فلسفۀ اعتکاف اعتکاف توقفی ناآگاهانه در مسجد نیست، صِرف درنگ و مکث و حبس خویش در مسجد بدون عشق به عبادت و قصد قربت نیست. اعتکاف لمیدن، خوابیدن و چرت زدن و احیاناً وقت گذرانی و گردهمایی تفریحی، سیاحتی در مساجد بزرگ شهر نیست. اعتکاف تلاشی است برای این که انسان های فرورفته در غرقاب روزمره گی ها از فضای پر التهاب روزانه به سوی خویش و خدای خویش باز گردند. اعتکاف زمینۀ توبه و بازگشت است، بازگشت به قرآن و معنویت؛ بازگشت به دعا و استمداد از عالم غیب؛ بازگشت از ((خودمداری)) به ((خداگرایی)). اعتکاف یعنی بریدن از دیگران و پیوستن به او؛ اعتکاف تمرین دل کندن از دیگران ودل بستن به خداست؛ اعتکاف تمرین زندگی واقعی یعنی چگونه زیستن و چگونه بودن است. اعتکاف تمرین انقطاع الی الله است؛ معتکف در طول مدت اعتکاف از همۀ تعلقات دنیایی بریده و تمام وقت به حالت عبادت درآمده و به مسجد که خانۀ خداست پناه می برد. ( آداب و احکام اعتکاف، صفحه 18)