کتاب لطایف تفسیری قرآن (جلد اول) مؤلّف: حجت الاسلام والمسلمین منصور براعتی چاپ اول: 1392 / چاپ دوم: 1397 ناشر: انتشارات سلوی تبریز شابک: 9786007144077 شماره کتابشناسی ملی: 3074286 موضوع: تفسیر شیعی قرآن، تفسیر موضوعی، جنبه‌های قرآنی مرحوم استاد منصور براعتی، در جلد اول لطایف تفسیری قرآن به مسائل مربوط به نقش قرآن در هدایت انسان و آراسته شدن او به اخلاق الهی در سایة کتاب وحی می‌پردازد. مسائلی همچون تفاوت اهل قرآن با غیراهلش، راز خواندنی انسان و ارتباط با قرآن، مصیبت در ادبیات قرآن، تعلیم قرآن بر جان‌ها، تحریف، انسان با قرآن، نقش خلافت انسان در جهان هستی، اخلاق در قرآن، سوگند خداوند به قلم، تکیه و توکل به خداوند در ادبیات قرآن، تبیین مقام بر، نورانیت عالم و دادن کتاب به انسان، خلوت با خدا و تقوا، مالکان و حاکمان در دیدگاه قرآن، رشد انسانی، وجود ماسوی الله نسبت به ذات اقدس الهی، قرآن، کتاب محو و اثبات، حقیقت خواب، نقش زمان در خواب، وجود ماسوی الله نسبت به ذات اقدس الهی، زندگی در دیدگاه قرآن، وجود ماسوی الله نسبت به خدا، اصل وحی و هدف قرآن اشاره دارد. استاد براعتی در تمامی آثار خود از جمله همین اثر، ضمن تأکید و تأیید روش تفسیری قرآن به قرآن، به شیوة تفسیر موضوعی توجه ویژه دارد و راه استاد خویش آیت الله جوادی عاملی را در «لطایف تفسیری قرآن» پیموده است. او علاوه بر موضوعات و مسائل صدرالاشاره، در جلد اول کتاب خویش به این سوال بنیادی پاسخ می‌دهد که چرا قرآن نازل و کوچک شد؟ و ابعاد مختلف خلافت انسان را بر پایة نص صریح قرآن وا می‌کاود. او در بحث از مسائل انسان‌شناسی علاوه بر مسائل تشرعی و تکالیف انسان، انسان را از منظری دیگر می‌نگرد و به حوزة عرفان وارد شده و قلمش، صبغة عرفانی به خود می‌گیرد. لازم به ذکر است که براعتی خود را در قید و بند تفسیر آیه به آیه قرآن ندیده و موضوع محوری را ملاک کار خویش قرار داده است. مثلاً او در جلد اول پیرامون دو واژه «صبر و نماز» با استعانت از آیة «اسْتَعِینُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ» مطالب ارزشمند و نوینی ارائه می‌دهد که متأسفانه در عصر حاضر، ارزش کار تفسیری این محقق ارجمند و فرزانه مغفول مانده است.  بخش دیگری از اثر او، همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، به قلمرو عرفان اختصاص دارد. از جمله استاد براعتی در صفحه 55، به معنی تقوا در عرفان می‌پردازد و آیات مرتبط با تقوا را پیرامون انسان بررسی می‌کند. اوج تفسیر عرفانی او که گاه هم‌پوشانی با سایر عرفا دارد مربوط به مسئله «عشق» در جلد اول است. تفسیر استاد براعتی از عشق، به ضرس قاطع یکی از ارزشمند‌ترین تفسیرات پیرامون عشق بوده که علاوه بر معناشناسی و واژه‌شناسی، تفاوت‌های معنایی «حب» و «عشق» تبیین شده و صبغه تشیعی و تفسیر شیعی در آن آشکار می‌شود. تمسک به نمونه‌های اعلای حب الهی از جمله شیفتگی امام علی(ع) در نماز و کشیدن تیر از پای ایشان یا در موضعی دیگر آگاهی آن‌حضرت و شنیدن صدای سائل در نماز که همگی ریشه در ارتباط حبّی میان معبود و بندة وارسته دارد. یکی از موضوعات مهم جلد اول کتاب «لطایف تفسیری قرآن»، مبحث مربوط به «اخلاص» است. اخلاص که مهم‌ترین هدف رسالت قرآن و پیامبر اکرم(ص) تلقی می‌شود باید لِوَجهِ الله باشد. مرحوم استاد براعتی پیرامون اخلاص، آیات مختلفی را مثال زده و تفسیر منطقی و نوین از آن ارائه می‌دهند. در این مقام اشاره به چلّه‌های اولیاء الله از زبان پیامبر اکرم(ص)، نقش مهمی در خالص شدن بنده ایفا می‌کند. تمسک به تمثیل‌های قرآنی از جمله داستان حضرت یوسف(ع) که مبنای معصومیّت و گناه نکردن ایشان، به استناد «إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا الْمُخْلَصِينَ»، خالص بودن او قلمداد می‌شود. که ریشه در وجه الله دارد. مرحوم براعتی عقیده داشت که اگر انسان چهرة حقیقی وجود و وجه الله را قوی به نمایش بگذارد، شیاطین نمی‌توانند به او نزدیک شوند. چون خود شیطان نیز گفته: من به سراغ بندگانت خواهم رفت مگر بندگان با اخلاص. یکی از موضوعات پایانی جلد اول «لطایف تفسیری قرآن»، بحث مربوط به «تجلّی خداوند» است. استاد براعتی ضمن تبیین آیه مشهور سوره اعراف که دلالت بر تجلی خداوند بر کوه دارد، گریزی به مسئله تجلی قرآن و توصیف خداوند از کیفیت تجلّی آن دارد. در آیة «لَوْ أَنْزَلْنَا هَذَا الْقُرْآنَ عَلَى جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ خَاشِعًا مُتَصَدِّعًا مِنْ خَشْيَةِ اللَّه» (حشر، 21) استاد براعتی پاسخ می‌دهد که آن کدام قرآن است که اگر بر کوه نازل شود، از ترس خداوند خاشع می‌شود. استاد، در سطور بعدی به نقش امامان در بالا بردن ظرفیت انسان‌ها برای درک مرتبة نازله قرآن اشاره دارد. زیرا او برآن است که مرتبة عالیه قرآن را آسمان‌ها و زمین نمی‌توانند تحمّل کنند.   شماره تلفن جهت سفارش کتاب : خانم نامدار  09141004966 منبع: سایت استاد به آدرس زیر www.alwahy.ir