سید محمود علایی طالقانی (زاده ۱۳ اسفند ۱۲۸۹ در طالقان درگذشته ۱۹ شهریور ۱۳۵۸ در تهران) روحانی شیعهٔ ایرانی، مفسر قرآن، نواندیش دینی، فعال سیاسی و اجتماعی، عضو جبههٔ ملی دوم و یکی از مؤسسین نهضت آزادی ایران بود