#سفارشهای_امام_صادق_عليه_السّلام_به_عبداللَّه_بن_جندب (۱۳۷)
از آیت الله مصباح یزدی
ﮔﻨﺎﻫﺎﻥ ﺻﻐﻴﺮﻩ ﺭﺍ ﻗﺮﺁﻥ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﯽﺁﻣﺮﺯﺩ:
ﺍﻥ ﺗﺠﺘﻨﺒﻮﺍ ﮐﺒﺎﺋﺮ ﻣﺎ ﺗﻨﻬﻮﻥ ﻋﻨﻪ ﻧﮑﻔﺮ ﻋﻨﮑﻢ ﺳﻴﺌﺎﺗﮑﻢ؛
یعنی:
ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﮔﻨﺎﻫﺎﻥ ﺑﺰﺭﮔﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻬﯽ ﺷﺪﻩ ﺍﻳﺪ ﺩﻭﺭﯼ ﮔﺰﻳﻨﻴﺪ، ﺑﺪﯼﻫﺎﯼ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﻣﯽﺯﺩﺍﻳﻴﻢ.
ﺩﺭ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻭ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺁﻳﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﺷﺨﺺ ﺍﺯ ﮔﻨﺎﻫﺎﻥ ﺑﺰﺭﮒ (ﮐﺒﻴﺮﻩ) ﺍﺟﺘﻨﺎﺏ ﻭﺭﺯﺩ، ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﺭﺗﮑﺎﺏ ﮔﻨﺎﻫﺎﻥ ﮐﻮﭼﮏ (ﺻﻐﻴﺮﻩ) ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﯽﺁﻣﺮﺯﺩ.
ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﺁﻳﻪ ﺩﻳﮕﺮﯼ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﻳﺪ:
ﺍﻟﺬﻳﻦ ﻳﺠﺘﻨﺒﻮﻥ ﮐﺒﺎﺋﺮ ﺍﻟﺎﺛﻢ ﻭ ﺍﻟﻔﻮﺍﺣﺶ ﺍﻟﺎ ﺍﻟﻠﻤﻢ ﺍﻥ ﺭﺑﮏ ﻭﺍﺳﻊ ﺍﻟﻤﻐﻔﺮﺓ؛
یعنی:
ﺁﻧﺎﻥ ﮐﻪ ﺍﺯ ﮔﻨﺎﻫﺎﻥ ﺑﺰﺭﮒ ﻭ ﺯﺷﺖ ﮐﺎﺭﯼ ﻫﺎ، ﺟﺰ ﻟﻐﺰﺵﻫﺎﯼ ﮐﻮﭼﮏ، ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﯼ ﻣﯽﻭﺭﺯﻧﺪ، ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ [ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ] ﻓﺮﺍﺥ ﺁﻣﺮﺯﺵ ﺍﺳﺖ.
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺁﻳﻪ ﻧﻴﺰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﻁ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﯼ ﺍﺯ ﺍﺭﺗﮑﺎﺏ ﮐﺒﺎﺋﺮ، ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﮔﻨﺎﻫﺎﻥ ﮐﻮﭼﮏ ﺭﺍ ﻣﯽﺑﺨﺸﺪ. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﻭﺭﺯﻳﺪﻥ ﺑﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﻨﺎﻩ ﺻﻐﻴﺮﻩ، ﮔﻨﺎﻩ ﮐﺒﻴﺮﻩ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﯽﺷﻮﺩ.
ﺩﺭ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ، ﮔﻨﺎﻩ ﺻﻐﻴﺮﻩ ﺭﺍ ﮔﺮﭼﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﻮﺑﻪ ﻧﮑﺮﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﯽﺁﻣﺮﺯﺩ. ﻭ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﮔﻨﺎﻫﺎﻥ ﮐﺒﻴﺮﻩ، ﺍﮔﺮ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﻮﺑﻪ ﮐﻨﺪ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻣﺮﺯﻳﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﺤﺜﯽ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﺑﺤﺚ ﺩﺭ ﺟﺎﻳﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﻮﺑﻪ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﺮﻭﺩ.
ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻠﺎﻡ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﺎ ﻧﻴﺰ ﺍﻣﻴﺪ ﺁﻣﺮﺯﺵ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ، ﻫﻤﺎﻥ ﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﻣﻔﺎﺩ ﺁﻳﻪ ﺷﺮﻳﻔﻪ:
ﺍﻥ ﺍﻟﻠﻪ ﻟﺎ ﻳﻐﻔﺮ ﺃﻥ ﻳﺸﺮﮎ ﺑﻪ... ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ، ﺧﻠﺎﺻﻪ ﺑﺤﺚ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺴﯽ ﺍﮔﺮ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺷﻔﺎﻋﺖ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺳﮑﺮﺍﺕ ﻣﻮﺕ ﺗﺎ ﻗﺒﺮ ﻭ ﺑﺮﺯﺥ ﻭ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ، ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺭ ﻳﮑﯽ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺁﻣﺮﺯﻳﺪﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ.
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺷﻔﺎﻋﺖ ﭼﻴﺴﺖ ﺧﻮﺩ ﺑﺤﺜﯽ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻝ ﻧﻤﯽ ﮔﻨﺠﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺴﯽ، ﮔﺮﭼﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺩﻩﻫﺎ ﻳﺎ ﺻﺪ ﺳﺎﻝ ﻣﻌﺬﺏ ﺑﻮﺩﻥ، ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﻪ ﻧﺠﺎﺕ ﻭ ﺭﻫﺎﻳﯽ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺭﺳﻴﺪ.
ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻠﺎﻡ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺿﻤﻦ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﺑﺮ ﺍﺻﻞ ﮐﻠﯽ ﺁﻣﺮﺯﺵ ﻫﻤﻪ ﮔﻨﺎﻫﺎﻥ، ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻋﺪﻩ ﻳﮏ ﺍﺳﺘﺜﻨﺎ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺁﻥ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺟﻔﺎ ﮐﺮﺩﻥ ﺩﺭ ﺣﻖ ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻥ ﺍﻳﻤﺎﻧﯽ:
ﮐﻞ ﺍﻟﺬﻧﻮﺏ ﻣﻐﻔﻮﺭﺓ ﺳﻮﯼ ﻋﻘﻮﻕ ﺍﻫﻞ ﺩﻋﻮﺗﮏ.
«ﻋﻘﻮﻕ» ﺍﺯ ﺭﻳﺸﻪ «ﻋﻖ» ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺁﺯﺍﺭ ﻭ ﺍﺫﻳﺖ ﻭ ﺑﺪﺭﻓﺘﺎﺭﯼ ﮐﺮﺩﻥ ﺍﺳﺖ. ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺪﺭﻓﺘﺎﺭﯼ ﺑﺎ ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻥ ﺍﻳﻤﺎﻧﯽ ﻭ ﺁﺯﺍﺭ ﻭ ﺍﺫﻳﺖ ﮐﺮﺩﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻀﻴﻴﻊ ﺣﻘﻮﻕ ﺁﻧﻬﺎ ﻭ ﺟﻔﺎﯼ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﯽﺷﻮﺩ.
ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻠﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ ﮔﻨﺎﻫﯽ ﺁﻣﺮﺯﻳﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ، ﻣﮕﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻀﻴﻴﻊ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻥ ﺍﻳﻤﺎﻧﯽ ﻭ ﺟﻔﺎﯼ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﮔﺮﺩﺩ.
ﺳﺮ ﻣﻄﻠﺐ ﻫﻢ ﮐﻪ ﺁﻣﺮﺯﻳﺪﻩ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻮﻥ ﺣﻖ ﺍﻟﻨﺎﺱ ﺍﺳﺖ. ﺣﻖ ﺍﻟﻨﺎﺱ ﺣﺘﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺑﻪ ﻫﻢ ﺁﻣﺮﺯﻳﺪﻩ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺻﺎﺣﺐ ﺣﻖ ﺭﺍ ﺭﺍﺿﯽ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺣﻠﻴﺖ ﺑﻄﻠﺒﺪ.
@nazz_ir