🎤🎼خوانندگی زنان (بخش اول)
🔹مدتی قبل دو اتفاق در فضای رسانههای مجازی پخش و مسئلهساز شد.
یکی همخوانی قرآن خواننده زن آمریکایی با یک قاری مرد ایرانی و دیگری گفتگوی زنده حسن آقامیری با احلام خوانندهی خارج نشین معلومالحال.
و حالا هم یک نقل قول اشتباه درمورد نظر امام و خوانندگی زنان در فضای مجازی منتشر شده است.
🔹هدف این یادداشت پرداختن به اصل این اتفاقات در فضای مجازی نیست، بلکه پاسخ به شبهاتی است که طی این ماجراها ایجاد شد؛ شبههی فراگیر خوانندگی زنان و قرائت قرآن توسط آنها.
▫️و سؤالاتی ازایندست که چرا خوانندگی زنان اشکال دارد؟
▫️تفاوت قرائت قرآن با خوانندگی چیست؟
و سؤالات دیگری که پیرامون این موضوع در جامعه ما وجود دارد.
🔹برای رسیدن به پاسخ باید با برخی مفاهیم کلی در این موضوع آشنا شویم. اولین آنها مفهوم غنا است. مفهومی که در نگاه اول مبهم به نظر میرسد اما با کمی بررسی و مطالعه میتوان به معنای آن پی برد.
🔹غنا به لحاظ مفهومی از دو جنبه قابلبررسی است، معنی واژه غنا به لحاظ لغت و معنای غنا در عرف.
غنا در عرف یعنی خوانندگی و چیزی که همه مردم عادی بهعنوان خوانندگی میشناسند. غنا در فقه و احکام شرعی هم از همین جهت موردبحث قرار میگیرد.
🔹غنا یا خوانندگی بهطور مطلق حرام نیست اما وقتی خوانندگی/غنا ویژگیها و شرایط خاصی پیدا کند حرمت شرعی پیدا میکند و انجام و گوش دادن آن حرام خواهد شد.
🔺غناء حرام در بیان شرع، غناء لهوی مضل عن سبیل الله است، یعنی خوانندگی باطلی که انسان را از راه خدا منحرف و جدا میکند.
▫️یکبار مضمون شعری که توسط خواننده خوانده میشود چنین ویژگیای را دارد، مثلاً شعر با مضامین شهوتانگیز و گناهآلود که انسان را به گناه جری و وادار میکند، میشود مصداق غنای حرام.
▫️یا اینکه آواز و خوانندگی با موسیقی حرام همراه میشود، مثل موسیقیهای ویژه رقص .
▫️👈و یا اینکه نحوهی اجرای خواننده بهگونهای است که موجب انحراف و گناه میشود، «مثلاً خواننده زنی است با وضع و خصوصیانی، هرچند شعری که میخواند، گناه آفرین نیست و هرچند لحن و آهنگ او، لحن و آهنگ معمولی است اما چون کیفیت و خصوصیت شخص خواننده طوری است که خواندن او موجب تحریک شهوت و افتادن به گناه است، میشود غناء لهوی.»
🔺«علاوه بر اینکه «غناء بالطبیعه از چیزهایی است که ارتباط و اتصال زیادی به اضلال عن سبیل الله [و انحراف از راه خدا] دارد. کمتر پدیدهای در پدیدههای متعارف زندگی انسان هست که انقدر با اضلال عن سبیل الله ارتباط داشته باشد. یعنی انقدر احتمال اضلال عن سبیل الله در آن زیاد باشد. غناء طبیعتش این است... غناء جزء آن مناطقی از زندگی و از حالات و افعال انسان است احتمال لغزش در آن بسیار زیاد است. خیلیها در غناء دچار ضلالت عن سبیل الله میشوند. چه ضلالت خود، چه ضلالت غیر، غناء مثل امور دیگر نیست که اضلال در آن بهندرت باشد...غناء ازجمله چیزهایی است که زمینهی گناه در آن زیاد است. یک مقدار بیتوجهی بشود در لحن و در آهنگ، انسان را به گناه میکشاند. واقعاً موسیقی این خصوصیت را دارد. اگرچه موسیقی حلال هم داریم اما طبیعت این کار، آنچنان طبیعتی است که احتمال لغزش در آن زیاد است.»
🔷رهبر انقلاب در مورد حکم عمومی خوانندگی زنان در پاسخ به سؤالی در این رابطه، در کتاب غنا و موسیقی نظر جالبی را بیان کردهاند:
🔹«سؤال:اگر زنی بدون عشوهگری در جمع مردان غناء بخواند و ازنظر عرف مفسدهای در پی نداشته باشد، حکمش چیست؟
🔹جواب: بحث عشوهگری نیست. اگر غناء زن در جمع مردان که طبعاً مراد مردان بیگانه، اجنبی و نامحرم است، موجب اثارهی [برانگیختن] شهوت بشود، موجب ریبه و افتادن در گناه بشود، 👈این میشود لهوی محرم. هم برای آن خواننده محرم است، هم برای شنونده محرم است.
🔹سؤالکننده فرض میکند که اگر موجب اثارهی شهوت نشود. این "اگر" از آن اگرهایی است که تقریباً تحقق ناپذیر است، چه طور ممکن است زنی آنجا بایستد با صدای خوشی یک آوازی را مثلاً بخواند، مردها هم بنشینند و تماشا کنند، درعینحال دلهایشان متوجه پروردگار باشد و ذکر الهی بگویند و اصلاً هم تکان نخورند؟ این خیلی مستبعد [دور از ذهن] به نظر میآید، یعنی عادتاً باورمان نمیآید که چنین چیزی تحقق پیدا کند. بله اگر چنین چیزی تحقق پیدا کرد حرام نیست. اما چرا انسان به عدم حرمت چیزی حکم بدهد که صدی نود، صدی نودوپنج میداند یک چنین چیزی اتفاق نمیافتد.»
📝این متن مبتنی بر نظرات فقهی رهبر معظم انقلاب در کتاب «غنا و موسیقی» است.
🖋متن های داخل گیومه نقل قول مستقیم از کتاب غنا و موسیقی هستند.
▫️ادامه دارد...
📎بخش دوم را در این لینک بخوانید:
https://eitaa.com/momenaat/165
@momenaat