┄┅┅┄❁﷽❁┄┅┅┄
استاد قرائتی حفظه الله
سوره حج
وَ جاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهادِهِ هُوَ اجْتَباكُمْ وَ ما جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ مِلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْراهِيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمِينَ مِنْ قَبْلُ وَ فِي هذا لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيداً عَلَيْكُمْ وَ تَكُونُوا شُهَداءَ عَلَى النَّاسِ فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ اعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلى وَ نِعْمَ النَّصِيرُ «78»
و در راه خدا جهاد كنيد چنان كه شايسته جهاد (در راه) اوست، او شمارا (بر همه‌ى امّت‌ها) برگزيد و در دين (اسلام) هيچ گونه دشوارى بر شما قرار نداد، آيين پدرتان ابراهيم (را پيروى كنيد)، او كه شما را از قبل مسلمان ناميد و در اين (كتاب نيز مطلب چنين است) تا اين پيامبر بر شما گواه باشد و شما بر مردم گواه باشيد، پس نماز بر پا داريد و زكات بپردازيد و به خدا تمسّك جوييد، كه او مولا و سرپرست شماست، پس چه خوب سرپرستى است و چه خوب ياورى.
┄┅❁📖نکته ها :
مى‌دانيم كه گواه بودن، به علم و عدالت نياز دارد و همه‌ى مردم نه عادلند و نه آگاه كه بتوانند بر ديگران شاهد باشند، بنابراين، مراد از گواه بودن مسلمانان كه در اين آيه عنوان شده است، بعضى از آنان هستند كه هم به اعمال و رفتار مردم علم دارند و هم امين و عادلند و چنين افرادى همان گونه كه در روايات مى‌خوانيم، اهل‌بيت پيامبر و امامان معصوم عليهم السلام هستند كه اعمال و رفتار ما بر آنان عرضه مى‌شود.
خداوند در آغاز اين سوره، از زلزله عظيم قيامت وعذاب شديد الهى ياد كرد و در پايان سوره از جهاد و نماز و زكات سخن گفت و يادآور شد كه او براى همه بندگانش، مولا وسرپرست و ياورى نيكوست، اين نكته به ما مى‌آموزد كه براى نجات از خطرهاى زلزله‌ى عظيم قيامت و عذاب شديد الهى، بنده‌ى او باشيم و به او پناه ببريم كه «فَنِعْمَ الْمَوْلى وَ نِعْمَ النَّصِيرُ».
نفى «حَرَجٍ» به معناى سخت نبودن احكام الهى نيست، زيرا در همين آيه كه مى‌فرمايد:
جلد 6 - صفحه 76
جهاد كنيد آن گونه كه حقّ جهاد است. و ناگفته پيداست كه جهاد كار بس سختى است. پس مراد از نبودن حرج در دين آن است كه اسلام بن‌بست ندارد. مثلًا در فرمان جهاد افراد بيمار، لنگ، نابينا، سالمند و زنان و كودكان و ناتوانان معافند، ولى دفاع با همه‌ى سختى آن وظيفه است.
┄┅❁📖پیام ها :
1- ارزش كارها، به انگيزه و شيوه ومقدار آن بستگى دارد. (جهادى ارزش دارد كه با تمام توان در راه خدا باشد) «فِي اللَّهِ حَقَّ جِهادِهِ»
2- هم به مردم شخصيت دهيد، «اجْتَباكُمْ- أَبِيكُمْ- تَكُونُوا شُهَداءَ عَلَى النَّاسِ» و هم سخت‌گيرى نكنيد. «ما جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ»
3- در وضع قانون، مراعات توان مردم را بكنيم. «ما جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ»
4- اسلام، دين آسان واحكام آن انعطاف پذير است. در زمان‌ها و مكان‌هاى مختلف، شايستگى اجرا شدن را دارد. «ما جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ»
5- اسلام آئين ابراهيمى و سابقه بس درخشان دارد. «هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمِينَ»
6- پيامبران، پدران امّت‌ها هستند. «أَبِيكُمْ»
7- «مسلمان» نام مباركى است كه از قبل براى ما انتخاب شده است. «مِنْ قَبْلُ»
8- پيامبراكرم صلى الله عليه و آله بر اعمال ما گواه است. «لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيداً»
9- نماز و زكات، تشكّر از خداوند است. (بايد به شكرانه‌ى برگزيدگى و سابقه و لياقت و گواه بودن امّت اسلام، نماز به پا داشت. فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ ...
10- تنها به برگزيده بودن و نام اسلام و مسلمانى تكيه نكنيم، با نماز و زكات و تمسّك به خدا، اين افتخارات را پاسدارى كنيم. «فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ»
11- مشروعيّت ولايت‌ها و حكومت‌هاى بشرى در گرو منتهى شدن به ولايت الهى است. «هُوَ مَوْلاكُمْ»
«الحمدللّه ربّ العالمين»
┄┅┅┅┅┄❁📖❁❅┄┅┅┅┅┄❅❁┄┅┅┅┅┄