پرسش: در باره عزت نفس چند سوال داشتم: الف: آیا احساس حقارت در مقابل عزت نفس قرار دارد؟ ب: تفاوت عزت نفس با تکبر و عجب که از گناهان بزرگ هستند چیست؟ ج: آیا عزت نفسی که اسلام مدنظر دارد با مفهوم self-esteem که در روانشناسی غرب وجود دارد و در فارسی معادل عزت نفس ترجمه می شود تفاوت دارد؟ پاسخ: الف: بله؛ عزتمندی نقطه مقابل حقارت و ذلت است. امام صادق (علیه السلام) می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَوَّضَ إِلَى الْمُؤْمِنِ أُمُورَهُ كُلَّهَا وَ لَمْ يُفَوِّضْ إِلَيْهِ أَنْ يَكُونَ ذَلِيلًا أَ مَا تَسْمَعُ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِينَ‏ فَالْمُؤْمِنُ يَكُونُ عَزِيزاً وَ لَا يَكُونُ ذَلِيلا»؛ خداوند عزيز، زمام امور مؤمن را در دست خود او نهاده است اما اجازه نداده است خود را به خوارى و حقارت بیفكند. آیا گفته خداوند عز و جل را نشنیده ای که فرموده است: «عزت از آن خدا است و براى رسول خدا و براى مؤمنان». مؤمن بايد عزيز بماند و خود را به خفّت و خوارى نكشاند.(1) ب: عزت نفس و تکبر مرز دقیقی با یکدیگر دارند که باعث می شود گاه با یکدیگر اشتباه گرفته شوند؛ تا آن جا که حتی عزت نفس معصومین (علیهم السلام) حمل بر تکبر می شده است. «قِيلَ لَهُ فِيكَ عَظَمَةٌ فَقَالَ (علیه السلام) بَلْ فِيَّ عِزَّةٌ قَالَ اللَّهُ‏ وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِين»؛ فردی به حضرت مجتبی (علیه السلام) گفت: در شما تکبّر وجود دارد! حضرت فرمود: بلکه در من عزتمندی وجود دارد. خداوند متعال فرموده است: عزت برای خدا و رسول و مؤمنین است.(2)↪️