در این مقاله به هدایت و کنترل موشک خواهیم پرداخت #پارتیزان_پلاس #آفند موشک ها سلاحهایی هستند که امروزه در تمام اشکال مختلف جنگ یکی از موثرترین و جنجالی ترین ابزارهای نظامی به حساب آمده و با پیشرفت فنآوری روز رفته رفته پیچیده تر و دقیق تر می شود. سیر تکاملی موشکها از اواسط جنگ دوم جهانی تا به امروز نشان دهنده علاقه وافر طراحان نظامی به این سلاح میباشد این مقاله سعی بر این دارد تا به صورت اجمالی خوانندگان عزیز را با انواع مختلف موشک ها و نیز دو عامل تعیین کننده ،دقت هدایت و کنترل آشنا نماید که در قسمت اول بحث عامل هدایت بیان شد و در این قسمت به ارایه موضوع کنترل پرداخته می شود ۱- هدایت پیش تنظیم روش هدایت پیش تنظیم مبتنی بر هدایت در راستای یک مسیر از پیش تعیین شده میباشد که ساده ترین نوع این روش هدایت خط مستقیم است این روش برای اهداف ثابت و فواصل نزدیک کاربرد دارد فرد شلیک کننده به سمت هدف نشانه میرود و شلیک میکند. سیستم هدایت وظیفه دارد موشک را در راستای خط مستقیم به سمت هدف هدایت کند شاید در وهله اول به نظر برسد که حرکت در خط مستقیم هدایت لازم ندارد ولی اگر توجه کنیم که حرکت طبیعی موشک به صورت پرتابه ای است و پس از گذشت فقط ۲ ثانیه موشک ۲۰ متر پائین میافتد. آنگاه متوجه لزوم این امر میشویم روش کروز یکی دیگر از روشهای هدایت پیش تنظیم است که در روش دیگر هدایت موشک در مسیر بالستیک است. در موشکهای بالستیک همان طور که گفتیم ایده اصلی حرکت پرتابه ای و سقوط آزاد است یعنی موشک را در یک مسیر معین به یک نقطه مناسب ببریم یا با سرعتی خاص رها کنیم بطوریکه طبق روابط سقوط آزاد روی نقطهٔ هدف فرود بیاید عملاً اجرای چنین سناریویی مقرون به صرفه نیست چون الزامی ندارد که حتماً مسیر خاصی طی شود و انرژی را برای بردن موشک به نقطه ای خاص هدر دهیم. از طرف دیگر در هر نقطه که باشیم بینهایت بردار سرعت میتوان یافت که به هدف برسند. روش معقول تری که عملاً استفاده میشود روشی معروف به «سرعت» لازم است در این روش با حل مسئله لامبرت، برای هر نقطه از فضا بردار سرعت لازم به نحوی محاسبه میشود که اگر در آن نقطه از فضا جسمی دارای بردار سرعت محاسبه شده باشد و غیر از نیروی جاذبه نیروی دیگری به آن وارد نشود آنگاه جسم مزبور با طی کردن یک مسیر سقوط آزاد به هدف اصابت کند بنابراین در این روش هدف یکی کردن سرعت کنونی موشک با سرعت لازم و سپس خاموش کردن موتور موشک در لحظه برابری این دو سرعت است هدایت راهبردی در روش هدایت راهبردی همواره یک خط دید (LOS) وجود دارد ، یعنی خطی که در راستای آن هدف را می بینیم . در یک دسته بندی کلی هدایت راهبردی را به دو دسته دو نقطه ای و سه نقطه ای تقسیم میکنند. در روش دو نقطه ای دو نقطه اصلی وجود دارد موشک و هدف خط دید در این حالت خط واصل بین موشک و هدف است . قانون هدایت در این روش بر مبنای میانگین چرخش خط دید است و لذا گاهی این روش روش میانگین خط دید نامیده میشود. این روش برای زمانی که موشک هدف را میبیند ، یعنی در مرحله نهایی پرواز مناسب است و این گونه هدایت اصطلاحاً آشیان یابی نامیده میشود. در این روش موشک باید وسیله ای داشته باشد که بتواند هدف را تعقیب کند. این وسیله که میتواند رادیویی ، حرارتی، لیزری یا تلویزیونی باشد جستجوگر نامیده میشود و معمولاً در نوک موشک نصب میشود. دسته دیگری از روشهای هدایت راهبردی روش سه نقطه ای است که در این روش سه نقطه اصلی وجود دارد ،موشک ،هدف ردگیر خط دید در این روش با روش دو نقطه ای فرق می کند و خط واصل بین ردگیر و هدف است . ردگیر وسیله ای است که به صورت دستی یا خودکار همواره هدف را دنبال میکند قانون هدایت در این روش به بیانی نه چندان دقیق نگه داشتن موشک روی خط دید است یعنی خود خط دید مهم است و بر خلاف روش دو نقطه ای میانگین خط دید در قانون هدایت وارد نمی شود. لذا به این روش روش خط دید نیز گفته میشود. واضح است که در این روش باید هدف توسط ردگیر مشاهده شود. این روش استفاده وسیعی به خصوص برای موشکهای ضد تانک با برد کم تا حدود ۵ کیلومتر و موشکهای زمین به هوا ارتفاع کم دارند. مزیت عمده این روش آن است که احتیاج به جستجوگر در سر موشک نداریم، لذا موشک ساده و ارزان تمام میشود. علاوه بر این سرموشک را از نظر ایرودینامیکی میتوان با دست بازتری طراحی کرد و به ساختار ائرودینامیکی بهتری رسید. یک عیب این روش آن است که موشک در تمام طول مسیر باید توسط ردگیر تعقیب شود و نمیتوان به صورت شلیک کن و فراموش کن عمل کرد. علاوه بر این هر شرایطی مانند شرایط آب و هوایی که باعث شود دید ردگیری مختل شود و خط دید نداشته باشیم این سیستمها را از کار میاندازد . کنترل : سیستم کنترل آن بخش از موشک است که دستورات بخش هدایت را می گیرد و کاری میکند تا موشک این دستورات را اجرا کند.