💠پرسش: آیا «شرک» گناه نابخشودنی هست❓ ❌ پاسخ: نکته ی اول: شرک دو نوع است: 1⃣شرک اعتقادی: (شریک قائل شدن برای خدا در ذات، صفات یا افعال) که باعث خروج از دایره اسلام می‌شود. 2⃣شرک عملی(گناه و معصیت)،که باایمان قابل‌جمع است. قرآن کریم می‌فرماید:« وَ ما يُؤْمِنُ أَكْثَرُهُمْ بِاللَّهِ إِلاَّ وَ هُمْ‏ مُشْرِكُون‏»؛ «و بيشترشان به خدا ايمان نمى‏آورند مگر درحالی‌که مشرک‌اند».(1) توجه می‌فرمایید که در این آیه شریفه، شرک با ایمان جمع شده است که همان گناه است. نکته ی دوم: قرآن کریم می‌فرماید:« إِنَّ اللَّهَ لا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَ يَغْفِرُ ما دُونَ ذلِكَ لِمَنْ يَشاءُ وَ مَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدِ افْتَرى‏ إِثْماً عَظيما»؛ «خداوند (هرگز) شرك را نمى‏بخشد! و پايين‏تر از آن را براى هر كس (بخواهد و شايسته بداند) مى‏بخشد. و آن‌کسی كه براى خدا، شريكى قرار دهد، گناه بزرگى مرتكب شده است‏».(2) در ذیل این آیه شریفه ، آیت‌الله مکارم شیرازی می‌نویسد: «نكته قابل‌توجه اينكه آيه فوق، ارتباطى با مسئله توبه ندارد، زيرا توبه و بازگشت از گناه، همه گناهان حتى شرك را مى‏شويد، بلكه منظور از آن امكان شمول عفو الهى نسبت به كسانى است كه توفيق توبه نيافته‏اند، يعنى قبل از آنكه از كرده‏هاى خود پشيمان شوند و يا بعد از پشيمانى و قبل از جبران اعمال بد خويش از دنيا بروند»(3) نتیجه اینکه: حتی شرک هم با، ایمان آوردن و توبه، بخشیده می‌شود. پروردگار عالم می‌فرماید:« وَ هُوَ الَّذِي يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ يَعْفُوا عَنِ السَّيِّئاتِ‏»؛« او كسى است كه توبه را از بندگانش مى‏پذيرد و بدی‌ها را مى‏بخشد». (4) پی‌نوشت ها: 1. یوسف/106 2. نساء/48 3. تفسير نمونه، ج‏3، ص: 1 41 4. شوری/25 @pasokhsara