پرسش : چرا نام امام علی در قرآن نیامده است؟ پاسخ اجمالی: پاسخ تفصیلی: این شبهه از سوی مخالفین امامت حضرت علی(ع) مطرح گردیده است تا با طرح آن حقانیت حضرت علی(ع) در مقام امامت را زیر سؤال ببرند. در جواب از این شبهه لازم است بگوییم اینکه نام حضرت علی(ع) در قرآن نیامده دلیلی بر عدم حقانیت حضرت علی(ع) نمی باشد. قرآن برای معرفی شخصیت‌های الهی از سه راه استفاده کرده است: 1- گاهی شرایط ایجاب می‌کند که قرآن فردی را به نام معرفی کند؛ چنانکه می‌فرماید: « وَ مُبَشِّرًا بِرَسُولٍ یَأْتِی مِن بَعْدِی اسْمُهُ أَحْمَدُ(1). «(حضرت عیسی می‌فرماید): من به شما مژده پیامبری را می‌دهم که پس از من می‌آید و نامش احمد است». در جای دیگر می‌فرماید: « یَا زَکَرِیَّا إِنَّا نُبَشِّرُکَ بِغُلَامٍ اسْمُهُ یَحْیَى(2). اى زکریا ما تو را به پسرى که نامش یحیى است مژده مى‌دهیم».2- گاهی شرایط ایجاد می‌کند که افرادی را با عدد معرفی کند، چنانکه می‌فرماید: « و لَقَدْ أَخَذَ اللّهُ مِیثَاقَ بَنِی إِسْرَائِیلَ وَ بعَثْنَا مِنهُمُ اثْنَیْ عَشَرَ نَقِیبًا(3). و خدا از فرزندان اسرائیل پیمان گرفت و از آنان دوازده سرگروه برانگیختیم». 3- بعضی اوقات شرایط ایجاب می‌کند که فرد مورد نظر را با اوصاف یا ذکر داستانی از آنان معرفی کند. داستان عزیر پیامبر، حضرت موسی و حضرت خضر بدون ذکر نام، مؤیدی بر این مدعاست. ذکر نام علی(ع) از این قسم سوّم است و قرآن مجید بارها به فضایل حضرت علی اشاره کرده است بدون آنکه نامی از آن حضرت بیاورد. مانند: آیه ولایت (4)، آیه مباهله(5) ، آیه أولى الأمر(6) ،آیه تبلیغ(7)، آیه صادقین(8) و… علاوه بر آن، اگر ذکر نام دلیل بر حقانیت است، نام بسیاری از پیامبران در قرآن ذکر نشده و تنها نام 26 تن ذکر شده است‏. حال اگر نام پیغمبران در قرآن نیامده است آیا دلیل می شود که آنان پیامبر یا رسول نبوده‏اند؟ در حالی که قرآن می فرماید: « وَ لَقَدْ أرْسَلْنا رُسُلاً مِنْ قَبْلِکَ منْهُمْ مَنْ قَصَصْنا عَلَیْکَ وَ مِنْهُمْ مَنْ لَمْ نَقْصُصْ عَلَیْکَ …(9) ؛ «پیش از تو رسولانی فرستادیم که سرگذشت گروهی را برای تو ذکر کردیم و سرگذشت گروهی را ناگفته گذاشتیم». لذا این که نام حضرت علی(ع) در قرآن نیامده دلیلی بر عدم حقانیت ایشان نیست. در جواب از این سوال که: چرا نام حضرت در قرآن نیامده؟ باید گفت: قرآن درصدد بیان کلیات می باشد؛ همانطور که امام صادق علیه السلام در پاسخ به کسانی که این پرسش را مطرح کردند همین پاسخ را فرمودند. ابوبصیر به امام صادق علیه السلام عرض کرد: مردم می گویند: چرا نام علی و اهل بیت ایشان در کتاب خدا نیست؟ فرمود: به آنان بگو نماز بر رسول خدا (ص) نازل شد؛ ولی خداوند رکعت های آن را که سه یا چهار تاست در کتابش نام نبرد، تا آنکه رسول الله (ص) آن را برای مردم تفسیر کرد و …(10) خدای عالم در قرآن، کلیات امامت را مطرح کرده است، چنانچه در رابطه با حضرت ابراهیم می فرماید: إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِنْ ذُرِّیَّتِی قَالَ لَا یَنَالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ (11). و در جای دیگر می فرماید: وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّهً یَهْدُونَ بِأَمْرِنَا (12). اما درباره مصادیق آن، کار را به پیامبر واگذار کرده است. پیامبر(ص) در موارد متعددی به نام حضرت علی(ع) تصریح کرده اند. ایشان خطاب به عشیره‌اش فرمودند: «إنّ هذا أخی و وصیّی و خلیفتی من بعدی، فاسمعوا له و أطیعوا(13)؛ همانا این (علی) برادر و وصی و جانشین بعد از من است، پس سخن او را گوش فرا داده و از او اطاعت نمایید.» پیغمبر اکرم(ص) در جنگ خیبر فرمودند: « فردا پرچم را به دست کسى مى‏دهم که هرگز از نبرد نمى‏گریزد و پشت‏ به دشمن نمى‏کند. او کسى است که خدا و رسول خدا او را دوست دارند و خداوند این دژ را به دست او مى‏گشاید(14)». در حدیث غدیر، پیامبر صریحا فرمودند: « من کنت مولاه فعلى مولاه(15).‌ هر کس من مولاى اویم على (ع) مولاى اوست» . در حدیث منزلت پیامبر به حضرت على فرمودند: «انت منى بمنزله هارون من موسى ،الاّ انه لانبى بعدى(16)». بنابراین با توجه به معرفی حضرت علی(ع) در سخنان پیامبر(ص) به عنوان جانشین ایشان، وظیفه مسلمانان مشخص است و جای هیچ گونه اختلافی نیست. و اگر کسی بگوید: عدم ذکر نام حضرت در قرآن سبب اختلاف امت اسلامی شده است؛ می گوییم: خیر. آنچه سبب اختلاف بوده است چیز دیگری است چرا که قرآن دستوراتی داده که با وجود تصریح به آنها، مورد مخالفت اصحاب پیامبر قرار گرفته‌ است. از جمله آنها می توان به مخالفت با ارث بردن انبیا «وَ وَرِثَ سُلَیْمانُ داوُد»(17)، تحلیل متعه « فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَریضَهً وَ لا جُناحَ عَلَیْکُمْ فیما تَراضَیْتُمْ بِهِ مِنْ بَعْدِ الْفَریضَه»(18)، و …. اشاره کرد. مخالفت کردن با پیامبر به روشنی در قرآن و تاریخ به ثبت رسیده است: قضیه طالوت، داستان حضرت موسی، قضی