🌺نهج‌البلاغه‌آقـاامیرالمؤمنیـن 🌺
دور كند، پس نه مال دنیا برای تو پایدار، و نه تو برای مال دنیا باقی خواهی ماند. 12 ضرورت یاد مرگ پس
از نمونه‏های تباهی، نابود كردن زاد و توشه آخرت است. هر كاری پایانی دارد، و به زودی آنچه برای تو مقدّر گردیده خواهد رسید. هر بازرگانی خویش را به مخاطره افكند. چه بسا اندكی كه از فراوانی بهتر است نه در یاری دادن انسان پست چیزی وجود دارد و نه در دوستی با دوست متّهم، حال كه روزگار در اختیار تو است آسان گیر، و برای آن كه بیشتر به دست آوری خطر نكن. از سوار شدن بر مركب ستیزه جویی بپرهیز. 15 حقوق دوستان چون برادرت از تو جدا گردد، تو پیوند دوستی را بر قرار كن، اگر روی برگرداند تو مهربانی كن، و چون بخل ورزد تو بخشنده باش، هنگامی كه دوری می‏گزیند تو نزدیك شو، و چون سخت می‏گیرد تو آسان گیر، و به هنگام گناهش عذر او بپذیر، چنان كه گویا بنده او می‏باشی، و او صاحب نعمت تو می‏باشد. مبادا دستورات یاد شده را با غیر دوستانت انجام دهی، یا با انسان‏هایی كه سزاوار آن نیستند بجا آوری، دشمن دوست خود را دوست مگیر تا با دوست دشمنی نكنی. در پند دادن دوست بكوش، خوب باشد یا بد، و خشم را فرو خور كه من جرعه‏ای شیرین‏تر از آن ننوشیدم، و پایانی گواراتر از آن ندیده‏ام. با آن كس كه با تو درشتی كرده، نرم باش كه امید است به زودی در برابر تو نرم شود، با دشمن خود با بخشش رفتار كن، زیرا سرانجام شیرین دو پیروزی است (انتقام گرفتن یا بخشیدن) اگر خواستی از برادرت جدا شوی، جایی برای دوستی باقی گذار، تا اگر روزی خواست به سوی تو باز گردد بتواند، كسی كه به تو گمان نیك برد او را تصدیق كن، و هرگز حق برادرت را به اعتماد دوستی كه با او داری ضایع نكن، زیرا آن كس كه حقّش را ضایع می‏كنی با تو برادر نخواهد بود، و افراد خانواده‏ات بد بخت‏ترین مردم نسبت به تو نباشند، و به كسی كه به تو علاقه‏ای ندارد دل مبند، مبادا برادرت برای قطع پیوند دوستی، دلیلی محكم‏تر از برقراری پیوند با تو داشته باشد، و یا در بدی كردن، بهانه‏ای قوی‏تر از نیكی كردن تو بیاورد، ستمكاری كسی كه بر تو ستم می‏كند در دیده‏ات بزرگ جلوه نكند، چه او به زیان خود، و سود تو كوشش دارد، و سزای آن كس كه تو را شاد می‏كند بدی كردن نیست. 16 ارزشهای اخلاقی پسرم بدان كه روزی دو قسم است، یكی آن كه تو آن را می‏جویی، و دیگر آن كه او تو را می‏جوید، و اگر تو به سوی آن نروی، خود به سوی تو خواهد آمد، چه زشت است فروتنی به هنگام نیاز، و ستمكاری به هنگام بی‏نیازی همانا سهم تو از دنیا آن اندازه خواهد بود كه با آن سرای آخرت را اصلاح كنی، اگر برای چیزی كه از دست دادی ناراحت می‏شوی، پس برای هر چیزی كه به دست تو نرسیده نیز نگران باش. با آنچه در گذشته دیده یا شنیده‏ای، برای آنچه كه هنوز نیامده، استدلال كن، زیرا تحوّلات و امور زندگی همانند یكدیگرند، از كسانی مباش كه اندرز سودشان ندهد، مگر با آزردن فراوان، زیرا عاقل با اندرز و آداب پند گیرد، و حیوانات با زدن. غم و اندوه را با نیروی صبر و نیكویی یقین از خود دور ساز. كسی كه میانه روی را ترك كند از راه حق منحرف می‏گردد، یار و همنشین، چونان خویشاوند است. دوست آن است كه در نهان آیین دوستی را رعایت كند. هوا پرستی همانند كوری است. چه بسا دور كه از نزدیك نزدیك‏تر، و چه بسا نزدیك كه از دور دورتر است، انسان تنها، كسی است كه دوستی ندارد، كسی كه از حق تجاوز كند، زندگی بر او تنگ می‏گردد، هر كس قدر و منزلت خویش بداند حرمتش باقی است، استوارترین وسیله‏ای كه می‏توانی به آن چنگ زنی، رشته‏ای است كه بین تو و خدای تو قرار دارد. كسی كه به كار تو اهتمام نمی‏ورزد دشمن توست. گاهی نا امیدی، خود رسیدن به هدف است، آنجا كه طمع ورزی هلاكت باشد. چنان نیست كه هر عیبی آشكار، و هر فرصتی دست یافتنی باشد، چه بسا كه بینا به خطا می‏رود و كور به مقصد رسد. بدی‏ها را به تأخیر انداز، زیرا هر وقت بخواهی می‏توانی انجام دهی. بریدن با جاهل، پیوستن به عاقل است، كسی كه از نیرنگ‏بازی روزگار ایمن باشد به او خیانت خواهد كرد، و كسی كه روزگار فانی را بزرگ بشمارد، او را خوار خواهد كرد. چنین نیست كه هر تیر اندازی به هدف بزند، هر گاه اندیشه سلطان تغییر كند، زمانه دگرگون شود. پیش از حركت، از همسفر بپرس، و پیش از خریدن منزل همسایه را بشناس. از سخنان بی ارزش و خنده آور بپرهیز، گر چه آن را از دیگری نقل كرده باشی. 17 جایگاه زن و فرهنگ پرهیز در امور سیاسی كشور از مشورت با زنان بپرهیز، كه رأی آنان زود سست می‏شود، و تصمیم آنان ناپایدار است. در پرده حجاب نگاهشان دار، تا نامحرمان را ننگرند، زیرا كه سخت‏گیری در پوشش، عامل سلامت و استواری آنان است. بیرون رفتن زنان بدتر از آن نیست كه افراد غیر صالح را در میانشان آوری، و اگر بتوانی به گونه‏ای زندگی كنی كه غیر تو را نشناسند چنین كن.