🎇🎇🕊
🎇
🌸سه شنبه ها
🌅درمحضرنهج البلاغه
حکمت۱۹۳👇
🌅قال علی علیه السلام
إِنَّ لِلْقُلُوبِ شَهْوَةً وَإِقْبَالاً وَإِدْبَاراً، فَأْتُوهَا مِنْ قِبَلِ شَهْوَتِهَا وَإِقْبَالِهَا فَإِنَّ الْقَلْبَ إِذَا أُكْرِهَ عَمِيَ
امام(عليه السلام) فرمود: براى دل هاى (آدميان) علاقه و اقبال و (گاه) تنفر و ادبار است. هنگامى كه مى خواهيد كارى انجام دهيد از سوى علاقه و اشتياق وارد شويد، زيرا اگر قلب را مجبور به كارى كنند نابينا مى شود.
✍منظور از «قلب» و «قلوب» در اين عبارت، عقل و فكر انسان است كه حالات مختلفى دارد
⬅️گاهى در حال نشاط و علاقه به انجام دادن كارى
⬅️ و زمانى در حال تنفر و بى ميلى و بى علاقگى است.
هر گاه در حال نشاط; مثلاً نشاط بر عبادات، به سراغ عبادت مى رويم و مى توانيم با حضور قلب عبادت را به نحو كامل احسن به پايان ببريم; اما در حالى كه تمايلات درونى موافق نيست كار به زحمت انجام مى شود و ايجاد خستگى و ناراحتى مى كند.
ازاين رو در حكمت ۳۱۲ اين جمله آمده است كه مى فرمايد: دل ها گاهى پرنشاط و زمانى بى نشاط است; آن گاه كه نشاط دارند آنها را بر انجام دادن مستحبات (علاوه بر واجبات) بگماريد و هنگامى كه بى نشاط اند تنها به انجام دادن واجبات قناعت نماييد».
حقيقت اين است كه روح آدمى نيز مانند جسم او حالات مختلف دارد;
👈 گاه انسان از نظر جسمى خسته و ناتوان است; در اين هنگام اگر كارى به او واگذارند به يقين به صورت كامل انجام نخواهد گرفت; يا خطا و اشتباه مى كند يا ناقص به جا مى آورد; اما هنگامى كه جسم انسان داراى نشاط و قدرت و نيرو است، هر كارى را به خوبى انجام مى دهد.
روح انسان نيز همين گونه است و به تعبير بعضى از عرفا
⬅️ گاه در حالت قبض است
⬅️ و گاه بسط
در حالت قبض بايد فشارى به خود نياورد; اما در حالت بسط انسان بايد با شتاب به سراغ اهداف سازنده برود.
مطالعه در حال نشاط لذت بخش و عميق و پرفايده و در حال ملالت و ادبار خستگى آور و بسيار سطحى و گاه آميخته با انواع اشتباهات است.
به همين دليل در همه جاى دنيا براى بهره ورى بيشتر از كار كارگران و كارمندان، سعى مى كنند عوامل نشاط را براى آنها فراهم آورند و مرخصى ها، جايزه ها و تزيين محل كار و اطراف آن و استفاده از درختان سرسبز و باغچه هاى پرگل همه براى ايجاد نشاط است.
⬅️البته آنها از وسايل نامشروعى مانند انواع موسيقى نيز براى اين كار استفاده مى كنند.
⬅️در شريعت اسلامى نيز براى ايجاد نشاط، مخصوصاً در مورد عبادات، عوامل مختلفى ديده مى شود👇
⬅️وضو گرفتن پيش از نماز به يقين نشاط آور است.
⬅️مضمضه و استنشاق آب در دهان و بينى افزون بر نظافت، ايجاد نشاط مى كند.
⬅️ قرآن و اذان با صداى زيبا و صوت حسن خوانده شود تا نشاط آور باشد.
⬅️جمعه و جماعت ايجاد نشاط در عبادت مى كند
⬅️ و از همه مهم تر فصاحت و بلاغت قرآن خود عامل مهمى براى نشاط در قرائت قرآن است كه تا اعماق قلب انسان نفوذ مى كند.
⬅️همچنين وعده هاى حقيقى براى مطيعان و نيكوكاران و مجاهدان و شهيدان به نعمت هاى بسيار لذت بخش بهشتى نشاط آور است.
⬅️بسيارى از غذاها كه در قرآن مجيد به آنها اشاره شده نيز غذاهاى نشاط آور است.
⬅️خواب شب كه به آن توصيه شده رفع ملال مى كند و نشاط مى آورد.
⬅️اين موضوع از آيات و روايات به كتب فقهى ما نيز نفوذ كرده و بعضى از فقها تصريح كرده اند كه نوافل را به هنگام عذر مى توان ترك كرد و يكى از عذرها را غم و اندوه شمردند.
⬅️مرحوم نراقى در كتاب مستند مى گويد:منظور اين است كه در مورد چنين اشخاصى تأكيد بر نافله نمى شود.
🎇🎇🎇