♦️چرا پیروان فقه حنفی بیشترین جمعیّت را در جهان اسلام به خود اختصاص داده اند؟ 🖊به قلم: مهدی فرمانیان https://t.me/muslimnair ✔️ مذهب فقهی اَحناف را محمد بن نعمان مشهور به ابوحنیفه (م150ق) در کوفه بنیان نهاد و شاگردانش به ویژه قاضی ابویوسف (م182ق) با مناصب رفیع خود در خلافت عباسی و محمد بن حسن شیبانی(م 189ق) با نگارش آثار متعدد گسترش دادند. ابویوسف، قاضی القضات عباسیان شد و با گزینش قضات امپراتوری عباسی، نقش بسزایی در گسترش فقه حنفی داشت و کتاب - خراج - را در زمینه‌ی مسائل مالی برای هارون الرشید نوشت. ✔️ امتیاز مکتوب سازی فقه حنفی به محمد بن حسن شیبانی رسید. وی اثرگذارترین فرد در فقه حنفی است؛ به نحوی که در موارد اختلافی در احناف، رای غالب در نظر شیبانی است. آثار اصلی شیبانی در مجموعه ای به نام -الکافی- به همت حاکم مروزی (م334ق) جمع آوری گردید و با شرح عالم برجسته حنفی، محمد سرخسی (م483ق) به نام -المبسوط- در سی جلد ماندگار شد. هنگامی که کتاب المبسوط اساس قانون مدنی امپراتوری عثمانی شد، اعتبار این کتاب دوصد چندان شد. ✔️ بعد از المبسوط، آثاری هم‌چون -المختصر - قُدوری (م428ق)، -بدایع الصنائع-کاسانی (م587ق) و کتاب - الهدایه - نوشته برهان الدین علی مرغینانی (م593ق) از معروف ترین آثار فقه حنفی است. علمای حنفی بر کتاب مختصر قدوری و الهدایه مرغینانی شروح بسیاری نوشته اند. پس از کتاب الهدایه، دوره شرح نویسی در فقه حنفی شروع شد و مهم‌ترین کار فقهای حنفی، شرح و تلخیص بود. ✔️ در دوران اخیر کتاب -رد المُحتار-تالیف ابن عابدین (م1252ق) از دیگر آثار معروف فقه حنفی است که مورد توجه فقهای حنفی قرار گرفته است. ✔️ مذهب حنفی رایج‌ترین مذهب فقهی اهل سنت در جهان اسلام است. دلیل آن به دو عامل درونی "قیاس گرایی"فقه حنفی و "حمایت امپراتوری‌های اسلامی" از جمله عباسیان، سامانیان، غزنویان و امپراتوری متاخر عثمانی، به عنوان عامل بیرونی باز می‌گردد. قیاس در فقه ابوحنیفه باعث گردید قضات حنفی راحت‌تر از فقهای دیگر مذاهب اهل سنت به احکام حکومتی، پاسخ مصلحت‌اندیشانه بدهند و حمایت همه‌جانبه خلفای عباسی و عثمانی را به دست آورند. با روی کار آمدن سامانیان و غزنویان که خود بر اساس فقه حنفی اسلام آورده بودند، عامل دیگری برای حمایت این دو حکومت از فقه حنفی بود. ترکان عثمانی که خود حنفی بودند، حامیان جدی فقه حنفی در امپراتوری وسیع خود شدند. این عوامل باعث گردید فقه حنفی به فقه اول جهان اسلام بدل گردد و اکنون در اکثر کشورهای اسلامی، مذهب حنفی اکثریت مطلق یا نسبی را داراست. ✔️اکنون در دولت های جانشین امپراتوری عثمانی از جمله مصر، سوریه، لبنان، عراق، اردن و فلسطین صدور فتوا و اجرای آن در احوال شخصیه بر اساس فقه حنفی است و در کشورهای ترکیه، آسیای میانه (ترکمنستان، تاجیکستان، ازبکستان، قزاقستان، قرقیزستان)، شبه قاره هند (هند، پاکستان و افغانستان)، منطقه بالکان، قفقاز و چین، حنفیت مذهب غالب است. برخی قائلند پیروان مذهب حنفی بیش از یک سوم جمعیت مسلمانان جهان را تشکیل می دهند؛ اما برخی دیگر قائلند که ۵۳ درصد از فقه اهل سنت جهان بر اساس حنفی عمل می کنند. منابع: ۱. محمد ابوزهره، _ابوحنیفه_ ، ص 23- 34 و ۸۷، قاهره، 1955م. ۲. حسین بن علی صیمری، _اخبار_ _ابی حنیفه و اصحابه_ ، ص 65، بیروت، 1405ق. ۳. اطلس مذاهب اسلامی، چاپ دانشگاه آکسفورد، ص 34. ۴. دایره المعارف جهان نوین اسلام، مدخل فقه، مذهب حنفی، ج3، ص 491-493 و ۴۳۹؛ ۵. دائره المعارف بزرگ اسلامی، مدخل حنفی، ج 21، ص 437-438. ۶. رضا اسلامی، مدخل علم فقه، ص 254. انتشارات مدیریت حوزه علمیه قم. 1388ش. اطلاعات تکمیلی⬅️↙️ http://drfarmanian.ir/blog/2021/04/23/چرا-پیروان-فقه-حنفی-بیشترین-جمعیت-را-در/ ✔️ تلگرام: https://t.me/muslimnair ✔️ ایتا: https://eitaa.com/joinchat/1150419012Cdf312d401e ✔️ واتس اَپ(1): https://chat.whatsapp.com/L7lTSc8CUjN63PwAHQk7a7 ✔️واتس اَپ(2) https://chat.whatsapp.com/Cx9ctE56Ftz3d9piEIFqjL