﷽
رُوِیَ عَن عَلِیٍ اَمیرِالمُؤمِنینَ عَلَیهِ السّلامُ قالَ:
« مَنْ عَقَلَ تَيَقَّظَ مِنْ غَفْلَتِهِ وَ تَأَهَّبَ لِرِحْلَتِهِ وَ عَمَرَ دَارَ إِقَامَتِهِ»
ترجمه: کسی که عاقل باشد و خوب و درست فکر کند، از خواب غفلت بیدار می شود؛ و خودش را برای سفر آخرت آماده میکند و خانۀ اقامت جاودانۀ خویش را آباد میکند.
شرح: «مَنْ عَقَلَ تَيَقَّظَ مِنْ غَفْلَتِهِ» اوبیدار می شود از خواب غفلتش«وَ تَأَهَّبَ لِرِحْلَتِهِ» آماده می شود برای کوچ کردنش و سفرش.
« وَ عَمَرَ دَارَ إِقَامَتِهِ» آباد میکند خانه ای را که در آن میخواهد، جایگزین شود.
اشاره به این معناست: که انسان در این، دار دنیا اگر آدم فهمیده باشد و آن روندی را که می بیند، نسبت به همۀ انسانها که این ها، وجدانی است و قابل انکار هم نیست، یک همچنین شخصی هیچگاه، کاری نمیکند که خواب غفلتش سنگین شود، عکس عمل میکند .یک جوری عمل میکند که از خواب غفلت بیدار شود. آدم فهمیده، به تعبیر دیگر، آدم فهمیده دنبال هوشیاری و بیداری است، نه دنبال غفلت و نعوذبالله، از آن طرف، سکر و مستی. چکار میکند؟ یعنی در دنیا، کاری نمیکند که تعلّقاتش به دنیا زیاد بشود؛ بهجوری که مرگ را فراموش کند و نشئۀ بعد از مرگ، آن هم به فراموشی سپرده شود. غفلت از آنهاست دیگر. آدم فهمیده، یک همچنین کاری نمیکند، عکس عمل میکند. خودش را بیدار میکند، هوشیار میکند و او این که، تو باید بروی.
« وَ تَأَهَّبَ لِرِحْلَتِهِ» خودش را آمادۀ این سفر و این کوچ کردن از این نشئۀ دنیا به نشئۀ دیگر میکند. هر سفری توشهای دارد. هرسفری! این دنبال تهیّۀ آذوقه و توشۀ این سفر باشد، او را مهیّا میکند. نه بار سفر را گران میکند، نه دست خالی از توشۀ سفر، هیچ کدام، چون دو تا چیز است. چون وقتی یکی میخواهد، جایی برود، هیچ وقت نمی آید سنگ و کلوخ بیابان را بردارد، بریزد مثلاً فرض کنید، در یک کیسهای که بیندازد روی پشتش، خب بابا! نمیتوانی بروی بیچاره! شد؟! چهجوری میخواهی اینها، همه را با خودت ببری؟ شد؟! بار گران معصیت را به دوش نمیکشد و این سفر را بر خودش سخت نمیکند؛ از آن طرف، آن چیزهایی را که مفید است در این سفر که می گوییم توشه راه است، آنها را با خودش می برد؛ که آن ها سفر را آسان میکند. فهمیدی که چه میخواهم بگویم؟! آدم یک سفر میخواهد برود، یک وسیله میگیرد که هر جور باشد هم زودتر، هم تندتر و هم راحت تر چی؟! حرکت بکند، از آن طرف هم چیه؟ سنگین هم نکند که بماند وسطش. این«وَ تَأَهَّبَ لِرِحْلَتِهِ» هر دو تایش را میگیرد.
« وَ عَمَرَ دَارَ إِقَامَتِهِ» کسی که معتقد به مبدأ و معاد است، او آباد میکند خانۀ جاودانهاش را که میخواهد برود، همیشه آن جا باشد. فهمیدی؟! آن را آباد میکند، نه این که آن را ویران کند، مال آن خانهای را که چی؟ میگذارد و می رود، آباد بکند. که به دردش بعداً نمیخورد.
«مَنْ عَقَلَ» آدم عاقل، فهمیده، شد؟! از خواب، خودش را بیدار میکند، خواب غفلت، آماده میشود برای کوچ کردن و سفر از این نشئه، به نشئۀ دیگر و آن خانۀ جاودانۀ خودش را آباد میکند. که میخواهد برود آن جا و همیشه جایگزین بشود و بماند.
1️⃣غرر الحکم و درر الکلم، صفحۀ 647
مَنْ عَقَلَ تَيَقَّظَ مِنْ غَفْلَتِهِ وَ تَأَهَّبَ لِرِحْلَتِهِ وَ عَمَرَ دَارَ إِقَامَتِهِ
〰️〰️〰️〰️〰️
شرح حدیث
#حاج_آقا_مجتبی_تهرانی
@mojtabatehrani_ir