(...چه کسی گمراه تر است از کسی که بدون هدایت الهی از هوی و هوس خود پیروی می کند...) . . براى انسان سه دشمن معنوى شمرده‌اند : 1_جلوه‌هاى دنيوى 2_تمايلات نفسانى 3_وسوسه‌هاى شيطانى در اين ميان، دنيا و جلوه‌هاى آن همچون كليدى است كه با حركت به يك سوى، در را باز مى‌كند و با حركت به سوى ديگر مى‌بندد، يعنى هم مى‌توان از آن بهره‌ى خوب گرفت و هم مى‌توان آن را در راه بد بكار برد. وسوسه‌هاى شيطانى نيز- اگر چه نقش‌آفرين هستند ولى- انسان را به گناه مجبور نمى‌كنند، مضافاً بر اين‌كه، شيطان در دل اولياى خدا راه نفوذ و تسلّطى ندارد؛ امّا دشمن دوم كه از همه كارسازتر است، ❌هواها و تمايلات نفسانى❌ است كه خطرناك‌ترين دشمن انسان بشمار مى‌رود.