيْثُ‌ لَا يَحْتَسِبُ. 〰️〰️〰️〰️〰️ 📝 شرح حدیث #حاج_آقا_مجتبی_تهرانی @mojtabatehrani_ir