در مقیاس بینالمللی شاید بتوان واضحترین نمونه برندگان بزرگ در یک بازی ناعادلانه و دارای امتیازات ویژه را برای الیگارشهای روسیه دید. اما الیگارشها چه کسانی هستند؟ و وجه تسمیه این اسم چیست؟کلمه الیگارش ترکیب دو پیشوند یونانی است که معنی آن «حکومت اقلیت» است. از نگاه سنتی هم، الیگارش عضو یا طرفدار یک الیگارشی است. نظام سیاسی که در آن گروه کوچکی بر مردم حکومت میکنند. بنابراین الیگارش میتواند به فردی از طبقه حاکم اشاره کند که از طریق ارتباطات خاص در جستوجوی منافع کلان اقتصادی برای خود یا گروه خاصی باشد که وی به آن تعلق دارد. در واقع آنها افرادی هستند که کسبوکار را خلق نکردهاند، بلکه آن را از دولت به غنیمت گرفتهاند.
شاید سرشناسترین الیگارش روسی در جهان را بتوان رومن آبراموویچ، تاجر معروف روسی و صاحب سابق باشگاه چلسی دانست که ثروت او را تا حد ۱۴میلیارد دلار تخمین زدهاند و پس از حمله روسیه به اوکراین مجبور شد سهام خود را در این باشگاه معروف به فروش برساند. الیگارش معروف دیگر آلکساندر لبدف، بانکدار و مامور سابق ک.گ.ب است که پسرش یوگنی صاحب امتیاز روزنامه «ایونینگ استاندارد» در لندن است. یوگنی لبدف که اکنون یک شهروند بریتانیایی است، عضو مجلس اعیان بریتانیا است.
در ایران، تخصیص ارز دولتی، وام کمبهره و اختصاص مجوزهای خاص از مهمترین مصادیق سیاستهایی است که به ایجاد طبقه جدید الیگارشهای ایرانی انجامیده است. جالب است که دسترسی همگانی به فضای مجازی باعث شده است، این جماعت تازه به دورانرسیده، به نمایش هرچه بیشتر برندهای لوکس خود در فضای مجازی بپردازند و در واقع نمکپاش خود را بر زخمهای مردم سرریز کنند.
بدون تردید ساختار نظام بانکی در ایران مهمترین کارخانه تولید الیگارشهای ایرانی است. جایی که نرخهای بهره ارزان و با فاصله بسیار نسبت به نرخهای تورم باعث شده است که خرید هر دارایی فیزیکی یا مالی آنان را به سودهای بادآوردهای برساند. وامهایی که بسیاری از دریافتکنندگان آن حتی از پرداخت اصل آن نیز خودداری میکنند و دولت برندهترین تیغی که علیه آنها در اختیار دارد، تهدید به افشای اسامی آنان در رسانههای عمومی است.
متاسفانه تشدید تحریمها در سالهای اخیر و حضور گستردهتر مداخلات دولتی برای کاهش فشار اقتصادی به مردم، به ابزاری علیه خود مبدل شده که نه فقط ناکارآیی اقتصادی را عمیقتر کرده، بلکه سود سرشاری را نصیب افرادی کرده است که قادرند با دسترسی به کالاهایی با قیمت دستوری به سود هنگفتی دست یابند. جالب است که هنوز در انگلستان به افراد نو کیسه لقب بقال زمان جنگ را میدهند، زیر آنان در آن هنگام دسترسی ویژهای به کالاهای دولتی داشتهاند. به هرحال سیاستهای ناکارآ که برای مدتها ادامه یافتهاند، نه فقط به تدریج محبوبیت سیاستگذاران را سلب کرده، بلکه مقبولیت ثروتمندان در جامعه را بهشدت تضعیف کرده است؛ زیرا افکار عمومی موفقیت این فعالان اقتصادی را نه به واسطه نبوغ فردی و تلاش شخصی، بلکه بهدلیل نبود یک Fair play در زمین بازی اقتصاد میدانند؛ جایی که تماشاگران و افکار عمومی هیچگونه اعتباری برای نتایج کسبشده در زمین بازی قائل نیستند
شبکهی نظارت مردم بر دولت مردمی
http://eitaa.com/nezarate_mardom