💥هرشب یک ضرب المثل زرندی
✍به قلم توانمند استاد
#متصدی_زاده
《 کشک لایق کدو》
این ضرب المثل برمیگردد به ضرب المثل مشهور
《خلایق هرچه لایق》
هر کس به هر جایگاه و مقامی که دست پیدا کرده لایقش است در واقع خودش خواسته که به آنجا برسد،چه آن جایگاه خوب باشد چه بد.
این یک ضرب المثل واقع گرایانه و پر معنا است.
اگرچه بیشتر در هنگام عصبانیت و نسبت به بیتوجهی دیگران از صرف وصلاحشان، بکار میبریم.
اما این مثال عین معنای رابطهٔ علت و معلولی زندگی فردی و اجتماعی همهٔ ماست.
یعنی کامیابی و ناکامیهای اجتماعی ما حاصل تفکر و عملکرد خودمان است.
بیشتر وقت ها این ضرب المثل را برای کسانی به کار می برند که قصد راهنمایی کردن او را دارند ولی او لجبازی می کند و حرف خودش را قبول دارد. در این هنگام به او می گویند: کشک لایق کدو یاخلایق هر چه لایق؛ یعنی به هر چیزی که لیاقتش را داری میرسی.
و برای آدم لجباز بیشتر این معنی را میدهد: یعنی لیاقت تو همین جایگاه پست و بی ارزش است. همان بهتر که در همین جایگاه بمانی، لیاقت پیشرفت نداری.😬
"هنری فورد" جمله ای گفته که تقریبا نزدیک به مضمون همین ضرب المثل است: "اگر فکر کنی که میتوانی یا فکر کنی که نمیتوانی در هر صورت حق با توست".
اینکه انسان به هر جایی که میرسد خود خواسته است و ارزش و لیاقتش هم همان است.
اندکی در این مفهوم تامل کنیم، خود را به چالش بکشیم و نقد کنیم. آیا هنوز عادت داریم که دیگران و شرایط را در رسیدن به جایی که هستیم مقصر بدانیم و در دل به مظلومیت خود اشک بریزیم و دیگران را متهم به این کنیم که سد راه ما شده اند و مانع از آن شده اند که به جایی که میخواستیم برسیم. در خلوت خود دادگاهی تشکیل دهیم خرد را قاضی بدانیم و به دور از تعصب و یک جانبه نگری تمام افکار و باورهای خود را به چالش بکشیم، گذشته خود را نقد کنیم و افکارو باورهای غلط را در جای جای آن ریشه یابی و ردیابی کنیم و با چراغ عقل به آنها نور بتابانیم و به قضاوت بنشینیم. اگر هنوز هم عادت داریم ناکامی خود را به دیگران نسبت دهیم لازم است تلاش بیشتری بکنیم و خود را بیشتر و بهتر بشناسیم. این دیگران نیستند که ما را به سمت و سوی مشخصی سوق میدهند این ماییم که به دیگران میگوییم ما در اختیار شما هستیم هر جا میخواهید ما را ببرید برای اینکه میخواهیم بعدا مظلوم نمایی کنیم و به ظاهر دلیل برای تبرئه خود داشته باشیم و اشک بر معصومیت و مظلومیت خود بریزیم، هیچ توجیهی مسموع نیست ما لایق آن چیزی هستیم که به آن رسیده ایم.
البته دربحث ازدواج هم ازاین ضرب المثل استفاده میشود. در سوره نور آیه۲۶ آمده:
الْخَبِیثَاتُ لِلْخَبِیثِینَ وَالْخَبِیثُونَ لِلْخَبِیثَاتِ وَالطَّیِّبَاتُ لِلطَّیِّبِینَ وَالطَّیِّبُونَ لِلطَّیِّبَاتِ
«زنان پلید (از نظر فساد اعتقاد و اخلاق و عمل) براى مردان پلید، و مردان پلید براى زنان پلیدند (به اقتضاى جاذبه ذاتى همدیگر را مى یابند) و زنان پاک براى مردان پاک، و مردان پاک براى زنان پاکند»
یعنی: هر کس به هر آنچه لیاقتش باشد میرسد.
این ضرب المثل ارزشی به ما هشدار میدهد که سرنوشت اجتماعی مان حتما بدست خودمان رقم میخورد و هیچ فرد یا افراد دیگری پاسخگو نخواهند بود.
جامعه عین قانون کاشت و برداشت است و هرگز شانس در آن دخالت ندارد.
تردید نکنیم هیچ چیز تصادفی نیست، مردمی که خوب فکر میکنند، خوب تصمیم میگیرند و خوب اهدافشان را ترسیم میکنند و بدون کمترین تعارف خود را نقد میکنند و مسئولیت اشتباهات خودشان را بعهده میگیرند لایق بهترینها هستند.
در انتها
داستان زیبا و عبرت انگیز "لیاقت عشق " تقدیم شما :
روزی شیوانا پیر معرفت یکی از شاگردانش را دید که زانوی غم بغل گرفته و گوشه ای غمگین نشسته است. شیوانا نزد او رفت وجویای حالش شد.شاگرد لب به سخن گشود و از بی وفایی یارصحبت کرد و اینکه دختر مورد علاقه اش به او جواب منفی داده وپیشنهاد ازدواج دیگری راپذیرفته،
شاگرد گفت که سالهای متمادی عشق دختر رادرقلب خودحفظ کرده بودوبارفتن دختر به خانه مرددیگر اواحساس می کند باید برای همیشه باعشقش خداحافظی کند.
شیوانا با تبسم گفت:”اما عشق تو به دخترک چه ربطی به دخترک دارد!؟”
شاگرد با حیرت گفت:” ولی اگر او نبود این عشق و شور و هیجان هم در وجود من نبود!؟”
شیوانا با لبخند گفت:” چه کسی چنین گفته است. تو اهل دل و عشق ورزیدن هستی و به همین دلیل آتش عشق و شوریدگی دل تو را هدف قرار داده.این ربطی به دخترک ندارد. هرکس دیگر هم جای دختر بود تو این آتش عشق را به سمت او می فرستادی. بگذار دخترک برود!
این عشق را به سوی دختر دیگری بفرست و با آنکه لیاقت دارد ازدواج کن، مهم این است که شعله این عشق را در دلت خاموش نکنی.دخترک اگر رفت بارفتنش پیغام داد که لیاقت این آتش ارزشمند راندارد.چه بهتر! بگذار او برود تا صاحب واقعی این شور و هیجان فرصت ظهور یابد؛به همین سادگی!