✅ پرسش و پاسخ از آیت الله خوشوقت
🔹 درباره تقوا (شماره 4)
س: چرا خداوند گناهان را یک باره مشخص نکرد تا انسان ها آن را بدانند و ترک کنند؟
ج: همان یک چندم را هم که گفت، به آن عمل نکردند. کسی که تا دیروز آزاد بود و همه کار می کرد و کسی که آدم می کشت، دزدی می کرد، زنا می کرد و نجاست می خورد، حالا اگر خدا یک باره به او بگوید: «همه ی این ها نه!» چه کسی گوش می دهد. مگر اینکه خدا مثل من حکیم نباشد؛ و الّا خدا حکیم است و می داند که این آدم طاقت ندارد و باید آرام آرام از او خواست؛ لذا محرمات کم کم نازل شد. به تدریج وقتی یکی دو تای اول را انجام داد، زمینه برای سومی و چهارمی آماده می شود تا در طول بیست و سه سال، خیلی از محرمات نازل شد و خیلی از آن هم نازل نشد. بعد حضرات معصومین مأمور شدند که ابلاغ کنند.
بنابراین حکمت اقتضا می کند که به آدمی که به کار بد و زشت و گناه عادت دارد، یک باره نمی شود گفت که همه را زمین بگذارد؛ چون نمی شود. بار سنگین است؛ اما اگر کم کم او را دعوت کنیم، امکان پذیر است؛ لذا پروردگار متعال واجبات و محرمات را کم کم بیان کرد و از مردم خواست که ان شاء الله واجب را انجام دهند و حرام را ترک کنند.
س: آیه ی «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقيمَ» با «لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنا» چه فرقی دارد؟
ج: سُبُل جمع است و صراط مفرد است. همه ی انسان ها در زندگی یک راه بیشتر ندارند. کلید ورود به این راه چیست؟ تقواست. تقوا روی چه چیزی پیاده می شود؟ روی کار پیاده می شود. بعضی از کارها واجب است و بعضی از کارها حرام. آن کارها سُبُل است. سُبُل جمع است. نماز خواندن، روزه گرفتن و انجام سائر واجبات، هر کدام سبیل جلب مرضات خداست. سبیل، کاری است که اگر انجام دهم، رضایت خدا را جلب کرده ام و اگر کارهایی را که حرام است ترک کنم، رضایت خدا را جلب کرده ام. این ها جمع هستند و سبیلِ جلب رضایت خدای متعال هستند. اما همه ی این ها در صراط هست. اگر یکی از آن ها را ترک نکنی، فاسق هستی. همه ی واجبات را باید انجام داد و همه ی محرمات را باید ترک کرد. این ها همه هستند و جمع هستند. زیادند. این ها سبل هستند. اگر واجبات را انجام دادی، وارد سبل جلب رضایت خدا شده ای. اگر همه ی محرمات را ترک کردی، وارد سبل جلب رضایت خدا شده ای.
س: آیا درجه ندارند؟
ج: این اولین درجه است که بر همه واجب و لازم است. حالا شما این را انجام بده. بعد ان شاء الله.
س: لطفاً این آیه را توضیح دهید: «وَ أنَّ هذا صِراطي مُسْتَقيماً فَاتَّبِعُوهُ وَ لا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَنْ سَبيلِهِ».
ج: صراط در قرآن کریم به صورت مفرد آمده است و جمع نیامده است؛ اما سبیل به صورت جمع هم آمده و سُبُل استعمال شده است. بنا شد صراط، بندگی در برابر خدا باشد. اگر شما نماز خواندی، بندگی کرده ای. اگر روزه گرفتی، بندگی کرده ای. اگر خمس دادی، بندگی کرده ای. اگر به مکه رفتی، بندگی کرده ای. همه ی این ها در دلِ بندگی کردن است.
بندگی یکی است؛ اما تمام این کارهایی که خدا دستور داده است، سبیل هستند و جمع سبیل، سُبل است. سبیل، راه جلب خشنودی پروردگار متعال از هر کدام است. اگر به خاطر اینکه خدا واجب کرده است، به حج بروی، خدا خشنود می شود. اگر نماز بخوانی، خدا خشنود می شود. پس سُبل عبارت از انجام وظائف و تکالیفی است که هر کدام موجب جلب رضایت و خشنودی پروردگار متعال است. همه ی این ها در دل بندگی و عبودیت است. صراط یکی است و سُبل، متعدد.
✅ ادامه دارد ...
📚 منبع: آثار بندگی، آیت الله خوشوقت
📱 کانال سبک زندگی متقین:
@mottagheen