محسن عزیزی: تاملی بر قضاوت های ما درباره ماجرای سقوط هواپیما فرایند مصاحبه گرفتن از داوطلبین وکالت خراسانی، در مشهد مقدس، امکان نگاه جدیدی به نوع تحلیل های ما درباره حوادثی از قبیل سقوط هواپیمای مسافربری داد برای اولین بار، قوه قضائیه، امکانی را فراهم کرده است که پذیرش وکلا با تایید سه ارزیاب(یک حقوقدان، یک روحانی حقوقدان، و یک روانشناس یا مشاور) در فرایند مصاحبه، صورت پذیرد. البته مصاحبه یک بخش ماجراست. داوطلبین قبلا آزمون کتبی داده اند و پس از مصاحبه نیز فرایند گزینش همچنان ادمه دارد. این یک فرصت ویژه برای من بود تا هم پیرامون مسائل حقوقی اطلاعاتی از اساتید کسب کنم و هم شناختی از وکلای آینده به دست آورم در این فرصت مغتنم، یکی از سوالاتی که از برخی داوطلبین پرسیدم این بود که اگر شما موکل فردی شوید که با اقدام او هواپیمای مسافربری سقوط کرد، چه فرایندی را طی میکنید؟ هدف من از طرح سوال، البته، مسائل حقوقی آن نبود، بلکه ارزیابی واکنش هیجانی یا منطقی داوطلبین مدنظرم بود اما آنچه عایدم شد، بیش از آن بود یکی از داوطلبین بسیار هیجانی شد و گفت آخه چطور ممکنه کروز رو از مسافربری تشخیص نده؟! خب، این پاسخ، برای من که ارزیاب بودم، واقعا پاسخی منفی قلمداد میشود، به همان نسبت که پاسخ داوطلب دیگری که با هیجانی از نوع دیگر گفت خب چاره ای نداشته! این رد کردن هیجانی، برای من ارزیاب (در خصوص قوه تحلیل داوطلب) همان حکم آن تایید هیجانی را دارد در قرآن کریم و روایات داریم که اگر درباره چیزی علم نداریم، توقف کنیم. یعنی قبل از تحقیق، نه رد کنیم و نه تایید آنچه عایدم شد چیزهای زیادی بود یکی از داوطلبین تحلیلهای زیبایی ارائه داد. او گفت: باید شرایط کشور در آن موقعیت بررسی شود باید تهدیدهای دشمن را تحلیل کنیم. باید این مورد بررسی شود که آیا آن فرد، خطاکار بوده و به عمد و با علم به اینکه مسافربری بوده این هواپیما را زده، یا تعمدا زده ولی مطمئن شده که کروز است، یا تردید کرده و در موقعیت شک، باید تصمیم میگرفته(آن هم در زمان کم). یک تصمیم سخت: شاید کروز نباشد و مسافرینی کشته شوند، و شاید کروز باشد و تعداد بسیار بیشتری کشته شدند. او همچنین گفت باید ببینیم آیا واقعا حمله سایبری در کار بوده یا خیر، یا اینکه آیا کسی در داخل مسئول بوده که پروازها را لغو کند و اگر نکرده و باید میکرده چرا نکرده؟ خلاصه اینکه از اینکه می دیدم وکلای آینده ای ان شاءالله خواهیم داشت که سطحی نگر نباشند، واقعا خوشحال شدم به این فکر کردم که چطور میشود جان ۱۷۶ نفر عزیز از دست رفته ما، با احتمال اشتباه شرکت بوئینگ، نتوانست موجی ایجاد کند، ولی با احتمال خطای سپاه توانست! شاید برای برخی، جان این عزیزان مهم نبود، مهم این بود که اشتباه از کجا نشات گرفته است... محسن عزیزی مشهد مقدس، ۲۷ دیماه ۱۳۹۸ http://eitaa.com/islamic_psychology https://ble.im/islamic_psychology