روزی که فاتحه ی اقثصاد اسلامی خوانده شد!
جلسه مهمی در تاریخ تشیع در حال برگزاری است که تاثیر شگرفی در آینده ایران و فقه شیعه دارد. موضوع جلسه بررسی فقهی مسئله ی بانک و بیمه از منظر فقه تشیع است.
پای مهمترین ساختارهای اقتصادی مدرنیته در کشور باز شده است ولی هنوز ماهیتش برای علمای شیعه کاملا مشخص نیست.
ابتدا پای بانکهای خارجی و کم کم بانکهای ایرانی ،هنوز فقها در حد کفایت به این مباحث نپرداخته اند.
علمای سنتی بدلیل اینکه از هر آنچه که از کفرسنان می آمد ،پرهیز داشتند به مباحث عاریتی روی خوش نشان نمیدادند . ولی حالا قرار بود دو تن از مشهورترین علمای روشنفکر باب جدیدی را در منش برخورد با مسائل مستحدثه باز کنند، شهید مطهری و شهید بهشتی از سخنرانان شاخص این جلسه هستند ابتدا شهید بهشتی نظر خود را در مورد بانک و بیمه و ربا از منظر فقه شیعه ارایه می کند و دلایلی برای پذیرش بانک و بیمه از متظر اقتصاد اسلامی ارایه می کند.اولین بررسیهای بانک و بیمه از منظر فقه شیعی در حال تغییر رویکرد حوزه ها در رابطه با اقتصاد سکولار توسط شهید بهشتی ارایه می شود و باب جدیدی را در فقه شیعه باز می کند ولی این همه ی اتفاق نیست و نوبت به شهید مطهری می رسد و او با نقد آراء شهید بهشتی سخنان خود را آغاز می کند. بی پروایی مطهری در نقد آراء شهید بهشتی بر هیجان جلسه می افزاید و جلوه ی تازه از بانکداری و بیمه به سبک اسلامی می گشاید.
آرائی که امکان سرعت گیری تسلط بانک ها و بیمه ها را بر نظام اقتصادی کشور هموار می کند. شهید مطهری و شهید بهشتی مسیر حضور مدرنیته و اقتصاد لیبرال را به کشور ریل گذاری می کنند.
حالا دیگر به استناد استدلالهای فقهی مطهری و بهشتی امکان جولان لیبرالها در مقابل حوزه ی سنتی امکان پذیر می شود.
حال قطار مدرنیته با سرعت بالا از روی اقتصاد اسلامی رد خواهد شد شاید آن شب شهیدان مطهری و بهشتی شادمان به بستر رفته باشند، زیرا می اندیشیدند که اسلام را از فهم و برداشتهای متحجرانه ی مراجع سنتی نجات داده اند.بسیاری از روشنفکران آنها را تایید و تشویق می کردند.
علمای حوزه چه سنتی و چه روشنفکر تجربه دقیقی از بانک و بیمه نداشتند و فقط مبتنی بر یکسرری نظریه های دانشگاهی بانک و بیمه را نقد می کردند.
نمی دانم ولی تصور می کنم شهیدان مطهری و بهشتی اگر امروز عواقب آن استدلالها را می دیدند دهها مقاله بر علیه فهم فقهی خود منتشر می کردند.
والعاقبه للمتقین
https://eitaa.com/naghdemashhorat