🇵🇰🇵🇰🇵🇰🇵🇰🇵🇰🇵🇰
✅روز قانون اساسی پاکستان به عنوان اولین کشوری که مدل حکومت #جمهوری_اسلامی را پیشنهاد و بصورت رسمی مورد استفاده قرار داد برابر است با سالروز تصویب قانون اساسی کنونی در 10 آوریل 1973[21 فروردین 1352]. این روز در پاکستان روز تعطیل ملی است و در پایتخت پاکستان، اسلام آباد و مجلس این کشور با برگزاری جشن ها و رژه های نظامی گرامی داشته می شود.
پیشنیه قانون اساسی :
پاکستان در مرحله اول پس از قطعنامه مشهور «لاهور» در 14 اوت 1947 [22 مرداد۱۳۲۶] (روز استقلال در پاکستان)از هند که خود از بریتانیا اعلام استقلال کرده بود اعلام استقلال کرد که دلیل آن گرایش های اسلامی محمدعلی جناح (از یاران گاندی) و علامه اقبال لاهوری برای تشکیل یک حکومت مستقل برای مسلمانان از هند جدا بود. لازم به ذکر است در میان کشورهای اسلامی پس از جمهوری اندونزی با حدود 242 میلیون نفر مسلمان، پاکستان با 199 میلیون نفر در جایگاه دوم و بنگلادش در جایگاه سوم قرار دارد.
❇️این قعطنامه سلطنت‌های مستقل هند و پاکستان را شکل می داد و تا سال 1956 پاکستان را مانند کانادا و استرالیا به عنوان قلمرو تحت سلطه بریتانیا قرار می داد. اعلام نیاز رهبران پاکستان به استقلال کامل و قانون اساسی جداگانه که توسط نمایندگان منتخب مردم طراحی شده باشد و حقوق شهروندان آن را برآورده سازد، سبب تشکیل اولین مجلس موسسان این کشور با دو هدف اول تدوین پیشنویس قانون اساسی، و دوم برعهده گرفتن قانونگذاری فدرال تا زمان تصویب قانون اساسی شد.
❇️در ۲۳ مارس ۱۹۵۶، برابر با ۳ فروردین ۱۳۳۵ خورشیدی(روز جمهوری در پاکستان) اولین قانون اساسی پاکستان به تصویب رسید. از ویژگی های این قانون اساسی علاوه بر برسمیت شناختن دین اسلام به عنوان دین رسمی و تاسیس اولین مدل حکومتی جمهوری اسلامی را می توان نام برد. بر شمردن حقوق و آزادی های فردی بصورت جداگانه و نظام پارلمانی نیز از دیگر ویژگی های قانون اساسی سال 1956 پاکستان است. در این مرحله ژنرال اسکندر میرزا به عنوان اولین رئیس‌جمهور هر دو بخش پاکستان غربی و شرقی (بعدها بنگلادش) برگزیده شد.
❇️دومین قانون اساسی پاکستان مصوب 1962 است که با تقویت اختیارات ریاست جمهوری و تبدیل نظام پیشین به ریاستی و تحدید حقوق و آزادی های فردی صورت گرفت.
❇️در نهایت تعارضات بسیار و تغییرات مختلف قانون اساسی 1962 موجب تصویب و جایگزینی قانون اساسی کنونی در سال 1973، گردید. مطابق همین قانون اساسی بی نظیر بوتو به عنوان وی اولین زن مسلمان در تاریخ جهان اسلام به مقام نخست‌وزیری در یک کشور اسلامی رسید. این قانون بر خلاف دو مورد پیشین، تا کنون بارها( 25 مرتبه) بازنگری و اصلاح شده است و سبب گردیده تا عمری 46 ساله را داشته باشد.
برخی ویژگی های قانون اساسی جمهوری اسلامی پاکستان
1) قوة مجريه: متشكل از رئيس جمهور، نخست وزير، كابينه و شوراي امنيت ملي است. مطابق قانون اساسي به دليل نوع حكومت اسلامي، رئيس جمهور نیز بايد مسلمان باشد. رئيس جمهور را هيئتي متشكل از اعضاي سنا مجلس ملي و اعضاي مجالس ايالتي براي يك دوره 5 ساله انتخاب مي‌كنند و تنها مي‌تواند براي دو دورة متوالي انتخاب شود. حكومت محلي و سيستم مجالس قانون‌گذاري به 4 ايالت منطقة پايتخت و مناطق قبيله‌اي تحت نظر حكومت تقسيم مي‌شود كه بعد از انتخاب رئيس الوزراي ايالت از سوي مجالس ايالتي، رئيس جمهور نيز فرماندار را منصوب مي‌كند و اعضاي مجالس ايالتي براي يك دورة 5 ساله از سوي مردم و رأي آنها انتخاب مي‌شود.
2) قوة قانون‌گذاري متشكل از دو مجلس سنا و ملي است. اعضاي مجلس ملي را افراد 21 سال به مدت 5 سال انتخاب مي‌كنند. كرسي‌هاي اين مجلس به 4 ايالت پاكستان و مناطق قبيله‌اي تحت حكومت فدرال و پايتخت تقسيم مي‌شوند و حدود 5% از اين كرسي‌ها به اقليت‌هاي مذهبي اين كشور(مسيحيان ، هندوها و سيك‌ها) اختصاص دارند. نمايندگان مجلس سنا را اعضاي مجالس ايالتي مربوط به هر ايالت انتخاب مي‌كنند.
قوة قضائیه شامل ديوان عالي، ديوان عالي ايالتي و ديگر دادگاههايي است كه صلاحيت رسيدگي به امور جنايي و مدني را دارند. دادگاه ويژه ديگري به نام دادگاه فدرال شريعت متشكل از 8 قاضي مسلمان وجود دارد كه شامل يك رئيس قضات(از سوي رئيس جمهور) و سه قاضي از طبقة علما و نخبگان اسلامي است و اين دادگاه دربارة مطابقت يا عدم تطابق قوانين با اسلام تصميم‌گيري مي‌كند. و در صورت تضاد قانون با اسلام، رئيس جمهور يا فرماندار موظف به هماهنگي آن با اسلام خواهد بود. اداره محتسب نيز در بسياري از مناطق مسلمان‌نشين براي تضمين اينكه هيچ تخلفي نسبت به شهروندان صورت نگيرد تأسيس شده است كه اعضاي آن را رئيس جمهور به مدت 4 سال انتخاب مي‌كند.
✔️ گاهداد