🍂سلسله مباحث: #راه_و_رسم_طلبگی
شماره 43
موضوع: استعداد و علاقه شخصی
🌷فرایند تشخیص استعداد و نشانه‌های آن / قسمت دوم🌷
6. با تجزیه و تحلیل رفتارها و احساسات خود، مختصات شخصیتی خود را به دست می‌آوریم. بدین منظور باید در خاطرات گذشته تأمل کنیم، در دوره زمانی نسبتا درازی به خود نظر افکنیم، و نشانگان خاصی را در تاریخ زندگی خود رصد کنیم. این نشانه‌ها به منزله صدای زنگ هشدار باید حساسیت و توجه ما را برانگیزد.
مثلا بنگریم که در چه مطالعات یا فعالیت‌هایی غوطه‌ور می‌شویم و از پرداختن به چه نوع کارهایی احساس خستگی و دشواری و دل‌زدگی نمی‌کنیم؟ در چه کارهایی گذشت زمان را درک نمی‌کنیم؟ چه کارهایی را با شتاب و بی‌دردسر انجام می‌دهیم و با کم‌ترین تجربه، در آن به آسانی با موفقیت ظاهر می‌شویم؟ چه کارهایی را ساده و سهل و روان تصور می‌کنیم و در آن جرأتِ اقدام و حوصله ویژه برای استمرار داریم، در مقابل از چه کارهایی نوعا فرار می‌کنیم و رغبت و رمق کافی برای آن نداریم؟ حین مطالعه یا مباحثه کدام مطالب سؤال‌های متعدد و اشکال‌های جدی برای ما پیش می‌آید و از استاد یا مؤلفِ کتاب، مچ‌گیری می‌کنیم؟ در چه موضوعاتی قدرت جذب بالا داریم و ذهن ما به خوبی درگیر می‌شود؟ چه آموزه‌هایی نظر ما را جلب و گوش ما را تیز می‌گرداند و هوش و حواس ما در آنجا زنده‌تر و فعال‌تر عمل می‌کند؟ چه موضوعاتی دغدغة مستمر ما می‌گردد و ذهن ما آنرا به سرعت رها نمی‌کند؟ در چه مواردی خلاقیت داریم و نظریات نوین یا ابتکارات قابل توجهی تولید می‌کنیم که اعجاب اطرافیان را برمی انگیزد؟ از کدام سوژه‌ها استقبال جدی می‌کنیم؟ تجزیه و تحلیل و نگاه ما از زاویه چه موضوعی است و در نطق باطنی خود بیشتر با چه کلماتی و با چه نگاهی اظهار نظر می‌کنیم؟ کدام سوژه‌ها برای ما لذت‌بخش است و کدام یک را به تکلّف تحمّل می‌کنیم؟ ویژگی‌ها و نقاط قوت ما در مقایسه با اطرافیان و دوستان هم‌ردیفمان چیست؟ موفقیت‌ها و ناکامی‌های ما چه چیزهایی بوده است؟ در جمع دوستان که قرار می‌گیریم در چه مطالبی بیشتر حضور ذهن داریم و نظر می‌دهیم؟ اکثر کتاب‌هایی که طی مدتی طولانی ـ مثلا سه چهار سال گذشته ـ خوانده‌ایم در چه موضوعاتی بوده است؟ فراوانی کدام یک از مباحث در دست نوشته‌های ما بیشتر است؟ قفسه کتابخانة ما بیشتر شامل چه نوع کتاب‌هایی است؟ در کتاب‌فروشی‌ها نوعا مقابل کدام قفسه‌ها بیشتر درنگ می‌کنیم؟ در ساعات فراغت و نشاط خود جذب چه کارهایی می‌شویم؟
ثبت این ویژگی‌های شخصیتی و تهیه فهرست مکتوبی از این پاسخ‌ها امکان بازخوانی و بررسی دقیق آن را فراهم می‌کند و حساسیت، گرایش، علاقه، سلیقه، جهت‌گیری و ذائقه ما را تا مرز اطمینان‌بخشی آشکار می‌گرداند.
البته پاسخ هریک از این سؤال‌ها تنها درجه‌ای از احتمال در ذهن ما ایجاد می‌کند. یعنی هیچ یک از این پاسخ‌ها به تنهایی، نمی‌تواند ما را به استعداد و علاقه ذاتی‌مان منتقل سازد و همواره احتمال می‌دهیم این موضوع به گونه‌ای اتفاقی یا بر اثر عواملِ واسطه متفرقه پدید آمده باشد. اما از تراکم این احتمالات و برداشت یک معدل کلی از این پاسخ‌ها به کشف نهایی نزدیک خواهیم شد. اگر فرض کنیم که اکثر این پاسخ‌ها در زمان نسبتا درازی، همگون و در یک ردة موضوعی قرار داشته باشند در باره ویژگی‌های خود حدس‌های قریب به یقین و قابل اعتمادی می‌زنیم.
7. استفاده از نظر دیگران در این زمینه بسیار مفید است. شنیدن ویژگی‌های خود از زبان دیگران نوعا دقت‌های تازه و دستاوردهای شیرینی را برای ما ایجاد می‌کند. آنچه دیگران از ما می‌بینند و به زبان می‌آورند چه بسا بر خود ما مخفی باشد یا به تفصیل و وضوح آشکار نباشد. دوستان نزدیکی که در دورة زمانی بلندی با ما مرتبط بوده و رفتارها، حساسیت‌ها و اظهار نظرهای ما را دیده یا شنیده‌اند، می‌توانند در کشف برخی از آن نشانگان ما را مدد رسانند. بسیار شایسته است در این زمینه پیش‌قدم شویم و از دوستان اهل دقت یا اساتید نزدیک خود بپرسیم که آنها حساسیت‌ها و علاقه‌های ما را چگونه یافته‌اند و ما را مناسب چه فضاهایی می‌دانند؟ این اطلاعات را نیز به آن یادداشت‌ها بیافزاییم و فهرست ویژگی‌های خود را تکمیل کنیم.
8. علاقه انسان در نوسان و مقداری تابع شرایط بیرونی است. انسان خصوصا در ایام جوانی که آمادگی فراگیری بالایی دارد از آشنایی با هر دانشی و کسب هر مهارتی احساس لذت و رضایت و مالکیت می‌کند. لذا اجمالا هر گونه استعدادی هم دارد. همین مسئله باعث می‌شود امر تشخیص استعداد اندکی دشوار می‌شود و مقداری ضریب خطا ایجاد می‌کند. به این احتمال خطا باید توجه داشت. اما از آن نباید هراسید. اگر اطلاعات فراوانی از قبیل آنچه گفته شد در باره خود فراهم آوریم می‌توانیم بر این احتمال خطا غلبه کنیم.
#ندای_تهذیب
🌻 @nedaye_tahzib
🌿 tahzib-howzeh.com