?🎇🌿🌹🌿🎇🎇
💠 نهج البلاغه و شرح آن # خطبه ۲۱ # قسمت ۵۶ # بخش ۱
🔶خطبه ۲۰ و ۲۱ با هم مرتبط است و هردو پیرامون آینده انسان سخن می گویند .
خطبه ۲۱ ، خطبه ای است که مرحوم سید رضی (اعلی الله مقامه) از این یکی دو جمله نتیجه ای که گرفته ، می فرماید این کلام آنقدر عظیم و ارزشمند است که بعد از کلام خدای سبحان و فرمایشات رسول اکرم ( صلیاللهعلیه وآلهوسلم) ما دیگر نمی شناسیم کلامی را که بتواند از این سخنان برتر باشد . یک جمله از این خطبه مورد نظر سید رضی است .
امام علی علیهالسلام می فرمایند :
🌟فَإِنَّ الْغَايَةَ أَمَامَكُمْ وَ إِنَّ وَرَاءَكُمُ السَّاعَةَ تَحْدُوكُمْ. تَخَفَّفُوا تَلْحَقُوا فَإِنَّمَا يُنْتَظَرُ بِأَوَّلِكُمْ آخِرُكُمْ.🌟
قال السيد الشريف : أقول إن هذا الكلام لو وزن بعد كلام الله سبحانه و بعد كلام رسول الله صلىاللهعليهوآله بكل كلام لمال به راجحا و برز عليه سابقا. فأما قوله عليه السلام تخففوا تلحقوا فما سمع كلام أقل منه مسموعا و لا أكثر منه محصولا و ما أبعد غورها من كلمة و أنقع نطفتها من حكمة و قد نبهنا في كتاب الخصائص على عظم قدرها و شرف جوهرها
این سخن کلامی کوتاه ، جامع و موجز است.
⭐️فَإِنَّ الْغَايَةَ أَمَامَكُمْ وَ إِنَّ وَرَاءَكُمُ السَّاعَةَ تَحْدُوكُمْ. ⭐️
🔸ترجمه :
مقصد و مقصود در برابر شماست ( شما انسانها در برابر هدف و غایتی در حرکت هستید) آن چیزی که شما را به حرکت وا می دارد ، ساعت است .
⏰ در اینجا منظور امام از ساعت چیست؟!
یا مقصود لحظه جان دادن آدمی است .
یا مقصود همان ساعت و زمان قیامت است .
اما اینکه حضرت می فرمایند " ورای شما" یعنی پشت سر شما . البته این پشت سر نه به معنای عقب تر ( تأخّر زمانی منظور نیست)
بلکه منظور آن چیزی است که شما را می راند به سمت مقصد و غایت خودتان و اجازه توقف و ماندن و بقاء در دنیا را به شما نمی دهد ؛ همان اجلی است که خداوند برایتان معین کرده است . اگر اجل نبود ، کسی می توانست بگوید من می مانم در دنیا ! اما یک چیزی ما را می برد به سمت غایت و هدفمان . حضرت این سوق دادن را با لفظ " تَحدوکُم " بیان می دارند .
"تَحدو" از ریشه "حُداء " به معنای آوازیست که ساربان برای شترها میخواند تا به راحتی حرکت نمایند. ( در بیابانهای خشک و طولانی وقتی ساربان برای شتران آواز سر می دهد ،باعث می شود طولانی بودن مسیر برایشان نمودی نداشته باشد)
ما انسانها هم با اینکه به سمت مرگ و قیامت در حرکتیم ، اما این حرکت آنچنان لطیف است که گاهی فراموش می کنیم که در حرکتیم و هر لحظه به آن منزل نزدیک تر می شویم . گروهی رسیده اند و گروهی در پس ما می آیند و قرار است جانشین ما باشند .
و اما آنجمله زیبایی که مورد توجه سید رضی هم قرار گرفته و ادیب بزرگی همچو او فرو مانده در آن ، این است :
✨⭐️ تَخَفَّفُوا تَلْحَقُوا ⭐️✨
شارحین دیگر نهج البلاغه هم به این جمله که می رسند ، متحیر می مانند .🤔
می مانند که چه بگویند ! گویا هرچه گفته شود شایسته توضیح این فرمایش مولا علی علیهالسلام ، نیست .
با اینکه بیان قاصر است ، اما در حد ترجمه این عبارت می توان چنین گفت :
کاروانی را در حال حرکت در نظر بگیرید که ما هم همراه آن در حرکتیم و پا به پای آنان می رویم .
افرادی را می بینیم که گاهی خسته می شوند و عقب می مانند . چرا عقب می مانند ؟!
وقتی بررسی می کنیم می بینیم بار زیادی همراه خود آورده اند که سبب کُند شدن حرکتشان شده و زود خسته می شوند . چاره کار این است که یک مقداری سبک بار تر شوند و از بار خود بکاهند تا بتوانند به کاروانیان که پیش از آنان رفته و به منزل رسیده اند ملحق شوند .
ما انسانها در زندگیمان کسانی را می شناسیم که سعادتمندانه زیستند و سعادتمندانه مردند .
《عاش سعیدا و مات حمیدا》
کسانی که به زندگی و مرگشان باید غبطه خورد .
همه ما بر این مسئله واقفیم که در طی یک مسیر در حال حرکتیم ؛ اما ای کاش ما هم " عاش سعیدا و مات حمیدا" بشویم . چه کنیم تا به سعادت برسیم ؟
یکی از پیامهای این کلام حضرت همین است که اگر می خواهید به آنان ملحق شوید ، باید سبک شوید. بارهای اضافی که بر دوش حمل می کنید را بردارید . زوائد را باید کنار زد تا سالم به مقصد رسید . بسیاری از مسائلی که به لحاظ روحی یا مادی در زندگی خودمان تدارک می بینیم ، دست و پا گیر و بازدارنده هستند . با کمی اندیشیدن می توان مقداری از این بارهای اضافه را کاهش داد . گاهی آنقدر برای خود مشغله درست کرده ایم که ما را از حرکت باز داشته است . باید سبکبال و سبک بار شویم تا بتوانیم سرعت بگیریم .
🔶 توضیحات تکمیلی
نمونه هایی از مشغله های دست و پا گیر در زمینه های مختلف علمی ، اقتصادی ، اجتماعی :
🔻مثلا در مورد مشاغل علمی ، گاهی می بینیم فردی به اقتضاء شرایط کاری و رشته ای ، یک کتابخانه بزرگی برای خود ایجاد نموده است که همین کتابخانه برایش