🔹سوال : آیا تطبیق تفسیر سوره حمد با مسائل عرفی ونسبت دادن به خداوند نوعی تفسیر به رای نیست؟ از کجا معلوم که خداوند منظورش این بوده است؟ سوال و اشکالی عالمانه است. در پاسخ به این سوال چنین می توان گفت، آنچه که بزرگان ما فرمودند اینست که ؛ تفسیر به رای یعنی اینکه ما مطلبی را بدون توجه به ظواهر قرآن و روایات بیان کنیم و آنرا به طور حتم و یقین به خدا نسبت بدهیم. بگوییم به طور حتم منظور خداوند همانی بود که من فهمیدم. و این تفسیر به رأی و درست نیست. اما هدف ما در این جا این نیست که بخواهیم فهم خودمان را بطور حتم به خدا نسبت بدهیم. (11)