امروز صبح یکی پرسید:
کنود در آیه شریفه ی إنّ الإنسان لربّه لکنود، یعنی چه؟
گفتم نمی دانم ولی شاید به معنای لجوج یا معانِد باشد
عصر که به لغت مراجعه کردم دیدم هر معنایی داره جز اونی که من گفتم!
«کَنُود» به زمینى مى گویند که چیزى از آن نمى روید و به انسان ناسپاس و بخیل نیز اطلاق مى شود.
مفسران براى «کَنُود» معانى زیادى گفته اند، «ابوالفتوح رازى» حدود پانزده معنى در این زمینه نقل کرده است ولى غالباً شاخ و برگ همان معنى اصلى است که در بالا آورده ایم، از جمله این که:
1 ـ «کَنُود» کسى است که مصائبش را با آب و تاب مى شمرد، ولى نعمت ها را فراموش مى کند.
2 ـ «کَنُود» کسى است که نعمت هاى خدا را تنها مى خورد و از دیگران منع مى کند، چنان که در حدیثى از پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) مى خوانیم«أَ تَدْرُونَ مَنِ الْکَنُودِ»؛ (مى دانید کنود کیست) عرض شد: خدا و رسولش آگاه تر است.
فرمود:«اَلْکَنُودُ الَّذِى یَأْکُلُ وَحْدَهُ وَ یَمْنَعُ رِفْدَهُ وَ یَضْرِبُ عَبْدَهُ»؛ (کنود کسى است که تنها غذا مى خورد و از عطا و بخشش به دیگران خوددارى مى کند و بنده زیردستش را مى زند)
3 ـ «کَنُود» کسى است که در مشکلات و مصائب با دوستان خود هم دردى نمى کند.
4 ـ کسى که خیرش بسیار کم است.
5 ـ کسى که وقتى نعمتى به او برسد، از دیگران دریغ مى دارد و اگر گرفتار مشکلى گردد، ناشکیبائى و جزع مى کند.
6 ـ کسى که نعمت هاى الهى را در معصیت صرف مى کند.
7 ـ کسى که نعمت خدا را انکار مى کند.
ولى همان گونه که گفتیم همه این معانى مصداق ها و شاخ و برگهاى همان ناسپاسى و بخل است