❓سوال : لطفا حکمت ۲ نهج البلاغه را توضیح کوتاهی بدهید : «ازری بنفسه من استشعر الطمع و رضی بالذل من کشف عن ضره و هانت علیه نفسه من امر علیها لسانه» ✅پاسخ : بسم الله الرحمن الرحیم حضرت می فرماید که: «أَزْرَى بِنَفْسِهِ مَنِ اسْتَشْعَرَ الطَّمَعَ» این درواقع ، نکوهش و مذمّتِ طمع هست ، که ، درواقع ، انسان به دست مردم نظر داشته باشد. می فرماید کسی که طمع و آز ، داشته باشد ، چشم اش به دست مردم باشد ، خودش را کوچک کرده است. و عرض کنم که ، اگر بخواهد ، روش اش این باشد ، که طمع به دست مردم داشته باشد ، خودش را کوچک کرده است ، چرا ؟ چون لازمۂ این که انسان طمع داشته باشد ، این است که اظهارِ نیازمندی و فروتنی کند و لازمۂ فروتنی هم این است که ، انسان خودش را کوچک و پست کند؛ پس در واقع هرکس ، آز و طمع داشت ، نسبت به آنچه که در دست مردم است ، این باعث می شود که خودش ، خودش را کوچک کرده و خودش را خوار کرده. 🔘در فراز بعدی می فرماید که :« وَرَضِیَ بِالذُّلِّ مَنْ کَشَفَ عَنْ ضُرِّهِ » کسی که ، آن ، عرض کنم که پریشانی و مشکل و مَضرَّت خودش را آشکار کرده ، درواقع به ذلّت و خواری تن داده است . کسی که گرفتاری خودش را ، پریشانی خودش را ، آشکار کرده است ؛ یک عیبی ، مشکلی در زندگیش هست ، این را ، آشکار کرده ، به همه نشان داده است ؛ این ، راضی شده است که خوار و ذلیل شود . چرا ؟ چون لازمۂ اظهارِ این گرفتاری و پریشانی این است که ، انسان ، خودش را حقیر و زیر دست نشان بدهد ، کوچک نشان بدهد ؛ پس با اظهار ، با کشف و اشکار کردنِ این پریشانی ، انسان ، خودش را خوار و ذلیل کرده است. 🔘« وَهَانَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ مَنْ أَمَّرَ عَلَیْهَا لِسَانَهُ.» کسی که زبان خودش را بر خودش امیر کند ، تحت فرمانِ زبان اش باشد ، خودش را خوار و خفیف کرده است ؛ یعنی ، خوار کرده است خودش را ، کسی که زبان خودش را ، حکمرانِ خودش بکند . چون اگر بخواهد بدونِ تفکّر و اندیشه ، هر چه به زبانش ، می آید بگوید، خُب ، درواقع تحت أمر زبان قرار گرفته و موجب هلاکت و تباهی و بدبختی اش می شود ؛ و این ، مقام و منزلت خودش را ، در نظر نگرفته است . در این باره ، از حضرت فرمایشات دیگر هم داریم ؛ مثلاً می فرماید : «مَن کَرُمَتْ علیه نفسُه لم یُهِنها بالمعصیة» یا آن جا که می فرماید : «لسان العاقل وراءَ القلبه و قلب الأحمق وراءَ لسانه» یا آن جا که می فرماید: «اذا تَمَّ العقل نقصَ الکلام» «المرءُ مخبوء تحت لسانه» این ها درواقع ، به همین معنایی است که در فراز آمده است کانال ایتای استاد محمدی⬇️⬇️ https://eitaa.com/joinchat/3602645023C15b0da7178 آدرس تلگرام https://t.me/osooledin1 💐💐💐