پیاده‌روی اربعین، فرصتی بزرگ برای تربیت نسلی پویا
پیاده روی عظیم اربعین، از نعمت هایی است که به برکت حضور امام حسین علیه السلام چند سالی است به صورت ویژه در حال برگزاری است. این همایش بزرگ اسلامی و بین المللی مخاطبان گوناگونی دارد. کودکان و نوجوانان یکی از مخاطبان ثابت این رویداد هستند که به صورتی چشم گیر هر سال، حضورشان در این پیاده‌روی رو به فزونی است. با توجه به حساسیتهای روحی و جسمی که کودکان و نوجوانان دارند، توجه به نیازهای آنها برای جذب حداکثری و اثرگذاری بیشتر، بسیار ضروری است. خوشبختانه در سالهای اخیر، فعالان این حوزه کوشیده اند که با فراهم کردن موکبهای کودک و نوجوان، ارتباط موثرتری با این گروه برقرار کنند؛ اما برای بهرهمندی بیشتر، وسیعتر و ماندگار از این فرصت، توجه به چند نکته مهم است.
بسیاری از کودکان ونوجوانان ایرانی، با توجه به شرایطشان امکان حضور در این رویداد را ندارند و به صورت غیر مستقیم از این ظرفبت بزرگ تربیتی بهره میگیرند. به نظر میرسد توجه به این گروه بزرگ، باید در مرکز فعالیتهای وابسته به کودکان و نوجوانان باشد. تببین چرایی این رویداد، تاثیرات بزرگ آن و ایجاد فضای آموزش غیر مستقیم در رابطه با این رویداد مهم است. بسیاری از متولیان امر، در دو ماه محرم و صفر اهتمام ویژهای برای برگزاری با شکوه پیاده روی اربعین دارند، حال انکه برای بهره گیری از ظرفیتهای این اتفاق، داشتن برنامهای روزآمد، مدون، اثرگذار و جذاب، برپایه زیست بوم فرهنگی ایرانی در طول سال، ضروری است. در ادامه به بعضی از شیوههای اثرگذار برای نهادینه کردن نگاه پویای اربعین و انتظار در کودک اشاره شده است:
بازیهای رایانهای یکی از بسترهای مورد علاقه کودکان برای انتقال مفاهیم است. خوشبختانه گروهی از موسسههای بازی سازی در کشور، کوشیده اند با تولید بازی هایی با محوریت اربعین و حضور در این پیاده‌روی، کودکان را با فضای این همایش جهانی آشنا کنند. بازی کودکان اربعین و موکب، نمونهای از این فعالیت هاست، با این حال برای تاثیرگذاری بیشتر این رویداد مهم و نهادینه کردن روحیه قهرمانی و شجاعت در مخاطب، لازم است بازی سازان با خلق قهرمان هایی امروزی با رویکردی مذهبی و با استفاده از ظرفیتهای تربیتی شخصیتهای عاشورایی، به ویژه کودکان و نوجوان، به ساخت بازی های جدید رایانهای اقدام کنند؛ تا کودک با هم ذات پنداری با شخصیت های بازی و آزمون و خطاهای مختلف، بتواند قدرت تشخیص و تفکرش را افزایش دهد و از قهرمانان الگوگیری کند.البته با توجه به هزینههای ساخت این نوع بازی، حمایتهای مادی و معنوی نهادهای مربوط از این موسسهها لازم است.
استفاده از کالاهای فرهنگی جذاب و کودکانه با محوریت وقایع مذهبی به ویژه این رویداد، چون نوشت افزار، وسایل بازی و تزیینی، بازیهای فکری و رومیزی، به دلیل در دسترس بودن مداوم کودک، باعث میشود که به صورت غیر مستقیم حس تعلق در کودک ایجاد کند به شرط آنکه در تولید آنها به گرافیکهای به روز و مورد علاقه کودک، جذابیت های بصری و حتی محتوایی و هویت ملی توجه شود.
استفاده ازروشهای آموزشی غیر مستقیم چون پویانمایی، بازی، نمایش، کاردستی، قصه گویی و کتاب خوانی و بهره گیری از کتابهای تعاملی و نقش دادن به کودک در خلق شخصیتها و روایتها میتواند در طول سال این مهم را در ذهن کودک درونی سازی کند و او را آماده پذیرش بسیاری از نکات تربیتی این رویداد نماید.
متاسفانه حضور مخاطب نهفته ی بزرگسال در آثار چه در حوزه تصویر چه متن، نصیحت کردنهای مداوم، عدم توجه به روانشناسی مخاطب، خسته کردن کودک با آموزشهای فراوان از آسیب هایی است که در پرداختن به این نوع موضوع دیده میشود. گویا بزگسال مذهبی میکوشد در تولید آثار برای کودک و نوجوان بیشتر به نیازهای خود با زبانی کودکانه توجه کند و این دقیقه، آسیبی جدی در این عرصه است که باید فعالان کودک اربعین به آن توجه ویژه داشته باشند.
کودک با روح لطیف و فطرت پاکی که دارد، آماده پذیرش معانی بلند است، کافی است آن گونه که شایسته است، ظرف وجودی اش از معارف لبریز شود.
#معصومه_مرادی
#روزنامه_جوان
#اربعین ۱۴۰۲