این«أَصْلَحَ» اوّل به معنی دوستی است. «و أَصْلَحَ» دوّم، یک معنای دیگر است در این روایت. چکار کنیم گرفتار می‌شویم آقا، گفتم هر روز دارم من. «مَنْ أَصْلَحَ مَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اللَّهِ»؛ این رابطه اوّل، بین خالق و مخلوق. اگر یک کسی رابطه‌اش را با خدا، یک رابطه چی!؟ آشتی، اینجا به معنای حالا من چی بگوییم، رابطه آشتی برقرار بکند، فهمیدی!؟ نه قهر، نه دشمنی، می‌فهمی!؟ «أَصْلَحَ اللَّهُ {مَا} بَيْنَهُ وَ بَيْنَ النَّاسِ»؛ فهمیدی؟ او می‌آید، این رابطه مخلوق با مخلوقش را هم چه کار می‌کند این جا؟ آن هم همین جور، طبق رابطه‌ای که تو با او برقرار کردی؛ این را می‌آید او درست می کند برای تو. چرا؟ چون مقلب القلوب است، او. فهمیدی؟ او؛ من دیدم که می‌آیند، گره های کور می‌گویند. می‌فهمی چه می‌خواهم بگویم؟ بچه‌ام این جور، زنم آن جور؛ چکار کنم، من نمی توانم خُردش بکنم. می‌فهمی چه می‌خواهم بگویم؟ این ها را شروع می‌کنند به گفتن. یک سنخ این جوری هستند. درست است یا نه؟! حرف گوش نمی‌کند؛ آن جا چه می شود. خیلی حرف داریم. گفتم خرده‌هایش را من نمی‌گویم. درست نیست. من کلّی دارم بحث می‌‌کنم. تو بگویم ببینم، رابطه‌ات با خدا، رابطه دوستی است یا دشمنی؟ کدام است؟ قهری؟! یا آشتی با خدا؟ هان!؟ این همه دارد به تو محبّت می‌کند. این همه دارد به تو نعمت می‌دهد. خجالت نمی کشی تو! بعد می‌آیی از خدا گله می‌کنی پیش من؟ که هر چه بهش می‌گویم؛ گوش نمی‌کند. والله قسم، آمده به من این را می‌گوید. دیروز، من که ناراحت هستم مال دیروز من است. بگوببینم. تو رابطه‌ات دوستی بود با خدا؟ آره؟ تو می‌گویی؛ هر چه می‌گویم، بیا درستش کن. اینجا را درست نمی‌کند. این رابطه را. خوب نبودی که؛ تو آمدی پنجه می‌اندازی در صورتش، بعد می‌گویی بیا اینجا را درست کن. خب، قباحت هم خوب چیزی است. «مَنْ أَصْلَحَ مَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اللَّهِ أَصْلَحَ اللَّهُ {مَا} بَيْنَهُ وَ بَيْنَ النَّاسِ»؛ درسته!؟ یک رابطه تنگاتنگ است بین دو رابطه. دوّم:«وَ مَنْ‌ أَصْلَحَ‌ أَمْرَ آخِرَتِهِ»، فهمیدی!؟؛ اگر این« أَصْلَحَ»؛ به معنای نیکویی است، نه آن قهر و آشتی بود. این نه، «أَصْلَحَ» دوم غیر«أَصْلَحَ» اوّل است. گفتم دیگر، چاره‌ای ندارم من، باید بروم در این بحث‌ها. و او این است که: اگر امر آخرتت را نیکو کردی، فهمیدی چه می‌خواهم بگویم؟؛ دنبال او بودی؟«أَصْلَحَ اللَّهُ لَهُ دُنْيَاهُ»؛ خدا کار دنیایت را، دنیا اصلاً امرش را هم انداخته، علی صلوات الله علیه. حالا نمی‌خواهم بگویم چه زیبایی در کلام است. اوّلی امر دارد. دوّمی اصلا امر نیاورده است.«أَصْلَحَ اللَّهُ لَهُ دُنْيَاهُ»؛ تمام دنیات را نیکو می‌کند. باز هم می‌نشینی، گله می‌کنی. 1️⃣قسمتی از حکمت 89 نهج‌البلاغه - وسایل الشیعه جلد 15، صفحه 299 - بحار الأنوار،جلد‌68، صفحه 367 مُحَمَّدُ بْنُ الْحُسَيْنِ الرَّضِيُّ فِي نَهْجِ الْبَلَاغَةِ عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ؟س؟ أَنَّهُ قَالَ: مَنْ أَصْلَحَ مَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اللَّهِ أَصْلَحَ اللَّهُ مَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ النَّاسِ وَ مَنْ‌ أَصْلَحَ‌ أَمْرَ آخِرَتِهِ‌ أَصْلَحَ اللَّهُ لَهُ دُنْيَاهُ. 〰️〰️〰️〰️〰️ شرح حدیث #حاج_آقا_مجتبی_تهرانی @mojtabatehrani_ir