3⃣1⃣ امر به معروف و نهي از منكر در تعاليم ديني، اين دو فريضة الهي، اسمي الفرائض و والاترين واجبات به شمار آمده، به وسيلة اين دو فریضه، واجبات ديگر بر پا مي شود (بِهَا تُقَامُ الْفَرَائِضُ). اگر كسي نسبت به انجام اين دو واجب، كوتاهي كند و برايش مهم نباشد، دچار ضعف ايمان است. تلاش در راه احياي معروف و مبارزه با منكرات، شاخصة دين داري است. امير مؤمنان-علیه السلام- در سخن جامعي كه به مراتب سه گانة قلبي، زباني و عملي امر به معروف و نهي از منكر مي پردازد، درباره كساني كه نه در قلب، از منكرات بدشان مي آيد، نه به زبان اعتراض مي كنند و نه اقدام عملي دارند، آنان را مرده هاي زنده نما مي داند: وَمِنْهُمْ تَارِكٌ لِإِنْكَارِ الْمُنْكَرِ بِلِسَانِهِ وَقَلْبِهِ وَيَدِهِ فَذَلِكَ مَيِّتُ الْأَحْيَاءِ. [۴۳] ابوذر غفاري، الگويي براي دين داران واقعي است كه اهل امر به معروف و نهي از منكر بود و در اين راه، تبعيد شد و در تبعيدگاه ربذه، غريبانه به شهادت رسید. علي-علیه السلام- در بدرقة ابوذر، در حمايت از اين تعهد و دين داري اش فرمود: يَا أبَاذَرٍّ إِنَّكَ غَضِبْتَ لِلَّهِ فَارْجُ مَنْ غَضِبْتَ لَهُ إِنَّ الْقَوْمَ خَافُوكَ عَلَى دُنْيَاهُمْ وَخِفْتَهُمْ عَلَى دِينِكَ؛[۴۴] اي اباذر! تو براي خدا خشم گرفتي. پس، به همان خدا اميدوار باش كه برايش خشم كردي. اين جماعت، از تو بر دنيايشان ترسيدند؛ ولي تو از اينان بر دين خويش ترسيدي. چنين است كه اگر كسي نگران ضربه به دين باشد، به وظيفة امر به معروف و نهي از منكر عمل مي كند؛ چون در ترك اين وظيفه، اعتقادات و اخلاق و ديانت مردم لطمه مي بيند و فساد همه جا را مي گيرد. ✍دين دار، كسي است كه در برابر بي ديني ها و منكرات بي تفاوت نباشد و احساس مسئوليت كند. __________________________________ [۴۳]. همان، حكمت ۳۷۴. [۴۴]. همان، خطبه ۱۳۰