✅پاسخ: دشمنی و عداوت حالتی درونی است که از عواملی، همچون کبر و خودبرتربینی، حسادت، محرومیت و ... نشأت می گیرد. بنده ضعیفی که در خود احساس حقارت می کند، همواره از مواهبی که خداوند او را برخوردار کرده ناراضی است و در پی بدست آوردن نعمت هایی است که به دیگران اعطاء شده است از اینرو در اکثر موارد تلاش می کند تا آن نعمت از دیگران سلب شود. شیطان نمونة بارزی از بندگان ضعیف و حقیری است که با آن همه سابقة عبادت در درگاه الهی، نتوانست آفرینش آدم و مواهبی که خداوند باری تعالی به وی ارزانی کرده است را تحمل کند و به دشمنی با آدم پرداخت. منشأ اصلی دشمنی شیطان نسبت به انسان، تکبر و غروری است که در ذات شیطان نهفته بود. تکبر و خودبرتربینی به اندازه ای خطرناک و مُهلک است که علمای اخلاق، بازگشت همۀ گناهان را به آن می دانند زیرا هر موجودی اعم از ابلیس و انسان اگر در مقابل وجود خداوند، ابراز انانیت و کبریایی کند در واقع وجود خود را مستقل از وجود خدا دانسته و به ذات خود تکیه کرده است. در این صورت در برابر عظمت الهی و فرامین وی خضوع و خشوعی ندارد. 1 تکبر و خودبرتربینی شیطان باعث عواملی شد که به دشمنی وی با آدم دامن زد. این عوامل عبارتند از: ۱ـ حس برتری جویی نسبت به آدم ازآن جایی که خداوند متعال، ابلیس را از آتش و آدم را از خاک آفریده بود، ابلیس گمان می کرد که آتش از خاک برتر است پس او هم از آدم برتر است. به همین دلیل هنگامی که خداوند از وی خواست که به آدم سجده کند، نپذیرفت و گفت: «من از آدم بهترم چون مرا از آتش آفریدی ولی او را از خاک».2 پس همین حس برتري‌جويي او در آفرينش، سبب دشمنی اش با انسان شد. 3 ۲ ـ حسادت نسبت به كرامت انسان عامل دیگری که کبر و خودخواهی شیطان موجب آن شد و شعله های دشمنی وی نسبت به آدم را برافروخته‌تر کرد، حس حسادتی بود که وی نسبت به کرامت آدم داشت؛4 زیرا در قرآن کریم به نقل از شیطان آمده که با بی ادبی و غرور به خداوند عرض می کند «موجودی بهتر از آدم نبود که بر من برتری دهی؟»5. ۳ـ هبوط و سقوط از عالم نور به عالم غرور چنانچه گفته شد؛ ابلیس به دلیل تکبر درونی، خود را برتر از آدم می دانست و به کرامت آدم حسادت می ورزید، همین عوامل باعث شد که از فرمان الهی سرپیچی نماید و بر آدم(علیه السلام) سجده نکند. در نتیجه از آن مقام و مرتبه ای که سالیان طولانی با عبادت بدست آورده بود رانده شد یعنی از مقام قدس و هم ردیفی با ملائکه به مقام صاغِرین که مرتبة خواری و ذلت است خروج و هبوط کرد.6 خداوند متعال در قرآن کریم به این مطلب تصریح نموده و فرموده است:«قالَ فَاهبِط مِنها فَما يَكونُ لَكَ أن تَتَكَبَّرَ فيها فَاخرُج إنَّكَ مِنَ الصّاغِرين؛ گفت: از آن (مقام و مرتبه‏ات) فرود آى! تو حق ندارى در آن (مقام و رتبه) تكبر بورزى بيرون رو كه تو از افراد پست و كوچكى»(اعراف/13). همین رانده شدن از مقام قدس و تنزل درجات معنوی موجب کینه توزی او نسبت به آدم شد و بر دشمنی اش افزود. 4ـ لعن و نفرين خدا و بندگانش بر او تا قيامت وقتی که شیطان از فرمان خداوند سرپیچی نمود و بر منزلت انسانی سجده نکرد، مورد لعن الهی قرار گرفت؛ یعنی از رحمت خدا به دور شد. چنانچه خداوند متعال در قرآن می فرماید :« وإنَّ عَلَيكَ لَعنَتي إلي يَومِ الدّين؛ و مسلّماً لعنت من بر تو تا روز قیامت خواهد بود!»(ص/78). همین محرومیت، موجب دشمنی وی با انسان گردید. 7 نتیجه گیری ۱ـ زمینة دشمنی شیطان نسبت به آدم و فرزندانش، به خودخواهی و تکبری باز می گردد که در ذات وی قرار داشت؛ به همین دلیل به کرامتی که خداوند به آدم (علیه السلام) اعطاء کرده بود حسادت می کرد. ۲ـ تکبر درونی شیطان و همچنین حسادت او به کرامت آدم(علیه السلام) باعث شد که خودش را برتر از آدم (علیه السلام) بداند و به او سجده نکند؛ ازاین‌رو از فرمان الهی سرپیچی کرد. ۳ـ سرپیچی از فرمان الهی موجب گردید که شیطان از مقام قدس و همردیفی با ملائکه رانده شود و تا قیامت مورد لعن الهی قرار گیرد. ۴ـ رانده شدن از درگاه الهی و دور شدن از رحمت واسعة حق تعالی از جمله عواملی هستند که آتش دشمنی شیطان نسبت به انسان را برافروخته‌تر کردند. منبع: http://www.pasokhbesoalat.ir/ 🔰 @p_eteghadi 🔰