»»» آیه ی روز : ********** وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ فَلَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا وَإِن كَانَ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِّنْ خَرْدَلٍ أَتَيْنَا بِهَا وَكَفَىَ بِنَا حَاسِبِينَ انبیاء - ٤٧ ما ترازوهای عدل را در روز قیامت برپا می‌کنیم؛ پس به هیچ کس کمترین ستمی نمی‌شود؛ و اگر بمقدار سنگینی یک دانه خردل (کار نیک و بدی) باشد، ما آن را حاضر می‌کنیم؛ و کافی است که ما حساب‌کننده باشیم! ********** نکته ها: این آیه بشارتى به نیكوكاران و هشدارى به خلافكاران است كه اعمال شما بى كم و كاست، كیفر و پاداش داده مى شود، چنانكه فیض كاشانى مى گوید: هشدار كه هر ذرّه حسابست در اینجا دیوان حسابست و كتابست در اینجا «خَردل» نام گیاهى است كه دانه هاى بسیار ریز سیاه دارد و در كوچكى و حقارت، ضرب المثل شده است. «میزان» به معناى وسیله ى سنجش، بارها در قرآن مجید مطرح شده و مورد تأكید خداوند متعال قرار گرفته است. ناگفته پیداست كه سنجش هر چیزى با وسیله اى متناسب با آن صورت مى پذیرد، مثلاً براى سنجش درجه ى هوا، آن را با دماسنج، براى اندازه گیرى طول، آن را با متر و براى سنجش وزن اشیا، آن را با كیلو محاسبه مى كنند. بدیهى است كه براى سنجیدن انسان و اعمال او نیز از وسیله اى متناسب با او كه همان انسان كامل است استفاده شود، همانطور كه در روایات آمده است: امامان معصوم و انبیا و اوصیا علیهم السلام موازین قسط هستند. (45) و در زیارتنامه ى امیرالمؤمنین علىّ علیه السلام نیز مى خوانیم: «السلام على میزان الاعمال»(46) سؤال: اگر واقعاً محاسبات خداوند، اینچنین دقیق است، پس دیگر عفو و كرم الهى چه جایگاه و توجیهى دارد؟! پاسخ: حسابرسى یك اصل است و لطف و بخشش اصل دیگر كه هر كدام در جاى خود محفوظ است و منافاتى با دیگرى ندارد. سؤال: در بعضى آیات آمده است كه خداوند براى گروهى از مردم، میزانى برپا نمى كند، «فلانقیم لهم یوم القیامة وزنا» آیا میزان براى افراد خاصّى خواهد بود؟ پاسخ: خیر، میزان براى همه ى انسان ها اقامه خواهد شد، امّا از آنجا كه میزان براى محاسبه ى اعمال است، وقتى تبهكارى چیزى در بساط ندارد تا ارائه كند و جهنّمى بودنش قطعى و مسلّم است، دیگر نیازى به برپایى میزان نیست و سنجش بى معناست.(47) ----- 45) كافى، ج 1، ص 469 ؛ معانى الاخبار، ص 31. 46) تفسیر نمونه. 47) تفاسیر صافى و نورالثقلین. ********** پیام ها: - هر چیز، هر شخص و هر عملى كه قابلیّت سنجش داشته باشد، براى خود میزانى خواهد داشت. «الموازین» - حساب خداوند بسیار دقیق است. «مثقال حبّة من خردل» - اعمال ما در دنیا محو نمى شود و در قیامت با آن روبرو هستیم. «أتینا بها» - خدا، هم عالم است «اتینا بها»، هم عادل «القسط»، وهم حسابرس. «حاسبین» **********