‍ 💥: ❄️قسمت اول: 💢 روزگار قحطی و گرسنگی: برخی از نشانه‌ها و ویژگی‌هایی که در روایت‌های معصومان (ع) برای آخرالزمان وعده داده شده است، به اوضاع اقتصادی جوامع انسانی در آن روزگارِ پُرآشوب اشاره دارد. آنچه از این روایت‌ها برمی‌آید، این است که جهان در آخرالزمانِ در آستانۀ ظهورِ حضرت موعود (عج) در ناآرامی و سختی گرفتار خواهد بود. مرحوم استاد محمدرضا حکیمی، دانشمندی که به‌تازگی ایشان را در بلیّۀ کرونا از دست دادیم، در کتاب ارزشمند «خورشید مغرب»، نکتۀ مهمی را دربارۀ روایت‌ها و حدیث‌های مرتبط با حوادث آخرالزّمان و احوال مردمانِ عالَم در آستانۀ ظهور حضرت منجی (عج)، گوشزد کرده است. استاد حکیمی یادآور شده که «بسیاری از علائم آخرالزمان که در احادیث ذکر شده است، اکنون سال‌ها است که پدیدار گشته است و همواره پدیدار می‌گردد. 🍂این علایم و پیشگویی‌های عجیب و صحیح، بسیاری دربارۀ حوادث و احوالی است که در بستر زمان، از مدت‌ها پیش از ظهور به پدیدارگشتن آغاز می‌کند و هر یکی پس از دیگری و با زمینه‌ای، تحقق می‌یابد... 🌴در این احادیث، احوال آخرالزمان و چگونه‌شدنِ مردمان، از سده ها پیش چنان به‌روشنی و وضوح شرح داده شده است که گویی گویندگانِ این سخنان، آینده را در آینه‌ای بسیار صاف و روشن می‌دیده‌اند: 🌿 چگونگی حالات مردم، اخلاق و معاشرت، گناه و تباهی، پوشش و سلوک، وضع مردان و زنان و کودکان، زندگی و وسایل و ارتباطات، وضع تبلیغات و مطبوعات، حکومت‌ها و نظام‌ها و ده‌ها مسالۀ دیگر. این امور که می‌توان آنها را از علایم عامۀ ظهور به‌شمار داشت، بسیاری در این پنجاه سال اخیر، [۱] به وقوع پیوسته است...؛ و وقوع همین وقایع، انسان بصیر را نسبت به دیگر علایم و حوادث هشیار می‌کند و مؤمن می‌سازد و او را به مراقبت و پرهیز می‌خواند و به آمادگی و توجه سوق می‌دهد». [۲] 🍃استاد محمدرضا حکیمی پیش از این و در بخش‌های نخست و دوم از سلسله نوشته‌های «از آخرالزمان» اشاره شد که فاصلۀ زمانی روزگار پیغامبر اکرم (ص) تا برپایی قیامت را به‌طور کلی «آخرالزمان» گویند؛ اما در احادیث و روایت‌های اسلامی به‌طور ویژه آخرالزمان به دو مقطع زمانی اطلاق شده است: 🌾 آستانۀ ظهور منجی موعود (عج) و آستانۀ برپایی قیامت. 🍁ویژگی‌ها و نشانه‌هایی هم که در کلام معصومان(عج) برای آخرالزمان بیان شده، اغلب دربارۀ همین دو مقطع، به‌ویژه جهانِ در آستانۀ ظهور است. در سومین شماره از این نوشته‌ها، به معرفی و بررسی گوشه‌ای از اوضاع اقتصادی و معیشتِ مردمان در آخرالزمان، آن‌گونه که در روایت‌های معصومان (ع) پیش‌بینی شده، پرداخته شده است. ⚡️قحطی‌ها و گرانی‌های آخرالزمانی برخی از نشانه‌ها و ویژگی‌هایی که در روایت‌های معصومان (ع) برای آخرالزمان وعده داده شده است، به اوضاع اقتصادی جوامع انسانی در آن روزگارِ پُرآشوب اشاره دارد. آنچه از این دست روایت‌ها برمی‌آید، این است که جهان در آخرالزمانِ در آستانۀ ظهورِ حضرت موعود (عج) در ناآرامی و سختی گرفتار خواهد بود و طبیعی است که وضعیت اقتصادی جوامع نیز از این سختی برکنار نباشد. 🕊طبقِ وعده‌هایی که در کلام حضرات آل الله (ع) دربارۀ آخرالزمان بیان شده است، دگرگونی‌های طبیعت، نقشی مهم در شکنندگی و تباهی اوضاع اقتصادی مردم آخرالزمان دارد. 🌱به‌مَثَل حضرت امیرالمؤمنین(ع) در روایتی از این خبر داده‌اند که پیش از ظهور حضرت منجی (عج) ملخ‌هایی سرخ‌رنگ، درست به رنگ خون، هم در وقت معمول (زمان نزدیک به برداشت محصولات کشاورزی) و هم در غیر زمانِ معمول (در زمانی غیر از فصل برداشت)، فراوان خواهد شد. [۳] 📚ارجاع‌ها: ۱. باید توجه داشت که نخستین بار این متن در سال ۱۳۴۹ منتشر شده و پس از آن با افزوده‌شدنِ مطلب‌ها و نکته‌هایی بیشتر، از سال‌های آغازین دهۀ شصت به شکل کنونی همواره تجدید چاپ شده است. ۲. «خورشید مغرب»؛ محمدرضا حکیمی؛ قم: دلیل ما؛ ۱۳۸۱؛ ص ۱۰۸ و ۱۰۹. ۳. رک: «الغیبة»؛ محمد بن ابراهیم نعمانی؛ ترجمۀ سید احمد فهری زنجانی؛ تهران: دارالکتب اسلامیه؛ ۱۳۶۲؛ ص ۳۲۵.